Kort

Studenten tellen steeds vaker de stembiljetten

Het zijn in studentensteden steeds vaker jongeren die de stembussen bemannen, in plaats van de gepensioneerden van weleer. Studenten die tellen, turven en het stemmen in goede banen leiden – en daarmee de democratie draaiend houden.

In steden als Leiden en Utrecht is het een populair baantje: één dag werken en daarmee zo’n honderd euro verdienen. Jasmijn (24) uit Utrecht heeft het inmiddels twee verkiezingen gedaan. Ze vindt het leuk om te doen. ‘En je doet iets voor de democratie,’ vertelt ze. Haar huisgenoten doen hetzelfde werk. ‘Die zouden het ook wel doen als ze er niet voor betaald kregen.’

De overheid probeert de jeugd enthousiast te maken voor het werk op een stembureau. Voor de zichtbaarheid staan de bureaus nu ook op hogescholen en universiteiten. Met campagnes – hoofdzakelijk via sociale media – roept het ministerie van Binnenlandse Zaken jongeren op zich te melden. En het werkt: vooral in de studentensteden zijn alle plekken gauw vol.

Ledental studentenverenigingen blijft dalen

Studentenverenigingen hebben zo’n tweehonderd nieuwe leden minder verwelkomd dan vorig jaar. Ze wijten dat aan de ontoereikende basisbeurs, stijgende collegegelden en hoge woonlasten. 

Zoals elk studiejaar heeft de Landelijke Kamer van Verenigingen (LKvV) bij haar 49 lidverenigingen nagevraagd hoeveel nieuwe leden ze hebben ingeschreven. Dat zijn er dit jaar zo’n 8.100. Vorig jaar stond de teller nog op 8.330 en in 2023 op 8.500. 

De politiek zorgt ervoor dat je niet meer volop van je studietijd kunt genieten, schrijft LKvV-preses Jochem Hilckmann in een persbericht. Studenten hebben volgens hem het gevoel dat ze snel moeten afstuderen.

Het woningtekort treft studenten volgens hem hard. Ook hun verslechterende financiële situatie en oplopende studieschulden zorgen ervoor dat steeds minder studenten kiezen voor een bestuursjaar, vrijwillige stages of het lidmaatschap van sport- studie- of studentenverenigingen.

Bron: HOP, Hein Cuppen

Eerste Kamer stemt in met extra bezuinigingen

De Eerste Kamer is dinsdag akkoord gegaan met de aanvullende onderwijsbegroting voor 2025, die ruim 400 miljoen euro aan extra bezuinigingen bevat. Een motie van D66 en andere partijen om deze bezuinigingen te schrappen, werd verworpen.

Oppositiepartijen in de Eerste kamer uitten medio oktober hun zorg over de ‘onomkeerbare schade’ die de bezuinigingen op onderwijs en wetenschap met zich meebrengen. Samen met GroenLinks-PvdA, SP en Partij voor de Dieren diende D66 een motie in om in elk geval de nieuwe bezuinigingen uit de Voorjaarsnota te schrappen, maar die kreeg dinsdag geen meerderheid.

Vervolgens werd de aanvullende (‘suppletoire’) OCW-begroting voor 2025 aangenomen door de Senaat. Alleen GroenLinks-PvdA, D66, Volt en de SP stemden tegen.

Bron: HOP, Naomi Bergshoeff

Halloween filmavond met de Gender & Sexuality Alliance (GSA)

Geen zin om de hele avond de binnendruppelende verkiezingsuitslagen te aanschouwen? Op 29 oktober kun je met de leden van Gender & Sexuality Alliance (GSA) van de HU naar de cultklassieker Jennifer’s Body in het Louis Hartlooper Complex (rolstoeltoegankelijk).

‘Nadat de beeldschone en populaire middelbare scholiere Jennifer Check (Megan Fox) wordt bezeten door een demoon, stilt ze haar honger door het verleiden van de jongens op haar school en ze daarna te verslinden. Het is aan haar verlegen beste vriendin Needy Lesnicki (Amanda Seyfried) om een einde te maken aan Jennifers bloederige wraak voor het te laat is.’

De film begint om 18.00 uur. Daarna kun je nog een drankje doen met andere GSA-leden. Er zijn slechts twintig plekken beschikbaar, aanmelden via het aanmeldformulier.

Studenten ontwerpen stemwijzer zonder stoffige stellingen

Drie Fontys ICT-studenten uit Eindhoven ontwikkelden met ChatGPT in één dag een vernieuwende stemwijzer speciaal voor jongeren. Geen droge politieke stellingen, maar vragen uit het dagelijks leven: ‘Drink jij liever havermelk om het milieu te steunen, of koemelk om boeren te helpen?’

Student Jordan Voets legt uit: ‘Veel jongeren haken af bij standaard stemwijzers. Wij wilden iets maken dat aansluit bij hun belevingswereld.’ Samen met zin studiegenoten bouwde hij een chatbot die actuele partijprogramma’s analyseert zonder zelf informatie toe te voegen.

Gebruikers kunnen via een invoerveld zelf nuance aanbrengen in hun antwoorden, bijvoorbeeld wat ze belangrijk vinden aan duurzaamheid of zorg. Volgens docent Frans Mouws garandeert het systeem volledige privacy. De studenten ontdekten dat de tool hen ook zelf anders naar politiek liet kijken: ‘Ik kreeg een andere partij als match dan ik had verwacht’, zegt een van hen.

De studentenstemwijzer is te bereiken via ChatGPT – Fontys studenten AI kieswijzer.

Chocola voor jongeren die woensdag gaan stemmen

Thirty030 introduceert deze week de actie: ‘Maak Chocola van jouw Stem! Een reep Tony’s Chocolonely voor jouw rode potloodje.’

Thirty030 is een stichting van dertig Utrechters onder de dertig die ‘met frisse ideeën de stad een toffere plek wil maken.’ Volgens de groep brengen steeds minder jongeren hun stem uit, ’terwijl hun visie essentieel is voor de toekomst van Nederland.’

Met de actie ‘Maak chocola van je stem!’ wil Thirty030 jongeren niet alleen motiveren om naar de stembus te gaan, maar ook laten zien dat hun stem gewaardeerd wordt. ‘Het is een klein gebaar voor een daad van grote maatschappelijke waarde.’ Op 29 oktober kunnen daarom alle Utrechters onder de dertig na het uitbrengen van hun stem, langskomen bij een van hun stands. Op vertoon van je stempotloodje krijg je dan een gratis Tony’s Chocolonely.

De stands zijn tussen 11.00 en 18.00 uur te vinden in de Universiteitbibliotheek op het Science Park, Janskerkhof 3 en het MBO Utrecht, Australielaan.

Toolkit voor studenten en hun belastingaangifte

Gemiddeld krijgen 18- t/m 23-jarigen met een bijbaan in loondienst 579 euro terug, meldt de Belastingdienst. Maar nog niet alle studenten doen aangifte om het geld terug te krijgen.

Met een bijbaan in loondienst kunnen studenten mogelijk geld terugkrijgen. Dat komt omdat er vaak te veel loonbelasting wordt ingehouden.

Met een minimum uurloon van gemiddeld 11,76 euro duurt het bijna vijftig uur voordat het gemiste bedrag van 579 euro is terugverdiend.

Controleren of je geld terugkrijgt, is volgens de Belastingdienst ‘zo gepiept’. Check het door de aangifte te openen met de app Aangifte Inkomstenbelasting. Of log in op Mijn Belastingdienst via belastingdienst.nl/jongeren. Voor beiden is de DigiD nodig.

Het is mogelijk om niet alleen niet alleen geld terug te krijgen van 2024, maar ook van eerdere jaren. Dat kan tot vijf jaar terug.

Oproep aan politiek: vergeet de klimaatcrisis niet

Meer dan 160 bezorgde wetenschappers roepen de leiders van politieke partijen op om de bestrijding van de wereldwijde klimaatcrisis centraal te stellen in de verkiezingsstrijd. Er moet een einde komen aan nieuwe gasboringen en fossiele subsidies.

De bestrijding van de ecologische crisis speelt tot nog toe een ondergeschikte rol in de verkiezingen, staat in de petitie die door Scientists for Future is opgesteld. ‘Op deze manier krijgt de grootste bedreiging waar wij als mensheid voor staan nooit het podium dat ze verdient.’

Alleen al in Europa liep de klimaatschade in de afgelopen jaren op tot 43 miljard euro, staat in de petitie.

De wetenschappers verlangen van de leiders van politieke partijen om nog voor de verkiezingen aan te kondigen dat de coalitie waaraan ze gaan deelnemen geen nieuwe fossiele infrastructuur zal toestaan.

Bron: HOP, Hein Cuppen

Studenten en hoogleraren vragen Radboud Universiteit aangifte te doen tegen ’haatdocent’

In een open brief roepen 113 studenten, hoogleraren, medewerkers en oud-studenten van de Radboud Universiteit het universiteitsbestuur op om aangifte te doen tegen docent sociale geografie Harry Pettit. Ook willen zij dat het college van bestuur de pro-Palestijnse Pettit zelf arbeidsrechtelijk aanpakt. Ze willen dit vanwege zijn uitingen die ‘geweld vergoelijken en haat aanwakkeren’. Dat meldt De Telegraaf.

De brief is ondertekend door veertig personen met naam en door 73 anonieme personen.

Universiteitsdocent Harry Pettit wordt gezien als een van de aanjagers van het pro-Palestijnse activisme op de Nijmeegse campus. Zo schreef hij op 10 oktober op sociale media dat het tijd is om ‘af te maken waar de Palestijnen op 7 oktober mee begonnen zijn’ en voor ‘een nieuwe ronde van verzet die ‘”Israël” voor eens en altijd zou uitroeien’.

Utrecht Science Park: betaald parkeren voor UU-medewerkers

Medewerkers van Universiteit Utrecht gaan per 2 februari 2026 betalen voor parkeren op het Utrecht Science Park, meldt DUB. Het dagtarief wordt, afhankelijk van de locatie, 1 of 4 euro. De Universiteit Utrecht wil medewerkers tegemoetkomen door de reiskostenvergoeding te verhogen van 10 naar 15 cent per kilometer.

Wat dit betekent voor medewerkers van Hogeschool Utrecht is nog onduidelijk. De hogeschool verwacht komende maand met berichtgeving hierover te komen. De voornemens tot betaald parkeren voor medewerkers zijn er overigens al zeker tien jaar. Daarna kwamen er ook concrete bedragen op tafel en een voorgenomen startdatum (1 oktober 2019). Die werd niet gehaald, waarna corona voor nog meer uitstel zorgde. Nu lijkt er dan toch echt een nieuwe stap te worden gezet.

Minder studenten drinken, wel evenveel ‘zware drinkers’

Hoewel minder studenten alcohol nuttigen, blijft één op de vier in het hoger onderwijs een ‘zware drinker’. Studenten aan de universiteit blijken nog altijd het vaakst te drinken.

Zo’n tachtig procent van de jongeren doet weleens een drankje, blijkt uit cijfers van het RIVM, het Trimbos Instituut en statistiekbureau CBS Dat is minder dan in het vorige onderzoek van 2015/2017.

Het aandeel ‘zware drinkers’ onder jongeren daalt echter nauwelijks. In het hbo is zelfs sprake van een stijging. Zo’n één op de vier studenten in het hoger onderwijs nuttigt minstens één keer in de week zes glazen (mannen) of vier glazen (vrouwen).

Langdurig en frequent alcoholgebruik kan leiden tot schade aan de hersenen of lever. Om die reden sloten eind 2018 een reeks aan partijen het Nationaal Preventieakkoord. Daaronder de overheid, onderwijsinstellingen en zelfs bierbrouwers. Een van de doelstellingen is om het aantal overmatig drinkende studenten te halveren. 

Bron: HOP, Naomi Bergshoeff

Krijgt de fietsroute naar het Utrecht Science Park toch verlichting?

Zeist gaat er opnieuw naar kijken naar de Bischopsweg, een druk bereden fietsroute naar het USP. De gemeente wil samen met De Bilt nog eens onderzoeken of de route veiliger kan worden gemaakt met verlichting, meldt het AD. De discussie laait op nu het geweld tegen vrouwen – waaronder een ernstig zedendelict in Zeist – het gevoel van onveiligheid bij vooral meisjes en vrouwen verder heeft vergroot, stelt de SP. Volgens de partij mijden sommigen de Bisschopsweg inmiddels en pakken ze liever niet meer de fiets naar school of werk.

Toch zijn de vooruitzichten beperkt. De bermen langs de weg zijn technisch niet geschikt voor verlichting, herhaalde wethouder Wouter Catsburg. Desondanks beloofde hij samen met De Bilt – op wiens grondgebied het grootste deel van de route ligt – nogmaals te onderzoeken wat er eventueel wél mogelijk is.