Kort

Deskundigen: Als je bezuinigt, doe het dan verstandiger

In gesprek met deskundigen kreeg de Eerste Kamer dinsdag een heldere boodschap mee: de bezuinigingen op het hoger onderwijs richten schade aan en lokken rechtszaken uit. Mocht je al willen bezuinigen, doe het dan anders. Het gesprek was er omdat de senatoren binnenkort over de OCW-begroting moeten stemmen en zich beter wilden informeren.

‘Ik ben niet per definitie tegen bezuinigingen in het hoger onderwijs. Het algemeen belang kan daar om vragen’, zei filosoof Ad Verbrugge van de actiegroep Beter Onderwijs Nederland. Maar de bezuinigingen van dit kabinet zijn ‘visieloos’, voegde Verbrugge eraan toe.

Op de bijeenkomst verwoordden ook voorzitters Caspar van den Berg en Maurice Limmen van universiteitenvereniging UNL en Vereniging Hogescholen waarom de bezuinigingen volgens hen een slecht idee zijn. Beiden erkennen dat de bekostiging van universiteiten en hogescholen beter kan. Daarbij willen ze zo weinig mogelijk bemoeienis uit Den Haag. Verbrugge wil juist meer toezicht.

Bron. HOP

Hoofdredacteur Delta bijna ‘journalist van het jaar’

Het scheelde niet veel of hoofdredacteur Saskia Bonger van het Delftse universiteitsblad Delta was verkozen tot journalist van het jaar. Ze stond op een shortlist van drie kandidaten.

Journalistenblad Villamedia koos uiteindelijk niet Saskia Bonger, maar Saskia Belleman tot journalist van het jaar, mede vanwege haar podcast ‘Zij is van mij’, waarin ze aandacht vraagt voor femicide, oftewel vrouwenmoord.

De hoofdredacteur van universiteitsblad Delta maakte kans op de titel omdat ze voor haar blad én haar medewerkers ging staan toen de TU Delft haar juridisch onder druk zette, laat de jury weten. Vorig jaar maart verscheen er een vernietigend inspectierapport over de sociale veiligheid aan de universiteit. Een maand later moest het universiteitsblad uitgerekend een artikel over sociale veiligheid onder zware juridische dreiging offline halen. Bonger oogstte veel waardering voor haar koers in het conflict.

Bron: HOP, Olmo Linthorst

Zeeuwse studenten staken uit solidariteit met ontslagen medewerkers

Studenten van het Zeeuwse University College Roosevelt (UCR) staken maandag 17 februari. Dat doen ze uit solidariteit met medewerkers die hun baan dreigen te verliezen. Het UCR ontslaat deze week een kwart van het personeel.

Al twee jaar trekken Nederlandse universiteiten minder internationals en dat beginnen ze in hun portemonnee te voelen. Ook in Zeeland liep de buitenlandse instroom terug, zegt een woordvoerder. Deze week maakt het bestuur duidelijk wie hun baan gaan verliezen. De studenten staken nu alvast ‘uit solidariteit met de ongeveer twintig mensen die weg moeten’.

De studenten klagen dat er niet naar hun adviezen in de medezeggenschapsraad is geluisterd. Dat is alleen niet waar, zegt de woordvoerder van UCR. ‘De precieze plannen komen pas deze week naar buiten. Dan pas kunnen ook de studenten zien wat er met hun advies is gebeurd.’

Het University College Roosevelt in Middelburg valt onder de Universiteit Utrecht.

Bron: HOP, Olmo Linthorst

Petitie tegen aanwezigheidsplicht

Bij de Hogeschool Rotterdam is een student van de lerarenopleiding geschiedenis een petitie begonnen tegen de aanwezigheidsplicht, meldt Profielen.

Die plicht is in september ingevoerd en houdt in dat studenten bij 80 procent van de lessen aanwezig moeten zijn. Wie te vaak afwezig is, kan worden uitgesloten van toetsen. De opsteller van de petitie ging daardoor ziek naar school. Hij was niet de enige. Een klasgenoot was zijn stem kwijt en stond op het punt om over te geven.

De opleidingscoördinator wil in gesprek met de student maar zegt ook dat volgens de eigen evaluaties docenten ‘onverdeeld enthousiast’ zijn. Ook studenten ”onderschrijven het belang en de noodzaak’.

Bij Saxion wil het college meer centraliseren (maar de raad wil niet)

‘We zijn totaal niet overtuigd dat centralisatie een kans van slagen heeft.’ Met die stellingname nam de Centrale Medezeggenschap (CMR) van hogeschool Saxion (Apeldoorn, Deventer en Enschede) afstand van een plan van het college van bestuur. Die dacht hiermee een deel van de bezuinigingen in 2026 te kunnen halen, zo meldt Saxnow.

Uit een benchmark met andere hogescholen en universiteiten blijkt volgens het bestuur dat Saxion relatief veel medewerkers kwaliteitszorg en onderwijskundigen heeft. ‘Harmoniseren’ zou leiden tot minder kosten en kwaliteitsbehoud. Maar dat gelooft de CMR van Saxion dus niet. ‘We zien bij de dienst Marketing en Communicatie en bij ruimtereserveringen dat die centralisering niet goed werkt’, stelde de raad.

Het college wilde nog wel een nieuw gesprek hierover maar daar zat de raad niet echt op te wachten. ‘Wij zien veel minder dan het college van bestuur manieren om onze bezwaren te ontkrachten.’ De afspraak is dus nog niet gemaakt.

Eerstejaars uni: Amsterdam en Maastricht verliezen, techniek wint

Voor het vierde jaar op rij is de instroom van studenten aan universiteiten gedaald. Vooral de universiteiten in Maastricht, Amsterdam en Nijmegen boeken verlies, terwijl de technische universiteiten en Rotterdam winst boeken.

Vooral opleidingen in de sector gedrag en maatschappij (zoals psychologie, criminologie en communicatie) zijn minder populair bij studenten uit het buitenland. Wat voor het eerst in vier jaar groeide, is de sector techniek. Het aantal Nederlandse studenten daarin daalde, maar uit de rest van Europa kwamen er 150 meer en van buiten de EER 300.

De UvA is nog altijd de grootste van Nederland, maar ziet het aantal eerstejaars dalen met 3 procent. Maastricht daalt met 8 procent, die telt de meeste internationals. De technische universiteiten van Twente en Eindhoven staan 9 procent in de plus. Erasmus groeit met 4 procent.

Bron: HOP, Olmo Linthorst en Bas Belleman

Sommige universiteiten sneller in gevaar bij wegblijven internationals

De regering wil de buitenlandse instroom studenten afremmen en dat zal de ene universiteit harder treffen dan de andere, berekende accountantskantoor PwC. In Utrecht is het percentage internationals zo’n twintig procent, in Maastricht meer dan zeventig.

Het maakt ook uit waar die studenten vandaan komen. Studenten uit China, India en Turkije, tikken jaarlijks tussen de 10 en 37 duizend euro af. Dit levert sommige universiteiten veel geld op, bij de UvA gaat dat om zeven procent van alle inkomsten. Het maakt de universiteit kwetsbaar voor schommelingen in de internationale instroom. In Delft, Eindhoven en Wageningen ligt dat percentage rond de vijf.

De vraag is hoe snel universiteiten kunnen bijsturen in geval van dalende studentenaantallen. Je kunt niet meteen snijden in personeel en gebouwen zodra de inkomsten afnemen, zegt PwC. In de politiek leeft de wens om de financiering van het hoger onderwijs stabieler te maken.

Bron: HOP, Olmo Linthorst

Dubbele signalen: Bruins gaat taaltoets hoger onderwijs aanpassen

Vrijdag 7 februari heeft Bruins een brief aan de Eerste en Tweede Kamer gestuurd over de bezuiniging op internationale studenten en de komende aanpassing van de wet Internationalisering in balans. Hij gaat de regels versoepelen voor instellingen in de krimpregio’s en daaromheen.

Het wetsvoorstel ligt al in de Tweede Kamer en daarin staat dat het Nederlands weer de norm moet worden in het bacheloronderwijs. De Eerste Kamer wilde meer uitleg over de OCW-begroting.

De Engelstalige bacheloropleidingen moeten allemaal door de ‘toets anderstalig onderwijs’. De minister wil rekening gaan houden met de ligging van instellingen. Dat wisten we al, maar Bruins schrijft nu dat het niet alleen om de krimpregio’s gaat, maar ook om regio’s daaromheen. Bovendien gaat hij deze in de wetstekst zetten.

Het gaat om Zeeland, Limburg, Friesland, Groningen,Drenthe en Twente. Deze zouden afhankelijk zijn van de instroom van internationale studenten.

Bron: Het HOP.

HU doet niet mee aan estafettestaking tegen bezuinigingen

Hogeschool Utrecht heeft voorlopig geen plannen om deel te nemen aan de aangekondigde estafettestakingen tegen de bezuinigingen op het hoger onderwijs. Dat bevestigt de woordvoerder van de HU. ‘Het onderwerp is binnen het college van bestuur niet aan de orde gekomen.’

Eerder vandaag kondigde de Universiteit Utrecht aan op 11 maart te gaan staken. Ook de universiteiten van Amsterdam en Groningen hebben zich al bij de acties aangesloten.

Abdelkader Karbache, voorzitter van de Landelijke Studentenvakbond (LSVb), liet aan RTL Nieuws weten dat ook hogescholen de protesten steunen. Aan Trajectum zegt hij dat de LSVb geen contact heeft met HU hierover.

‘De bezuinigingen die nog op de agenda staan, treffen universiteiten harder dan hogescholen,’ zegt Karbache. ‘Zeker nu de langstudeerboete is geschrapt, voelen hogescholen minder urgentie om zich bij de stakingen en protesten aan te sluiten.’

OpenAI richt zich op hoger onderwijs in de VS

OpenAI, het bedrijf achter ChatGPT, gaat zijn chatbot uitrollen naar ongeveer 500.000 studenten, verspreid over de 23 campussen van California State University. Dat maakte het bedrijf dinsdag bekend. Het gaat om het grootste openbare universiteitssysteem in de Verenigde Staten. Studenten krijgen hiermee toegang tot gepersonaliseerde bijlessen en studiegidsen via AI, terwijl medewerkers het kunnen gebruiken voor administratieve taken.

OpenAI werkt sinds 2023 aan dit plan. Het ging er ook mee door toen scholen overwogen om AI te verbieden vanwege zorgen over plagiaat. Met deze stap gaat het techbedrijf de concurrentie aan met Alphabet (Google). Dat bedrijf kondigde onlangs een investering aan van 120 miljoen dollar. Het is van plan zijn AI-chatbot, Gemini, te integreren in de Google-accounts van studenten.

Nijmegen gaat staken in maart, de rest moet nog datum prikken

Universiteiten en hogescholen gaan in estafette staken tegen de bezuinigingen. De Radboud Universiteit Nijmegen heeft als eerste een datum gekozen: 13 maart. Hoe de staking er gaat uitzien, is nog afwachten. Misschien gaan de stakers ergens met spandoeken staan of lopen ze op een bepaald tijdstip weg uit de collegezaal.

‘Het zou fijn zijn als studenten nog enigszins onderwijs kunnen volgen’, zei bestuursvoorzitter Alexandra van Huffelen van de Radboud Universiteit deze week. Ze wilde nog geen directe steun voor de staking uitspreken, ook omdat ze enige hoop koestert dat de Eerste Kamer iets aan de bezuinigingen gaat doen.

‘De Nijmeegse collegevoorzitter is net nieuw, dus deze uitspraak zij haar vergeven’, schrijft de Leidse hoogleraar Remco Breuker op Bluesky. Hij is prominent lid van WOinActie en betrokken bij de stakingen. Maar kritisch is hij ook op Van Huffelen. ‘Wij hebben bestuurders nodig die pal voor ons staan, geen lauwwarme woorden.’ / HOP

Defensie positief tegenover samenwerking met hoger onderwijs

Het leger wil meer gaan samenwerken met hogescholen en universiteiten. Dit kan door middel van extra stageplekken, een vaste groep ‘legerlectoren’ en meer onderzoeksgeld.

Defensieminister Ruben Brekelmans reageerde positief op het advies van de Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie (AWTI) om studenten en onderzoekers meer bij defensieprojecten te betrekken.

Wel moeten onderwijsinstelingen voorkomen dat gevoelige informatie in verkeerde handen valt. Daarnaast zijn sommige wetenschappers kritisch vanwege discussies over militaire samenwerking, bijvoorbeeld met Israël. Anderen vinden het juist belangrijk om de wetenschap in te zetten voor nationale veiligheid. Defensie heeft daar budget voor en wil dat deels aan onderzoek besteden.
In het voorjaar komt Brekelmans met een plan om de samenwerking vorm te geven. / HOP