Bij de lesColumns

Lessen voor docenten (8): Iedere student een 10!

In een serie didactische lessen geeft trainer en adviseur Alard Joosten tips aan docenten in het hbo over lesgeven en begeleiden. Les 8: iedere student een 10 aan het begin?

Studenten zijn lui, ze willen niets, ze zijn alleen gefocust op het halen van hun studiepunten. De studie is meer een onderbreking van hun dagelijkse leven dat bestaat uit bijbaantjes en uitgaan, dan andersom. En dat betekent dat je als docent helder en strak moet sturen op inhoud en aanpak. Jij weet namelijk wat de student moet doen om zich maar enigszins tot professional te ontwikkelen. En ondanks hun goede pogingen redden studenten het maar zelden om aan de uiteindelijke standaard te voldoen. Uitdrukkingen als ‘je moet’, ‘je bent verplicht’, ‘je behoort’, tot zelfs ‘ik eis’ laten zien hoe docenten studenten benaderen.
 
Studenten schikken zich al snel in hun lot. Want het is hun docent die hen beoordeelt. En zo zitten student en docent beiden gevangen in een systeem waarin leren gelijk staat aan hard ploeteren, een erg lange adem hebben en straffen en belonen in de vorm van studiepunten.

Kan dat niet anders?

Leren is in oorsprong iets heel positiefs! Kennis hebben die je eerst nog niet bezat. Een principe begrijpen terwijl het eerst volstrekt abracadabra was. Een vaardigheid beheersen die eerst nog zo moeilijk leek.
Dát maakt leren juist leuk, inspirerend en waardevol. En dit plaatst leren in een totaal andere wereld dan hierboven. Een wereld van mogelijkheden, denken in kansen en het maken en ook leren van fouten.
Uitdrukkingen als ‘wat als je…’, ‘wat wil je ontwikkelen?’, ‘wat is je volgende stap?’, laten zien hoe je als docent ook een ándere wereld kunt creëren.

Toetsing is een van de krachtigste middelen waarmee docenten invloed kunnen uitoefenen op het leren van studenten.
Wat zou het bijvoorbeeld betekenen als je iedere student aan het begin van jouw cursus al direct een 10 geeft? En hoe zou het zijn als de student vervolgens moet aangeven waarom hij vindt dat hij die 10 verdiend heeft aan het einde van de cursus? Wat betekent dit voor het leren van de student?
In ieder geval maak je de student eigenaar van zijn eigen leerproces. Hij geeft immers zelf aan wat hij vindt dat hij gedaan en gepresteerd moet hebben om die 10 te halen.

Precies dat is het verschil tussen: vinden dat studenten niets doen en niets weten; of: vinden dat studenten NOG niets doen en weten. Denk je als docent in een wereld van beperkingen of denk je in een wereld van mogelijkheden?
Het is aan jou, docent, om studenten mee te nemen naar die laatste wereld!

Kijk- en luistertips:

Alard Joosten werkte als docent en trainer voor verschillende hogeronderwijsinstellingen. Heeft 15 jaar gewerkt bij de HU als docent, opleidingsmanager en kwaliteitszorgmedewerker. Adviseert en traint sinds 2014 met ALtraining en advies opleidingen bij professionaliseringskwesties, met de nadruk op didactiek en audits.