– De maandelijkse column van Remko van Broekhoven, docent journalistiek. Ditmaal over vertrouwen binnen onpersoonlijke organisaties. En over een man met een bal, op het Domplein.
Don’t talk to strangers. Dat is volgens politiek filosofe Danielle Allen een van de eerste dingen die Amerikaanse ouders hun kinderen leren zodra deze kleuters zijn geworden. In haar boek Talking to Strangers adviseert Allen haar lezers exact het tegenovergestelde. Met andere burgers praten, juist degenen die je vreemd zijn, is wat wantrouwen kan overwinnen en vertrouwen kan doen ontstaan. Zulk vertrouwen is niet alleen vaak zoek, maar ook hard nodig in de moderne geïndividualiseerde samenleving. Zeker wanneer deze geconfronteerd wordt met hufterig gedrag, multiculturele botsingen en alsmaar onpersoonlijker organisaties waar het meeste contact digitaal verloopt.
Ik moest aan Allens filosofie denken toen ik onlangs door een raam over het Domplein uitkeek. Daar stond, op zomaar een doordeweekse dag, een man een voetbal hoog te houden. Hij had een brilletje op en droeg een korte broek. Steeds opnieuw sprak hij voorbijgangers aan. Blijkbaar nodigde hij ze uit om een balletje te trappen, want na enkele seconden begon de een na de ander over te schieten, terug te koppen of zelf de bal op de voet te laten balanceren, om ‘m daarna weer bij de man af te leveren. En zo speelden backpackers, schoolmeisjes en opgeschoten jochies op het plein, daarbij gadegeslagen door weer andere voorbijgangers.
Danielle Allen schrijft dat je moed nodig hebt om vreemden aan te spreken. Ze kunnen ook vijanden blijken te zijn, of in elk geval onaardig en onbeschoft, of wellicht simpelweg onverschillig. De man-met-bal was mogelijk een tikkeltje gek, maar misschien ook wel moedig. Middenin een jachtige samenleving zorgde hij voor een moment van rust en contact, van vriendschap en spel. Wat zou het mooi zijn als mensen wat vaker opkijken van hun schermpjes en anderen begroeten. Of als ze vreemdelingen eerlijk, maar rustig aanspreken wanneer hun gedrag hen niet bevalt. Dat bedacht ik achter dat raam aan het Domplein. Ik ben niet naar buiten gegaan om met de man een balletje te trappen. In plaats daarvan genoot ik in stilte van zijn dialoog met niets meer of minder dan een leren bal.
