Als onderdeel van de Utrecht Science Week organiseerde de HU op dinsdagmiddag 4 oktober de Dag van de Duurzaamheid. Met workshops, sprekers en een tafelgesprek. Trajectum was erbij.
Het is 13:00 en de grote collegezaal in Padualaan 101 is voor driekwart gevuld met evenveel studenten als medewerkers. Frénk van der Linden, journalist en duurzaamheidsambassadeur van Haarlem, presenteert de dag van de duurzaamheid. Tineke Zweed, lid van het college van bestuur, vergezelt hem tijdens de opening.
Ruttes 2.0
Agents of Change is het dagthema. ‘Bij het woord change agent moest ik meteen denken aan de geheime dienst’, grapt Van der Linden. Zweed vertelt over de rol van duurzaamheid binnen de HU. Op welke manier willen en kunnen studenten een change agent zijn en bijdragen aan een duurzame wereld? ‘Binnen de 17 Duurzame Ontwikkelingsdoelen van de VN zit altijd wel iets wat je interesseert en waarvoor je je kan inzetten.’
Om samen duurzamer te worden, moet een systeemverandering komen, zegt Van der Linden. Is Zweed hoopvol? ‘Heel hoopvol. Als ik hier rondloop, verbaas ik mij iedere dag over hoe enthousiast studenten zijn. Zij gaan de massa in beweging krijgen.’ Van der Linden: ‘Hier zitten de Ruttes 2.0.’
Duurzaam op kamers
Na de opening vertrekt iedereen naar één van de acht workshops, die 75 minuten duren. Klimaatpsychologie, Duurzaam onderwijs of Duurzaam en jij. ‘Het no show-aantal is groot’, zegt iemand in de wandelgangen over één van de workshops. Bij de workshop Duurzaam op Kamers zitten vijftien studenten, een aantal min of meer verplicht vanwege hun opleiding of minor. Julia de Laat van het Instagram-account duurzaamopkamers deelt tips om duurzaam te leven met een klein budget.
De beste tips van @duurzaamopkamers
– Volg @bonusvegan, zij zet alle vegan weekaanbiedingen op een rij.
– Bij VSA Utrecht (Vegan Student Association Utrecht) koop je voor tien euro een pasje waarmee je korting krijgt bij vega(n)-restaurants.
– De webshop Foodello biedt etenswaren die uit het assortiment gaan of bijna over de datum zijn. Soms kosten de producten maar één cent.
– Met baking soda kun je de badkamervloer en wasbak schoonmaken. Doe wat poeder op een doekje en wrijf het op nat oppervlak.
– Hang je kleding op nadat je hebt gedoucht. Dan hoef je niet te strijken maar stoomt het automatisch.
– Wil je in een groep leren hoe je zero waste boodschappen doet? Dan kun je een Zero Waste Wanteltour boeken.
Hoewel de studenten eerst wat ongeïnteresseerd luisteren, komen ze tijdens de tips van Julia steeds meer los. ‘Heb jij nog tips voor hartig vegan broodbeleg?’, vraagt een jongen aan Julia. ‘Probeer wat uit, hummus, vleesvervangers. En alles is nog in ontwikkeling. Wie weet komen er straks nog betere vervangers.’
Wanneer Julia de kringloopwinkel tipt, vraagt een andere jongen of ze daar ook haar eigen kleding koopt. Julia: ‘Eerst durfde ik niet en vond ik het muffig. Maar ik ging samen met een vriendin en het was heel gezellig. Soms vind je echt pareltjes.’
‘Omgerekend kost dit maar vijf cent per wasbeurt’
En dan aan de slag: De studenten gaan zelf wasmiddel maken. ‘Een chille en natuurlijke manier om zero waste je wasmiddel te gebruiken. Omgerekend kost dit maar vijf cent per wasbeurt’, zegt Julia. Per groepje raspt één student de bruine blokjes Aleppo zeep boven een emmer. Kokend water erbij, even roeren, etherische olie er doorheen en voilà.
Peptalk van Jane Goodall
Na de workshops keert iedereen terug naar de collegezaal en is het tijd voor een peptalk van de wereldberoemde antropologe en biologe Jane Goodall. Ze heeft een videoboodschap van tien minuten, speciaal voor Hogeschool Utrecht. ‘Klimaatverandering, het verlies van biodiversiteit, overconsumptie, een niet-duurzame leefstijl. Ik zou kunnen praten over wat er op de planeet gebeurt, maar laten we het hebben over wat we kunnen doen. Want als we de hoop verliezen en als jongeren hoop verliezen, zijn we gedoemd. Het is niet zo dat we er niks aan kunnen doen. Studenten zoals jullie op de Hogeschool Utrecht zijn de toekomst. Elke dag maakt ieder van ons een impact op de planeet. We hebben elke dag weer de keuze welke impact we maken.’
Ze vertelt over haar actieprogramma Roots en Shoots en sluit haar peptalk af met de woorden: ‘Together we will save the planet.’
Geen tasjes op Bali
Tijd voor Melati Wijsen uit Bali, de eerste keynote spreker. Van der Linden interviewt haar via een livestream. ‘Ik ben een full time change maker’, zegt ze. De 21-jarige begon op haar twaalfde met de organisatie Bye bye plastic bags. Het doel: een Bali zonder plastic tasjes. Ze hoopt andere jongeren te inspireren en vertelt over Youthtopia. Een gratis community met tips voor jonge change makers.
Kees Klomp is de tweede keynote spreker. Hij is lector Betekeniseconomie bij de Hogeschool Rotterdam en geeft een minicollege. Iedereen moet zijn hoofd er goed bijhouden, want Klomp gaat al gauw de diepte in. Over een levenscentrisch wereldbeeld, bomen die meer zijn dan objecten en het probleem van de manier hoe wij naar de economie kijken. ‘Mensen komen pas in beweging als ze van dichtbij ervaren hoe het gesteld is met de natuur.’
‘Sorry, maar u bent míjn toekomst aan het verpesten’
Na de sprekers is er een tafelgesprek met Aniek Moonen (24), voorzitter van de Jonge Klimaatbeweging. ‘Als jong persoon heb ik het voordeel dat ik onorthodox kan zijn. Bij politici of CEO’s aan tafel kan ik zeggen: “Sorry, maar u bent míjn toekomst aan het verpesten.”’
Aniek zegt dat iedereen iets kan doen voor een beter milieu. ‘Dat gaat verder dan kort douchen en plastic recyclen. Ga het gesprek aan, laat je onderwijsinstelling weten wat je wilt veranderen.’
Een concreet plan
Aan het eind van de middag presenteren studenten Floris en Joris hun winnende idee van een challenge binnen hun minor De Circulaire Stad. De jongens bedachten een circulaire buitenstudeerplek van hout, met begroeiing. Na de presentatie kijkt Van der Linden naar Tineke. ‘Komt dit er?’ Tineke glimlacht. ‘Ik zou zeggen, maak een prototype en ik zorg dat het hier komt te staan.’
