Kort

Taliban wissen vrouwenstem uit universiteit

In Afghanistan verdwijnen opnieuw vrouwen uit het hoger onderwijs, schrijft De Telegraaf. De Taliban hebben 140 boeken van vrouwelijke auteurs verboden, variërend van romans tot wetenschappelijke werken. In totaal zijn 680 titels ‘zorgwekkend’ verklaard omdat ze niet zouden stroken met de sharia.

Tegelijkertijd verdwijnen 18 universitaire vakken uit het curriculum. Vooral studies die vrouwen een stem geven worden geschrapt: Gender en ontwikkeling, Vrouwensociologie, Mensenrechten en zelfs colleges over seksuele intimidatie.

Het besluit past in een somber patroon. Sinds de machtsovername vier jaar geleden mogen meisjes na groep zes niet meer naar school. Eind 2024 verdween in stilte de opleiding tot verloskundige (één van de laatste kansen voor vrouwen om hoger onderwijs te volgen). Met elke maatregel wordt hun toekomst verder uitgewist.

RUG schrapt 300 banen door Haagse bezuinigingen

De Rijksuniversiteit Groningen staat voor een bezuinigingsopgave van dertig miljoen euro en rekent de komende jaren op het verdwijnen van zo’n driehonderd banen, meldt de RUG aan RTV Noord. Het gaat om functies verspreid door de hele organisatie, van docenten tot ondersteunend personeel.

Gedwongen ontslagen zijn vooralsnog niet aan de orde; natuurlijk verloop en pensioneringen moeten de krimp opvangen. Naast de banenreductie schuift de RUG investeringen vooruit, worden kantoorruimtes compacter ingericht en ligt het afstoten van gebouwen op tafel.

Hoewel opleidingen voorlopig buiten schot blijven, betekent minder personeel dat colleges voller worden en onderwijs anders moet worden georganiseerd. Het bestuur hekelt intussen het kabinetsbeleid, dat onderwijs vooral als kostenpost lijkt te zien in plaats van als investering in de toekomst.

D66 en BBB botsen over de langstudeerboete

In de Algemene Politieke Beschouwingen na Prinsjesdag botsten D66 en BBB over de langstudeerboete.

Het inmiddels demissionaire kabinet wilde een langstudeerboete invoeren: studenten zouden drieduizend euro extra collegegeld moeten betalen als ze meer dan een jaar uitliepen in hun bachelor of master. Het ging uiteindelijk allemaal niet door.

Toch heeft BBB de langstudeerboete in het nieuwe verkiezingsprogramma opgenomen. Rob Jetten (D66) verbaasde zich erover. ‘Ik dacht dat hij dood en begraven was.’ Daarop reageerde Caroline van der Plas (BBB) laconiek. Ze leek niet erg aan die langstudeerboete te hechten, maar verdedigde hem wel. Want ze wil niet dat mensen ‘nodeloos lang in hun studie blijven hangen’, zei ze.

‘Heel lang studeren is iets van vroeger’, antwoordde Jetten. Daarnaast wees hij op hoge studieschulden, ongelijke kansen en op de protesten van hogescholen, ook in de regio waar BBB zich hard voor maakt.

Bron: HOP, Bas Belleman

Onderwijsminister Moes overleeft motie van wantrouwen

Onderwijsminister Gouke Moes zal de aanval op zijn geschiktheid als minister van Onderwijs overleven.

‘Is Gouke Moes geschikt als minister van Onderwijs?’ Ines Kostić (Partij voor de Dieren) begon over zijn benoeming tijdens de regeling van werkzaamheden, de dag na Prinsjesdag. ‘Als er een hakenkruis wordt geklad op een regenboogzebrapad in een gemeente, dan is de enige juiste reactie: veroordelen’, zei ze. Zijn reactie was: ‘Jammer, van beide kanten’.

Kostić wilde daarom een debat aanvragen. Ze kreeg steun van Volt, GroenLinks-PvdA, SP, D66, Denk en NSC, maar haalde geen meerderheid. ‘Volgens mij heeft deze minister daar heel vaak en in allerlei bewoordingen sorry voor gezegd, ook nog plenair, in deze zaal, dus laten we het verder gaan hebben over de inhoud’, liet de VVD weten.

Nu er geen meerderheid is voor een debat, is duidelijk dat Moes die motie gaat overleven.

Bron: HOP, Bas Belleman

Hogeschool van Amsterdam werkt aan eigen ChatGPT

In een pilot voor de medewerkers test de Hogeschool van Amsterdam (HvA) sinds dit studiejaar het chatbotprogramma ‘HvA AI Chat’. Dat meldt HvanA. Bedoeling is dat uiteindelijk ook alle studenten het programma kunnen gebruiken. Het is ontwikkeld door de gezamenlijke IT-dienst van de Universiteit van Amsterdam (UvA) en de HvA.

De hogeschool probeert hiermee minder afhankelijk te zijn van bigtechbedrijven zoals Google en OpenAI. Zo kan het de eigen gegevens in eigen beheer houden. Qua snelheid en kwaliteit zou het ongeveer even goed moeten werken als ChatGPT. Over een half jaar volgt de eerste evaluatie.

Voor zover bekend is de HvA de eerste hbo-instelling die aan een eigen chatbot naar het voorbeeld van ChatGPT werkt. Een aantal universiteiten is er ook mee bezig, in elk geval de UvA en Universiteit Twente.

Hbo-bachelor naar wo-master: geen recht op basisbeurs

Een hbo-student heeft in hoger beroep alsnog haar rechtszaak tegen het ministerie van Onderwijs verloren. Ze krijgt geen basisbeurs voor een wo-master, zoals een lagere rechter eerder bepaalde.

De student ‘forensisch onderzoek’ wilde in Maastricht een universitaire master volgen, maar kreeg geen prestatiebeurs. Ze vond dit oneerlijk: hbo’ers krijgen wél een beurs voor een hbo-master, maar niet voor een wo-master. Ook oud-minister Dijkgraaf zag dat het systeem niet uitlegbaar was. Zijn opvolger Bruins zei echter geen geld te hebben om het te veranderen.

De rechter gaf de student vorig jaar gelijk, maar de Centrale Raad van Beroep vernietigde die uitspraak. Volgens de wet is een hbo-master een verlenging van de hbo-bachelor, maar een wo-master niet. Daarom geen prestatiebeurs. Dat het systeem ‘niet helemaal sluitend is’ maakt het nog niet onrechtmatig.

De student houdt wel recht op lening en ov-kaart.

Bron: HOP

Kan kabinet een bacheloropleiding Papiaments betalen?

GroenLinks-PvdA heeft voorgesteld dat de overheid misschien een bacheloropleiding Papiaments kan bekostigen, zoals bij het Fries. Het voorstel kwam in een overleg over onderwijs in Caribisch Nederland.

In een schriftelijk overleg van de Tweede Kamer met de minister ging het onder meer over de positie van het Papiaments. Deze taal heeft sinds vorig jaar officiële status en kan gebruikt worden in onderwijs, overheid en rechtspraak, vergelijkbaar met het Fries.

GroenLinks-PvdA vraagt of het kabinet ook voor het Papiaments een bachelor kan waarborgen, met eenzelfde bijdrage van jaarlijks 340 duizend euro. NSC benadrukt het behoud van Papiaments en wijst op tekortschietend onderwijsmateriaal en de achteruitgang van primair onderwijs.

De VVD vreest kansenongelijkheid doordat leerlingen onvoldoende Nederlands leren en wil weten welke positie beide talen hebben. Minister Gouke Moes (BBB) en staatssecretaris Koen Becking (VVD) moeten de vragen beantwoorden. Dat duurt meestal enkele weken.

Het Papiaments wordt vooral gesproken op Aruba, Curaçao en Bonaire.

Bron: HOP

Uitgelekt: toch geld voor achterstandsleerlingen

In het voortgezet onderwijs verdwijnt een omstreden bezuiniging van 177 miljoen euro voor achterstandsleerlingen.

De bezuiniging was in het voorjaar aangekondigd, toen de vier regeringspartijen PVV, VVD, NSC en BBB tegenvallers op de Rijksbegroting moesten wegwerken en onder meer nieuwe afspraken over bezuinigingen op het onderwijs maakten.

De oppositie was furieus.

De bezuiniging zou 68 procent van de scholen treffen, die daarmee bijvoorbeeld extra onderwijspersoneel zoals onderwijsassistenten of coaches konden aannemen of aan bepaalde leerlingen meer tijd konden besteden.

De felle kritiek heeft effect gehad. Volgens Haagse bronnen komt het geld alsnog op de begroting van OCW. De bezuiniging verschuift dus niet naar een ander deel van de onderwijsbegroting.

In de Voorjaarsnota van het kabinet stonden echter ook nieuwe bezuinigingen op universiteiten en hogescholen. De hogescholen bijvoorbeeld trekken meer studenten dan verwacht, maar krijgen daar niet de volledige bekostiging voor. En dat blijft voorlopig zo.

Bron: HOP, Bas Belleman

Onderzoek naar speelruimtes voor neurodivergente kinderen krijgt 2 miljoen

Een onderzoeksteam van Hogeschool Utrecht, Universiteit Twente, TU Delft en de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen ontvangt twee miljoen euro van NWO voor onderzoek naar inclusieve speel- en leeromgevingen. Het project staat onder leiding van Jelle van Dijk (UT).

De onderzoekers ontwikkelen interactieve speelmaterialen en ruimtes die autistische kinderen ondersteunen in hun sociale contacten met klasgenoten, ouders en leerkrachten. Doel is het verminderen van stress en angst, en het vergroten van welzijn en schoolsucces.

Opvallend is de aanpak: niet de kinderen zelf, maar hun omgeving staat centraal. De ontwerpen ontstaan in co-creatie met kinderen, ouders, leraren en ervaringsdeskundigen. Daarmee wijkt het project af van traditionele benaderingen waarin de nadruk ligt op het ‘aanleren’ van sociale vaardigheden. Het onderzoek wil bijdragen aan meer inclusie en gelijke kansen voor neurodivergente kinderen, zowel op school als thuis.

Rechter hekelt aanpak HvA bij ontslag medewerker

De Hogeschool van Amsterdam (HvA) heeft fouten gemaakt in de manier waarop zij een manager met dertig dienstjaren probeerde te ontslaan. Dat oordeelt de rechter.

Het onderzoek naar vermeend grensoverschrijdend gedrag bleek onzorgvuldig: positieve verklaringen werden genegeerd, negatieve uitspraken niet getoetst. Ook volgde de HvA haar eigen procedures niet. Stappen, zoals mediation of groepsgesprekken, werden overgeslagen. De manager werd na haar vakantie direct geschorst, terwijl daarover andere afspraken waren gemaakt.

Volgens de rechter raakte de arbeidsrelatie ernstig verstoord door toedoen van de HvA. De hogeschool kreeg de keuze: het ontslagverzoek intrekken of ruim 440.000 euro aan vergoedingen betalen. De HvA wil weer in gesprek met de vrouw.

Thorbecke Academie start onderzoeksgroep ondermijning

De Thorbecke Academie van NHL Stenden Hogeschool begint dit studiejaar met een nieuw lectoraat dat zich richt op ondermijning. Twee onderzoeksdocenten zijn al aangesteld, de lector wordt later dit jaar benoemd. De gemeente Leeuwarden ondersteunt het lectoraat financieel.

De onderzoeksgroep onderzoekt ondermijning in brede maatschappelijke zin, zoals situaties waarin vrouwen zich ’s nachts onveilig voelen of waarin voetbalclubs te maken krijgen met ongewenste sponsoren. Het doel is om deze kwesties beter inzichtelijk te maken voor bestuurders en beleidsmakers.

‘Man met vuurwapen’ had geen vuurwapen

De ‘man met vuurwapen’ die vrijdag in de Uithof werd gezocht, blijkt geen vuurwapen te hebben gehad. Dit meldt universiteitsblad DUB.

Door die melding kwam afgelopen vrijdag een grote politiemacht op de been. Een deel van het Utrecht Science Park werd afgesloten. De man werd zondag opgespoord maar van een vuurwapen blijkt dus geen sprake te zijn geweest. Het gaat om een student van de faculteit Bètawetenschappen.

Het incident had nogal wat invloed op studenten en medewerkers. Zij werden maandagochtend uitgenodigd om te komen evalueren met onder meer bestuursleden en maatschappelijk werkers. Ze merkten op dat ze vrijdag graag eerder iets vanuit de universiteit gehoord hadden over wat er aan de hand was geweest. Daarmee was volgens hen voorkomen dat allerlei indianenverhalen de ronde gingen doen.

De aanwezige bestuursleden lieten weten dat het nu eenmaal zo is dat de politie in de lead is in een dergelijke situatie. Daar was begrip voor.