Laurens schreef een boek over vrouwenhandel, Proizvod. Dat deed hij vanuit het perspectief van de dader. Let wel, hij ís geen dader. Maar hij kende een aantal vrouwenhandelaren, als zijn broekzak. Nu wil hij deze misdaden bespreekbaar maken, want ‘hogescholen laten wat liggen op dat gebied.’ (Waarschuwing: dit interview bevat passages die als schokkend ervaren kunnen worden.)
Je bent niet de hoofdpersoon van je boek maar je schuurt er dicht tegenaan. Hoe zit dat?
‘Jarenlang werkte ik op een boorplatform en verkeerde in een wereld van veel geld, hoeren en bordelen in Oost-Europa. Ik maakte kennis met vrouwenhandelaren en vroeg ze het hemd van het lijf. Ik was gefascineerd door hoe ze te werk gaan en wat hen drijft. Zes jaar geleden besloot ik daar een boek over te schrijven. Nu maak ik me hard voor meer bekendheid over vrouwenhandel. Zolang mensen denken dat ik dit zelf ook deed, maak ik mijn achternaam niet bekend.’
Wat wil je bereiken?
‘Ik wil dat iedereen weet dat de vrouwenhandel in Nederland elke dag toeneemt en dat jaarlijks 1500 vrouwen ervoor gevangen worden. Ik ben al in gesprek met het Coördinatiecentrum tegen Mensenhandel, het Rode Kruis en met de Hogeschool van Amsterdam. Bij de laatste ga ik lezingen geven, het liefst zou ik dat bij de HU ook doen. Vrouwen moeten leren herkennen wanneer de situatie waarin ze verkeren foute boel is. Daarnaast wil ik dat ook studenten zich over het probleem buigen met een frisse blik. Als scholen nadenken over duurzaamheid, waarom dan niet over een maatschappelijk probleem als vrouwenhandel?’
Hoe raken vrouwen verzeild in de vrouwenhandel?
‘Vrouwen hebben vaker dan mannen last van onzekerheid, twijfel en hang naar bevestiging, vooral in de leeftijdsgroep 18 tot 26. Als je dat combineert met problemen thuis, schulden of eenzaamheid, heb je het perfecte slachtoffer voor de loverboy. Die laatste houdt zich op in cafés of op het schoolplein. Hij paait het meisje, vleit, isoleert haar en bindt haar aan zich. Vervolgens maakt hij haar verantwoordelijk voor een probleem. Ze is hem geld schuldig en hij haalt haar over om zich te prostitueren. Om te zorgen dat ze niet vlucht, chanteert hij haar en gebruikt geweld of drugs. Door angst en schaamte raakt ze niet meer uit zijn invloed. Uiteindelijk krijgt ze het gevoel dat het beste alternatief is te blijven waar ze zit.’
Hoe worden mannen dader?
‘Iedereen kan vrouwenhandelaar worden. Soms is het een combinatie van een jeugd zonder liefde, geldnood, foute vrienden, narcisme en een gebrek aan empathie. De cultuur waarin we leven helpt niet mee. Al die blote vrouwen op video’s maakt dat mannen zich succesvol voelen als ze zulke vrouwen bezitten. Het is ook vaak een hellend vlak. Je ziet dat bij rijke profvoetballers bijvoorbeeld. Zij verzeilen op feestjes waar hoeren worden ingevlogen en geleidelijk aan wennen ze eraan om een vrouw als een ding te zien. De titel van mijn boek, Proizvod, betekent ook ‘product’ in het Kroatisch.
Ik heb het zelf ook meegemaakt, mijn hele jeugd had ik een hekel aan vrouwen. Ik vond het ook stom dat mijn vrienden zich uit de naad werkten voor een kusje. Toen ik twintig was, was ik werkzaam op een boorplatform en verdiende 800 euro per dag. In de bordelen waar ik kwam, kon ik meisjes krijgen voor een euro per beurt. In die wereld werd ik bevriend met een vrouwenhandelaar. Als ik bij hem thuis kwam sloeg hij zijn vrouw en dat fascineerde me. Later bleek dat hij op een ’transitiestation’ voor geïmporteerde vrouwen werkte. Daar vertelde hij me alles over. Die verhalen, samen met mijn vroegere afkeer van vrouwen, vervlocht ik tot een boek. Zelf ben ik geen dader, maar ik heb wel ‘daderkennis’. Inmiddels houd ik wel van het andere geslacht, overigens. Ik ben er overheen gegroeid en heb nu vrouw en kinderen.’
Wat deed je vriend voor werk?
‘Hij ontving vrouwen uit het Oostblok in Noord-Holland. Daar hield hij ze in loodsen vast, in kleine groepjes. Hij keek of ze bang waren of dat ze al goed geconditioneerd waren. Tien procent was geconditioneerd, dat waren de krenten in de pap. Voor hen was vluchten geen optie, doordat ze überhaupt niet meer naar huis konden. Zij werden ingezet als duurdere, zelfstandige escorts. De overige negentig procent werd net zo lang verkracht of geslagen totdat ze zich neerlegden bij het ‘nieuwe normaal:’ ze waren niet meer van zichzelf. Vervolgens gingen ook zij naar een of ander bordeel, vaak in het buitenland.’
Waar komt die erectie vandaan bij de dader?
‘Het gaat niet om geilheid. Het gaat hem erom haar te onderwerpen. Hij ervaart om zo’n moment geen lust. Hooguit macht. Dat kan ook opwindend zijn.’
Wat kunnen we doen tegen deze ellende?
‘Wees je bewust van dat dit bestaat. Naar schatting leven achtduizend vrouwen in Nederland in deze situatie. Jaarlijks worden er honderd daders opgepakt, dat geringe aantal komt doordat mensen wegkijken. Kaart het aan in de klas, maak het bespreekbaar en als je iets verdachts ziet, meld het. Het gebeurt nu onder de radar, maar dat is juist zo gevaarlijk voor die vrouwen. Vorige week had Keuringsdienst van Waarde er een aflevering over, kijk daar desnoods naar met de klas.’
Je hebt je boek willen schrijven vanuit de dader. Waarom?
‘Het onderwerp vrouwenhandel wordt nu vaak gepolariseerd. Terwijl de dader ook een verleden heeft en er in verstrikt raakt. De vrouw kan onderduiken maar voor de dader is het moeilijker om eruit te stappen. Het beste wat hij kan doen is meteen naar het Openbaar ministerie om een goede deal te sluiten. Iedereen verdient een tweede kans.’
Wat ga je doen bij de Hogeschool van Amsterdam?
‘Ze gaan een module geven aan Journalistiek, over misdaad. Dat is een goed begin.’
Vermoed je mensenhandel en is er geen spoed?
Dan kun je altijd het landelijk servicenummer van de Nationale Politie bellen (0900) 88 44.
Wil je anoniem melden?
Dat kan bij Meld Misdaad Anoniem via (0800) 70 00.
Online kan dat ook: meldmisdaadanoniem.nl
Heb je hulp of opvang nodig?
Bel CoMensha : +31 33 448 11 86 of ga naar mensenhandel.nl
