Reint Jan Renes is lector Crossmediale Communicatie in het Publieke Domein en blogt op deze plek maandelijks over zijn vakgebied.
Trouwen is het uitspreken van een liefdevolle belofte die we meestal niet waarmaken. In een hartverscheurende bewerking van Beyoncé’s ‘Crazy in Love’ bezingen Antony and The Johnsons de waanzin van de liefde. De liefde die je rare en onverwachte dingen laat doen. De liefde die geweldig mooi is en intens gevaarlijk. De liefde die je verstand uitzet en je emoties doet ontvlammen. De liefde die de toekomst roze kleurt en de grijze werkelijkheid ontkent.
Het is de liefde die je optimistisch laat beloven aan alle wettelijke plichten te voldoen ‘tot de dood ons scheidt’. Een opmerkelijke belofte in een tijd waar de kans op echtscheiding nog nooit zo groot was (36,2 procent) en waar verschillende onderzoeken suggereren dat een kwart tot een derde te maken krijgt met overspel. Recent toonde het tv-programma Zembla wat er gebeurt als liefde omslaat in haat en voormalige partners elkaar naar het leven staan. In de uitzending stelde emeritus hoogleraar Jo Hermanns dat het bij vechtscheidingen gaat om winnen, ‘de ander vernietigen, helemaal onderuit halen, zodat je het prettige gevoel krijgt dat je gewonnen hebt.' Daar is weinig liefde meer in terug te vinden.
Kille cijfers en ontluisterende verhalen laten zien dat liefdevolle trouwbeloftes onbetrouwbaarder zijn dan goede voornemens op nieuwjaarsdag. Waarom dan toch nog steeds trouwen? Motivatiewetenschappers Deci en Ryan tonen in talloze studies aan dat ons welzijn in belangrijke mate bepaald wordt door de vervulling van onze primaire behoeften aan autonomie en verwantschap. Zie hier ons dilemma: we willen in verbondenheid met anderen autonoom zijn. We willen een warme deken om ons heen, met voldoende zuurstof om te kunnen ademen.
We koppelen eeuwige trouw aan ‘samen voor altijd gelukkig zijn’. Is echter het tekenen van een verplichtend contract en het vastzetten van de toekomst niet een eerste stap naar ongelukkig samenzijn? Tegenwoordig trouwen we laat en uit liefde, krijgen we weinig kinderen en vinden we onszelf daarmee heel modern. Maar is het, in een tijd waarin we steeds ouder worden, niet moderner om elkaar zonder verbindende voorwaarden te beloven er alles aan te doen om in liefde en geluk samen te zijn?
(Foto Antony and the Johnsons: El Humilde Fotero del Pánico)
