Wie niet geïnteresseerd is in Lubach had niets te zoeken op de livestream van het Festival Voel je Thuis. Hij sierde het scherm vandaag een uur lang en sprak over zichzelf, zijn boek en zijn programma.
Om 16:00 uur komt hij in beeld, blauwe trui, grijze spijkerbroek en witte gympen. Oranje achtergrond, stapeltjes nepboeken her en der op het kniehoge podium.
In de zaal zitten zo’n twintig vrouwen en één man, netjes op anderhalve meter van elkaar. Althans, voor zover wij dat kunnen inschatten, thuis. ‘Naar omstandigheden gaat het goed,’ begint Lubach, terwijl hij gaat zitten en zijn broekspijpen omhoog stroopt om zijn gehechte wond te laten zien. Hij is van een muurtje gevallen. Twee presentatrices zitten naast hem op het podium, een brunette en een blondine. Wie ze zijn, ontgaat ondergetekende even.
Online zijn tweehonderd deelnemers aanwezig, een paar van hen beginnen druk te chatten. ‘Joe!’, ‘Exciting’, ‘mogûh’, verschijnt er recht op het scherm. De brunette vraagt: ‘Dus jij vond je leven interessant genoeg om er een boek over schrijven?’
‘Wat een vraag,’ werpt Lubach even tegen, maar legt gewillig uit dat hij het leven als boos, eng en stom ervaart en dat schrijven hem helpt om het allemaal een plaats te geven. Het driehonderd pagina’s dikke schrijfwerk vond een gretige uitgever en het heet ‘Stoorzender’ om de lezer te laten denken dat hij een stoorzender is, omdat hij zelf zijn grootste stoorzender is en omdat hij last heeft van ruis in zijn oren. (Een online kijker vraagt zich af of we het nu alleen nog maar over zijn boek gaan hebben. Een ander vermaant hem rustig te blijven.)
Een paar seconden wordt het serieus
Lubach geeft al een tijdje geen geschreven interviews meer omdat hij hij vindt dat hij altijd verkeerd werd uitgelegd. Hij legt zijn boek daarom ook uit als één lang interview.
Indachtig het thema vraagt de blondine hem waar hij zich het meest thuis heeft gevoeld. Daar hoeft hij niet lang over na te denken. Hij heeft weliswaar een handig appartementje in ‘De Stad,’ maar is een boerderij aan het verbouwen op het platteland in Friesland. Daar voelt hij zich blijkbaar het meest senang.
Ze praten nog wat over zijn liefde voor lezen, ijdele schrijvers, de magie van letters op een wit papier, voordat er een vraag uit het publiek komt. Hoe gaat hij om met kritiek? Hij denkt even na, legt uit dat hij zelf zijn grootste criticus is om vastbesloten te eindigen met: ‘Als ze mijn boek stom vinden, vinden ze mij stom en dat is prima.’
Brunette leest hem voor uit zijn eigen boek. Daarin staat dat hij een panische ambitie heeft, door gebeurtenissen uit zijn jeugd. Een paar seconden wordt het serieus. ‘Dit gaat meteen heel diep,’ merkt hij op. Lubachs moeder overleed toen ze 42 was, hoewel ze nog vol plannen zat. In een notendop heeft hem dat opgejaagd, want rond zijn veertigste kan alles over zijn, zo voelt hij.
Blijf weg van de socials, nee echt
Waarom zit Lubach hier? Om zijn succes? Zijn populariteit? Of heeft hij iets met het gevoel van thuis zijn te maken? Het maakt misschien niet uit, want hij heeft een aantal boodschappen voor de studenten die naar hem luisteren. (Ondertussen chatten Rick, Berbel en Gudrun er lustig op los. ‘Gelooft hij in God?’ ‘Nee joh, check YouTube, ‘Arjen is echt chill,’ ‘ik ga kapot’).
Lubach gaat even verzitten en zegt dan plechtig: ‘Als je iets wilt bereiken: blijf gefocust en vermijd social media. Die laatsten ontwrichten de wereld, je blijft maar scrollen en komt tot niets.’
Iemand uit ‘de zaal’ wil weten waar hij rijk van is geworden. Het blijkt een liedje te zijn. Een ander wil weten waar hij het meest aan heeft verdiend. Het blijkt zijn laatste tournee te zijn. ‘Wat een geldwolven zitten hier!,’ roept hij uit. Brunette laat zich niet uit het veld slaan. ‘ Dit vinden ze gewoon interessant,’ antwoordt ze droogjes.
Het belangrijkste advies bewaart hij voor het laatst
Lubach schudt nog meer tips uit zijn mouw: ‘Blijf ijverig, pak je kansen, ga niet wachten en wees onafhankelijk.’ Het boekenbal vindt hij leuk voor een avondje, maar voor de rest ervaart hij het wereldje als benauwend. ‘Ben ik teveel aan het praten?,’ vraagt hij plotseling. ‘Nee, dat is de bedoeling hè?,’ antwoordt hij zelf.
Het belangrijkste advies bewaart hij voor het laatst. ‘Ik hanteer het geen-klootzak-principe.’ Hij legt uit dat er door zijn weigering om een klootzak te zijn nu een groepje van twintig aardige mensen in het tv-wereldje rondloopt. Een aardige prestatie, vindt hij zelf. Hij raadt ons aan om allemaal naar ons vakgebied te kijken en ons af te vragen hoe wij het kunnen vernieuwen.
Lees ook kranten, adviseert hij ons. ‘Tegenwoordig zitten mensen verstrikt in een algoritme van YouTube en denken dat ze onderzoek aan het doen zijn.’
Amen. Daar moeten we het mee doen.
Lubach stopt met zijn programma op zondag. Hij had er genoeg van om als dominee te fungeren en om mensen iedere week opnieuw collectief boos te zien worden om iets. De onderwerpen waren ook op, trouwens. In dit uur heeft hij de kijkers aardig weten te boeien. We begonnen met 200 en eindigen met 177. Een aardige score, dunkt me.
Update van 17 september: De organisatie laat weten dat ‘Brunette’ in het echt India Beks heet en ‘Blondine’ Pleun de Ruiter.
Ook interessant: Heeft Lubach gelijk over de PABO?
