Achtergrond

Eigen baas uit frustratie

Gasthoofdredacteur Aleid Wolfsen is nieuwsgierig naar wat startende ondernemers drijft. Hij nodigde een viertal uit voor een gesprek. Waarom zijn zij een eigen bedrijf begonnen? Waar lopen ze tegenaan? En waarom in Utrecht? De burgemeester denkt er ook wat van op te steken.

Aan de grote ovale tafel in de kamer van burgemeester Wolfsen in het stadhuis zitten Gijsbert van Dalen, Marjolein Theunissen, Steven van den Tol en Harm Aarts. Allen hebben gestudeerd in Utrecht en zijn een bedrijfje gestart. Die zijn gehuisvest in een van de vestigingen van business incubator UtrechtInc in De Uithof.

Gespreksleider Wolfsen zit er ontspannen bij. Zonder stropdas en een flesje Spa blauw binnen handbereik. Hij toont zich zeer geïnteresseerd, maar is ook kritisch en vraagt door. Waarom kiezen zij voor Utrecht als vestigingsplaats, wil hij weten.

Door hun studie hebben de jonge ondernemers goede contacten in de stad gekregen, zeggen zij. Ook wordt de centrale ligging van de stad genoemd. Marjolein geeft nog een reden aan: ze won de UtrechtInc Studentprijs en kreeg voor een half jaar gratis kantoorruimte aangeboden. Voor Steven is het potentieel van studenten uit verschillende studierichtingen een pluspunt. En Gijsbert vindt Utrecht de mooiste stad van het land.

MAN/VROUW

‘Ik ben de enige vrouwelijke ondernemer bij UtrechtInc’, laat Marjolein zich in het begin van het gesprek ontvallen. Interessant, vindt Wolfsen. Heeft zij daar een verklaring voor? ‘Nou, als ondernemer neem je wel een risico’, oppert ze. Maar dat geldt voor een man ook, kaatst Wolfsen terug. ‘Dat klopt’, beaamt ze. ‘Maar puur biologisch bekeken neigen vrouwen naar een vaste baan. Ze willen zekerheid voor het geval ze zwanger worden. Een man kan daarin wat meer risico nemen.’

‘De mannen hebben grote ego’s en denken: ik kan het zelf wel’, denkt Steven. ‘Ze hebben meer een hang naar status, hebben lak aan autoriteiten en willen geen baas boven zich. Vrouwen hebben daar minder moeite mee. Dat is mijn theorie.’

ONTSTAAN

Gijsbert vertoefde een periode voor zijn studie in Barcelona. Vanwege familieomstandigheden moest hij plots terug naar huis. Hij moest snel dingen regelen, zoals het uitschrijven bij de universiteit, maar kon niet direct vinden waar hij moest wezen. ‘Daardoor ontstonden zulke grote frustraties waardoor ik dacht: dit ga ik aanpakken’, vertelt de oprichter van iStip, het online informatieplatform voor internationale studenten.

Harm: ‘Ik had een goede baan als hoofdprogrammeur bij een consultancy-bedrijf. Maar ik kon daar mijn energie en creativiteit niet kwijt.’ Hij startte de site delaagsterekening.nl die adviseert over telefoonabonnementen. ‘Het begint met frustratie’, signaleert Gijsbert, ‘maar het ondernemerschap moet wel in je zitten.’ 

‘Ik ben het daar niet mee eens’, klinkt het aan de andere kant van de tafel. Steven gelooft niet dat je wordt geboren als ondernemer. ‘Het ondernemerschap is mij overkomen’, zegt hij stellig. Dat kwam zo. Hij boekte een succesje toen hij een student Nederlands op een school plaatste ter ondersteuning voor een docent. Daar verdiende hij zijn eerste 100 euro mee. Toen wist hij dat hij goed zat met zijn bedrijf StudentDocent dat studenten inzet in functies op scholen. Steven besefte dat hij iets kon betekenen voor mensen, waar hij ook nog geld mee verdiende. ‘Daar kreeg ik zo veel energie van dat ik iets wilde doen. Je kunt er dus ook in rollen.’

IRRITATIE

Ook het bedrijf van Marjolein, de culturele jongerensite CultuurBewust.nl, is ontstaan uit een vorm van irritatie. ‘Ik heb nooit gedacht dat ik ondernemer zou worden’, zegt ze. Tijdens haar studie kunstgeschiedenis wilde ze praktijkervaring opdoen in de vorm van een stage, maar ze had geen zin om voor anderen koffie te zetten en te kopiëren. ‘Ik ging op zoek naar een bedrijf waar ik in mijn eigen tijd en tempo op een hoog niveau journalistieke praktijkervaring op kon doen. Zoiets was er niet en toen ben ik ermee gestart.’

Wolfsen vat samen: als ik jullie zo hoor dan is het toeval wat voor type bedrijfjes jullie zijn gestart. Het ondernemen zit al in je en het is afhankelijk van waar je tegen aanloopt wat het uiteindelijk wordt. ‘En waar je geld mee kan verdienen’, voegt Harm eraan toe. ‘Dat is voor mij wel een belangrijke overweging.’

PIEKEN

Wolfsen wil weten wat het grootste geluk is als ondernemer.

Marjolein: ‘Het enthousiasme van mensen die meewerken. Ik krijg mailtjes van mensen die een gaaf interview hebben gehad. Daar word ik heel blij van.’ Steven: ‘Ik kreeg een kaartje van iemand die in Duitsland is gaan studeren en ons bedankte voor de geweldige tijd die ze heeft gehad in haar bijbaan. Dat doet mij zo goed dat ik bij wijze van spreken twee maanden geen salaris hoef te hebben.’ ‘Als ik op Twitter lees dat ze onze site gaaf vinden dan is mijn dag weer goed’, beaamt Harm. Gijsbert: ‘Ik wil een bijdrage leveren aan het verbeteren van de maatschappij. Het maakt me niet uit hoe.’

DALEN

Wolfsen: wat is er tegengevallen bij het starten van een eigen onderneming? 

Marjolein: ‘Ik heb met de landelijke site gemerkt dat de resultaten niet de volgende dag komen aanwaaien en dat je een lange adem moet hebben. Als je geld hebt voor een grote marketingcampagne dan komt die aandacht wel. Zo niet, dan moet je geduld hebben.’ ‘Het gaat nooit hard genoeg’, vindt ook Gijsbert. ‘Ik werk veel samen met scholen en semi-overheidsinstellingen. Daar duren beslissingsprocedures gewoon lang. Het betalen van facturen trouwens ook.’ ‘Ik had er nooit over nagedacht’, vertelt Steven, ‘dat je op een gegeven moment zaken als personeel en interne processen moet gaan managen.’

‘Wat me vooral is tegengevallen’, zegt Harm op zijn beurt, ‘om als enige eigenaar iets op te bouwen. Dat raad ik iedereen met klem af. Dat is in mijn geval zo’n onvoorstelbaar dom idee geweest. Marketing bijvoorbeeld is niet mijn sterkste kant, maar ik moet het wel doen anders gebeurt het niet. Voor de administratie ben ik veel te chaotisch. Je moet iemand naast je hebben die dat soort dingen kan oppakken. Een techneut en marketeer die samen een bedrijf runnen zijn een topcombinatie.’ 

Wolfsen ziet bij startende ondernemers dat ze iets briljants kunnen ontwerpen. Dat is een andere vaardigheid dan de administratie of marketing, weet hij. Biedt UtrechtInc hier de helpende hand?

Steven: ‘Door contacten met de andere ondernemers bij UtrechtInc bespreek je dat soort zaken. Je vraagt aan je buurman bijvoorbeeld of hij een goede accountant weet.’ Harm: ‘Toen ik me aanmeldde was een van de voorwaarden dat ik er een compagnon bij zocht die juist over andere competenties beschikt dan ik.’

ONDERSTEUNING

Bieden de stad en instellingen als universiteit en hogeschool voldoende ondersteuning aan startende ondernemers? Steven: ‘Ik heb me heel erg gehinderd gevoeld in mijn ondernemerschap door de universiteit. Ik deed natuurwetenschap en innovatiemanagement en als ik voor mijn bedrijf een belangrijke afspraak had dan waren docenten niet toeschietelijk. Dan werd er gezegd: wij zijn een universiteit en we leiden op tot onderzoeker en niet tot ondernemer.’ ‘Ik herken dat’, reageert Harm. ‘Bij informatica vonden ze alles prima als ik maar mijn tentamens haalde. Bij economie zeggen ze op te leiden tot zelfstandig onderzoeker, maar je moet elk college aanwezig zijn. Het was totaal onbespreekbaar om een opdracht te missen, ook als je daar een goede reden voor had. Buitengewoon kinderachtig.’

Dit verbaast Wolfsen in hoge mate. Want als hij collegevoorzitter Yvonne van Rooij van de universiteit spreekt dan is zij uitermate enthousiast over het ondernemerschap. 

Gijsbert kan dit wel verklaren. ‘De Universiteit Utrecht zegt dit te willen maar er zijn geen concrete plannen. Men financiert UtrechtInc en daar blijft het bij.’ Marjolein: ‘Het is naïef om te denken dat alle mensen die aan de universiteit studeren als onderzoeker aan de slag gaan. Dus je moet ze praktijkervaring laten opdoen.’

En hoe zit het op de hogeschool? Gijsbert: ‘Ik heb mijn afstudeerstage gedaan in mijn eigen bedrijf. Daarvoor had ik op zeer hoog niveau handtekeningen nodig. Sinds kort is die mogelijkheid op de faculteit Economie & Management. Dus ze zijn er mee bezig. Dat is super.’

BROEDPLAATSEN

‘Hebben zij nog tips voor de gemeente?’, vraagt Wolfsen. Het aantal startende ondernemers in stad Utrecht is bovengemiddeld hoog, signaleert hij. Gijbert vertelt dat UtrechtInc navolging krijgt in andere steden. Dus Utrecht loopt hiermee voorop. Steven betoogt dat UtrechtInc vooral bedoeld is voor startende ondernemers. Maar wat daarna? Er zouden broedplaatsen moeten komen voor ondernemend talent die onder de vleugels van UtrechtInc vandaan komen. ‘Het zou mooi zijn als ik die contacten met andere ondernemers ook na mijn tijd bij UtrechtInc kan behouden en uitbouwen in een setting met meer volwassen bedrijven.’ 

Nou, stelt Wolfsen, dat is een goeie tip. Over een jaar, zo stelt hij voor, komt hij bij de bedrijfjes van de gespreksdeelnemers op bezoek om te bezien hoe het met hen gaat. 

PROFIELEN

Gijsbert van Dalen (27)
7e jaars commerciële economie Hogeschool Utrecht
Bedrijf iStip
www.istip.com
International Student Information Platform met informatie voor internationale studenten
Goed geregeld in Utrecht? UtrechtInc regelt faciliteiten van trainingen, begeleiding tot huisvesting
Advies aan burgemeester Wolfsen? Opzetten van een financieel steunfonds

Harm Aarts (30)
In 2006 afgestudeerd bij informatica aan Universiteit Utrecht
Bedrijf DeLaagsteRekening
www.delaagsterekening.nl
Gratis persoonlijk advies welk telefoonabonnement bij iemand past
Goed geregeld in Utrecht: De vele netwerkjes zoals Igluu, Open Coffee, Seats2Meet
Advies aan burgemeester Wolfsen? Ondernemers gastcollege laten houden in ruil voor studenten die een project in het bedrijf doen

Marjolein Theunissen (23)
In 2009 afgestudeerd bij kunstgeschiedenis aan Universiteit Utrecht,
Bedrijf CultuurBewust.nl
www.CultuurBewust.nl en Amersfoort.CultuurBewust.nl,
Cultureel webmagazine voor jongeren door cultuurjournalisten in de dop
Goed geregeld in Utrecht? Actieve Kamer van Koophandel en UtrechtInc is fantastische plek
Advies aan burgemeester Wolfsen? Stimuleer broedplaatsen zoals UtrechtInc

Steven van den Tol (25)
In 2010 afgestudeerd bij natuurwetenschap en innovatiemanagment Universiteit Utrecht
Bedrijven
StudentDocent
www.studentdocent.nl
Werven en selecteren van studenten en inzetten op een school
Bijlesbord.nl
www.bijlesbord.nl
Matchen van bijlesdocenten en leerlingen die bijles willen
Nationale Eindexamentraining.nl
www.eindexamentraining.nl
Trainingsdagen voor eindexamenleerlingen
Goed geregeld in Utrecht? Ruimte voor starters zoals Utrecht Inc, Igluu of Seats2Meet
Advies aan burgemeester Wolfsen? Stimuleer ondernemend gedrag binnen scholen en universiteit