Reint Jan Renes is lector Crossmediale Communicatie in het Publieke Domein
Vorige week vrijdag zat ik in de promotiecommissie van communicatiewetenschapper Mario Keer. Ik mocht bij de UvA lastige vragen stellen over zijn proefschrift ‘Persuasion through facts and feelings’. Een mooi proefschrift waarin hij aan de hand van diverse experimenten laat zien dat veel gezondheidsgedragingen niet zozeer worden bepaald door ons verstand (vinden we het nuttig?) als wel door ons gevoel (vinden we het prettig?).
Zo bleek uit de studie van (sinds vrijdag dr.) Mario Keer dat mensen voldoende fruit eten, sporten en minder alcohol drinken als dat gedrag een plezierig gevoel oproept. Of het ook verstandig is om te doen speelt amper een rol. Daarentegen blijken flossen en het weigeren van een taartje vooral rationele beslissingen te zijn. We doen het, omdat we weten dat het goed voor ons is.
Dit bracht mij in verwarring. Ik eet genoeg fruit, sport graag en drink niet veel alcohol. Kost mij geen moeite. Fruit eet ik mee met mijn kinderen, voetballen vind ik gewoon leuk en wat betreft alcohol: ik hou graag een beetje controle over wat ik doe. Daarentegen zeg ik – tegen beter weten in – bijna nooit nee tegen een taartje (sterker: als er over is, neem ik graag nog een stuk) en heb ik inmiddels een badkamerkastje vol ongebruikte doosjes flos. Iedere keer schaf ik ze braaf aan op advies van mijn tandarts en ondanks dat ik het nut er wel van inzie, flos ik niet.
Wat zegt dit over mij? Of over de studie van Mario? Het laat zien dat studies als deze algemene patronen kunnen vaststellen, maar soms vrij weinig te maken hebben met individueel gedrag. Het geeft slechts richting aan de discussie over hoe we mensen moeten aanspreken om ze tot gewenst gedrag te krijgen. Maar als je echt iets wilt bereiken, zul je je steeds weer moeten verdiepen in de personen die je wilt aanspreken. Een campagne gebaseerd op algemene richtlijnen gaat geen gedrag veranderen. Een gerichte, op maat gesneden interventie mogelijk wel.
Mijn tandarts heeft het inmiddels begrepen. Ze geeft mij niet langer meer het advies om te flossen. Zonde van haar tijd en mijn geld. Ze weet dat ik het ondanks mijn goede intenties niet doe. Ze stuurt me nu regelmatig via de mail een herinnering voor de mondhygiëniste.
En ja, die bezoek ik trouw. Niet leuk, wel nuttig.
Reageren kan hieronder of op www.twitter.com/reintjanrenes
