In een serie didactische lessen geeft trainer en adviseur Alard Joosten tips aan docenten in het hbo over lesgeven en begeleiden. Les 7: lang leve de aanwezigheidsplicht?
De bekendste remedie: laten we de lessen maar verplicht stellen, dan moeten ze wel komen. Daarmee helpen we studenten ook want ze zijn hoogst onzelfstandig en onvolwassen. We beschermen de studenten tegen zichzelf. Lang leve de aanwezigheidsplicht!
Tsja, en daar zit je dan als docent met een bijna gevulde klas, maar met een deel ongemotiveerde studenten. Want als aanwezig nu écht aanwezig zou betekenen… Veel studenten zijn ‘present afwezig’: ze zijn aan het Facebooken, zitten te WhatsAppen, shoppen onlinekleding en wat al niet meer.
Wat betekent verplichte aanwezigheid eigenlijk voor de docent?
Zodra wij iets verplichten, moeten we daar ook een sanctie tegenover stellen: vervangende opdrachten, de les bij een andere klas verplicht volgen, de hele cursus overdoen. Tachtig procent aanwezigheid is vaak de regel. En de vragen van studenten zijn vervolgens: hoeveel lessen moet ik dan komen? Of beter: hoeveel snipperdagen kan ik opnemen? Wat als ik nu een week ziek ben of een begrafenis heb?
Voor je het weet ben je als docent iedere les bezig met het administreren van de aanwezigheid en het bijhouden wie wat moet inhalen in welke vorm. De docent als boekhouder.
Beste docent, aan jou is de uitdagende taak om jouw onderwijs zo aantrekkelijk te maken dat studenten wel willen komen en dat het niet in ze opkomt om afwezig te zijn. Integendeel, afwezigheid betekent achterop komen, achterstand oplopen en daarmee moeite hebben met de zaak bij te benen. Het woord aanwezigheid bestaat niet eens. Wie niet komt, mist iets belangrijks en moet dat met pijn en moeite inhalen.
Dat kan als jouw lessen ertoe doen, aantrekkelijk en de moeite waard zijn. Een boekhouder krijgt dat niet voor elkaar, maar een inspirerende docent wel. En dat is precies waarom jij docent bent, toch?
Alard Joosten werkte als docent en trainer voor verschillende hogeronderwijsinstellingen. Hij heeft 15 jaar gewerkt bij de HU als docent, opleidingsmanager en kwaliteitszorgmedewerker. Sinds 2014 traint en adviseert hij met zijn bedrijf ALtraining en advies opleidingen bij professionaliseringskwesties, met de nadruk op didactiek en audits.
