Kort

Defensie positief tegenover samenwerking met hoger onderwijs

Het leger wil meer gaan samenwerken met hogescholen en universiteiten. Dit kan door middel van extra stageplekken, een vaste groep ‘legerlectoren’ en meer onderzoeksgeld.

Defensieminister Ruben Brekelmans reageerde positief op het advies van de Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie (AWTI) om studenten en onderzoekers meer bij defensieprojecten te betrekken.

Wel moeten onderwijsinstelingen voorkomen dat gevoelige informatie in verkeerde handen valt. Daarnaast zijn sommige wetenschappers kritisch vanwege discussies over militaire samenwerking, bijvoorbeeld met Israël. Anderen vinden het juist belangrijk om de wetenschap in te zetten voor nationale veiligheid. Defensie heeft daar budget voor en wil dat deels aan onderzoek besteden.
In het voorjaar komt Brekelmans met een plan om de samenwerking vorm te geven. / HOP

Deeltijdstudenten winnen rechtszaak tegen Erasmus Universiteit

De 133 oud-studenten die een rechtszaak tegen de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR) aanspanden, hebben gelijk gekregen van de Hoge Raad. Ze betaalden onterecht zo’n 34 duizend euro voor hun tweejarige master, terwijl de opleiding werd bekostigd door de overheid. Officieel mocht de EUR alleen het wettelijke collegegeld (ruim tweeduizend euro per jaar) vragen.

Al in 2018 lieten de Onderwijsinspectie en toenmalige minister zich uit over de zaak. Ze stonden aan de kant van de studenten.

Wat de winst van de rechtszaak betekent, is nog niet helemaal duidelijk. Als elke student in deze situatie zo’n 30 duizend euro moet terugkrijgen, komt dat neer op vier miljoen in totaal. Daar kan nog een schadevergoeding bij komen. / HOP

Kennisveiligheid: het hoger onderwijs maakt zich zorgen

De overheid wil gevoelige kennis van universiteiten en hogescholen beter beschermen. Dat betekent dat studenten en medewerkers van sommige vakgebieden doorgelicht moeten worden.

De lijst met ‘sensitieve kennis’ moeten de universiteiten en hogescholen zelf actueel houden. Ook moeten ze ervoor zorgen dat de juiste sollicitanten en aspirant-studenten door de screening van Justis gaan. De Kamer vroeg hem of universiteiten dan ook extra budget krijgen. Maar nee: ‘Ik heb geen extra geld’, antwoordde Bruins.

Dat het er meer gescreend moet worden dan verwacht komt door een advies van de landsadvocaat. Die raadt de minister aan om geen onderscheid te maken tussen Europeanen en niet-Europeanen. Dus moeten zelfs Nederlanders die sensitieve technologieën willen bestuderen straks gescreend worden.

Men maakt zich zorgen over de uitvoerbaarheid en de kosten van de screening. ‘Het is bespottelijk dat het kabinet er geen financiering voor geeft’, zegt een woordvoerder van de universiteitenkoepel.

Het wetsvoorstel moet binnen een paar maanden af zijn. / HOP

HU eist opheldering over vermeend seksueel wangedrag USC-leden

Hogeschool Utrecht (HU) en Universiteit Utrecht (UU) zijn geschrokken van meldingen over seksueel wangedrag door leden van het Utrechtsch Studenten Corps (USC) tijdens hun werk als strandwachters op Texel. Twee vrouwen hebben zich bij de zedenpolitie gemeld, waarvan één zegt slachtoffer te zijn van een groepsverkrachting.

De HU benadrukt in een reactie: ‘Dit is niet de cultuur waar wij als onderwijsinstelling voor staan.’ Samen met de UU eisen ze opheldering van het USC en willen ze snel in gesprek over hoe de cultuur binnen de strandwachters verandert.

Of er gevolgen zijn voor het USC, zoals het stopzetten van subsidies, is nog niet duidelijk. Burgemeester Sharon Dijksma steunt de vrouwen die naar voren zijn gekomen: ‘Dat is ontzettend moeilijk, maar heel belangrijk.’

Duizenden internationals krijgen fout DUO-bericht over leenstelsel

Studiefinancier DUO heeft 8.590 internationale studenten ten onrechte een tegemoetkoming vanwege het leenstelsel toegekend. Het gaat in totaal om een bedrag van 6,6 miljoen euro.

Leenstelselstudenten hebben recht op een tegemoetkoming, heeft de politiek bepaald. Maar bij een groep van 8.590 internationale studenten liep het fout, schrijft minister Eppo Bruins vandaag aan de Tweede Kamer. Zij kregen wel bericht, terwijl ze niet in aanmerking kwamen voor de tegemoetkoming.

Deze Europese studenten hadden geen recht op volledige studiefinanciering, maar mochten alleen een lening voor hun collegegeld afsluiten. Daar ging het mis, legt de minister uit. Deze groep is per ongeluk meegenomen in deze operatie.

DUO gaat dit zo snel mogelijk herstellen, kondigt Bruins aan. Deze (oud-)studenten ontvangen een brief. Als hun studieschuld inderdaad verlaagd is, dan wordt dit binnen enkele weken ongedaan gemaakt. /HOP

Inspectie ziet wanbeheer bij kunsthogeschool ArtEZ

In een rapport over kunsthogeschool ArtEZ spreekt de Inspectie van het Onderwijs over wanbeheer. Het nieuws lekte maandag uit via dagblad NRC en het vandaag verschenen rapport bevestigt de berichten.

BOOS, het programma van Tim Hofman, besteedde aandacht aan de problemen. De roosters rammelden, lessen vielen uit en er was te weinig atelierruimte. Studenten kregen geen reactie op hun klachten en was het niet eens zeker of ze hun diploma kregen.Kritiek werd de kop ingedrukt en studenten werden bang gemaakt: doe vooral niet mee aan dat programma van Tim Hofman.

Eerder schreef de inspectie een rapport over de TU Delft, die prompt met een rechtszaak dreigde en zich hevig tegen de conclusies verzette. Dat doet ArtEZ niet. In de eigen zienswijze staat dat de hogeschool de problemen “in grote lijnen” herkent. ‘We onderschrijven volledig de urgentie.’

De hogeschool heeft een jaar de tijd om orde op zaken te stellen. / HOP

Nederlandse jongeren werken het meest van heel de EU

77 procent van de 15- tot 25-jarigen had in 2023 een baan, blijkt uit recent verschenen cijfers van het CBS. Daarmee staat Nederland qua nettoarbeidsparticipatie bovenaan de lijst met de 27 landen uit de Europese Unie. Denemarken staat op twee (57 procent) en Oostenrijk op drie (53 procent). Onderaan staan Griekenland (18 procent), Roemenië en Bulgarije ( beide 19 procent).

Nederlandse jongeren werken vooral in loondienst met een flexibel contract en vooral in deeltijd. Veel jongeren combineren hun opleiding met een baantje. Onder jongeren die een opleiding volgden, had bijna 74 procent een baan. Onder jongeren zonder opleiding was dat 85 procent.

Minder dan vijf procent van de Nederlandse jongeren is werkloos en gaat niet naar school: het laagste percentage van alle EU-landen (gemiddelde van elf procent). Roemenië heeft met twintig procent het hoogste percentage. / HOP

Rechtszaak Erasmusschutter: dader voelt zich niet schuldig

Gisteren begon de rechtszaak tegen Fouad L, de voormalige student Geneeskunde die ruim een jaar geleden drie mensen doodschoot. Hij zei zich niet schuldig te voelen over wat er is gebeurd en verklaarde destijds ‘extreem woedend’ te zijn over het feit dat hij geen arts mocht worden. Fouad L. had zijn tentamens gehaald, maar mocht niet afstuderen vanwege twijfels over zijn mentale gezondheid.

Op 29 december 2023 schoot hij zijn buurvrouw, haar dochter en een docent van zijn opleiding dood. Ook stichtte hij brand in de woning van de docent en in het Erasmus MC. De Erasmus Universiteit reageerde geschokt en noemde het ‘een gitzwarte dag’.

De rechtszaak duurt nog de hele week. Nabestaanden en slachtoffers krijgen de komende dagen het woord, en donderdag wordt de strafeis verwacht.

Felle brand in Tilburgs studentencomplex

In Tilburg is vannacht een woning op de bovenste verdieping van een studentencomplex uitgebrand. Door rookschade zijn 23 omliggende woningen voorlopig onbewoonbaar.

De brandweer ontruimde het pand. Volgens Omroep Brabant moesten zo’n zeventig internationale studenten naar buiten. Rond half vier konden de bewoners van de onderste drie etages weer naar binnen. De oorzaak is nog niet bekend.

Het gebeurt “relatief vaak” dat brand in een studentenwoning uitbreekt, schrijft de brandweer, die allerlei tips geeft om de veiligheid te vergroten. Bijvoorbeeld: leg je mobiele telefoon niet in je bed aan de lader. Zet geen kratjes bier voor een deur. Pas op met frituren als je na het stappen thuiskomt. Maak de filter van de wasdroger schoon.

De verhuurder moet zorgen voor rookmelders en blusmaterialen. Ook moeten de deuren van de vluchtroute makkelijk te openen zijn, liefst met een draaiknop in plaats van een sleutel (want een sleutel kun je kwijtraken).

VVD, NSC en BBB willen internationale studenten behouden

De regering moet een plan van aanpak maken voor het ‘behoud’ van internationale studenten in Nederland, zo luidde afgelopen week een motie van Volt. Deze motie kreeg een ruime meerderheid in de Tweede Kamer, ook van de drie coalitiepartijen VVD, NSC en BBB.

Minister van Sociale Zaken Eddy van Hijum (NSC) gaf er bovendien groen licht voor in het debat. ‘Die gaat over het behoud van internationale studenten’, zei hij. En dus niet over hun komst, leek hij te suggereren.

De Volt-motie stelt dat Nederland geen koploper is in het ‘aantrekken en behouden van kennismigranten’ en daarom een plan voor het behoud ervan zou moeten maken. PVV en SP stemden als enigen tegen de motie.

Windesheim moet bezuinigen, banen gaan verdwijnen

Hogeschool Windesheim moet de komende jaren zeker twintig miljoen euro bezuinigen. In 2025 staat een bezuiniging van tien miljoen op de agenda en in 2026 nog eens tien miljoen. Volgens bestuursvoorzitter Inge Grimm gaan studenten daar niets van merken, zegt ze tegen De Stentor.

Een deel van het geld wil de instelling besparen door minder studiereizen en evenementen te organiseren. Ook gaat het mes in het aantal banen. Daarbij gaan geen gedwongen ontslagen vallen. Wel wil Windesheim minder externe krachten inhuren en minder snel contracten verlengen. Al met al gaat het om ’tientallen’ fte’s, vertelt de bestuursvoorzitter.

De bezuinigingen zijn volgens de bestuursvoorzitter nodig door het besluit van het vorige kabinet om hogescholen minder geld per student te geven. Ook merken ze bij Windesheim de gevolgen van demografische krimp en neemt het aantal doorstromers vanuit het mbo af. De precieze gevolgen van de bezuinigingen door het kabinet-Schoof zijn nog onduidelijk.

Geen ChatGPT als je voor NWO werkt

Bij de verdeling van onderzoeksgeld mogen beoordelaars en medewerkers géén gebruik maken van AI-programma’s als ChatGPT en Perplexity. Dat staat in een nieuwe richtlijn van onderzoeksfinancier NWO.

Vorig jaar trok de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) alvast een streep in het zand: jury’s, referenten en commissieleden mochten voorlopig geen generatieve AI gebruiken. Dit verbod is nu definitief.

Aanvragers van onderzoekssubsidie mogen nog wel gebruik maken van ChatGPT en andere programma’s, als ze zich maar bewust zijn van de risico’s hiervan – zoals ingesleten vooroordelen en plagiaat. Wees vooral transparant, is het advies.

Daarnaast mogen eigen medewerkers ook gebruik maken van generatieve AI in het werk, maar alleen als een programma door de eigen organisatie is goedgekeurd. Dat geldt tot nog toe alleen voor DeepL, een vertaalapplicatie.