Gewapend met spandoeken, fietsen en een hoop herrie hebben ruim tweehonderd studenten donderdagmiddag 25 maart in Den Haag gedemonstreerd tegen bezuinigingen op het hoger onderwijs.
Ongeveer de helft van de studenten die meelopen heeft zijn fiets meegenomen. Daarmee is de ‘fietsdemonstratie’ voor organiserend Comité SOS geslaagd. Onder het motto ‘een student heeft niets behalve zijn fiets’ gaat het achter een kar met harde muziek al leuzen schreeuwend door het centrum van Den Haag. De optocht trekt langs de kantoren van de HBO-raad en universiteitenkoepel VSNU naar het ministerie van Onderwijs en de Tweede Kamer.
Veel studenten zijn bezorgd over de uitgelekte plannen van de ambtelijke commissie, die onderzoekt waar het kabinet twintig procent kan bezuinigen. Het Financieele Dagblad meldde daarover dat de basisbeurs mogelijk verdwijnt en vervangen wordt door een uitgebreider leenstelsel. De lening zou worden terugbetaald met een hogere belasting voor afgestudeerden. Ook het collegegeld kan volgens de commissie omhoog.
Studente Hilde Stawski maakt zich vooral zorgen om de kwaliteit van het onderwijs. ‘Wij hadden afgelopen jaar op enig moment nog maar drie uur per week les’, zegt de actievoerende studente forensisch onderzoek aan Avans Hogeschool Breda. ‘Daar betaal ik geen 1600 euro collegegeld voor.’ De opkomst vindt ze tegenvallen. ‘Blijkbaar zijn er toch veel studenten die denken: het komt wel goed.’
Een in rood SP-shirt gehulde student met Palestina-sjaal maakt van de gelegenheid gebruik om tussen de eerste krokussen folders uit te delen voor het internationale Marxisme-festival. Een ander plast onder het toezicht oog van meelopende agenten tegen een boom. De demonstratie verloopt, op het lawaai uit de muziekinstallatie na, redelijk kalm.
Van de HBO-raad en de VSNU eisen de studenten dat ze meestrijden voor goed en vooral toegankelijk hoger onderwijs, en zich uitspreken tegen bezuinigingen. Daarvoor krijgen ze een symbolische bokshandschoen uitgereikt. Vechten tegen de politieke besluitvorming, is het idee. VSNU-baas Sijbolt Noorda kan de handschoen niet persoonlijk in ontvangst nemen. Zat hij begin deze maand nog vast in Chili na een aardbeving, nu kan hij niet weg uit Sevilla omdat het gebouw waar hij zit is omsingeld door demonstrerende studenten. Een vertegenwoordiger van de VSNU weigert tot teleurstelling van de demonstranten afstand te nemen van een eerdere uitspraak van Noorda, die zei dat hij openstaat voor afschaffing van de basisbeurs.
Bij het ministerie van Onderwijs wordt de meute in de gaten gehouden door nieuwsgierige ambtenaren die achter de ramen van het glazen gebouw staan. LSVb-voorzitter Gerard Oosterwijk eist dat het ministerie de gevolgen van bezuinigingen goed doorrekent en daarover in gesprek gaat met de studenten. Een hoge ambtenaar benadrukt namens staatssecretaris Van Bijsterveldt dat over elk ambtelijke bezuinigingsplan eerst een politiek besluit zal worden genomen.
Op het Plein voor de Tweede Kamer benadrukken verschillende partijen nog maar eens hoe belangrijk ze het hoger onderwijs vinden. Luid boegeroep is er voor PvdA-kamerlid Besselink. Zij blijft hameren op de motie die haar partij indiende tegen bezuinigingen op onderwijs. Maar tot boosheid van de studenten wil ze zich niet uitspreken tegen afschaffing van de basisbeurs.
Voorbijgangers kijken de schreeuwende menigte lachend na. Twee mbo-studentes uit Amsterdam vragen zich af waar die ophef voor nodig is. Eenmaal bekend met de reden van het protest halen ze hun schouders op. ‘Bezuinigen op hoger onderwijs? Nee, niet echt belangrijk.’ Een andere passant, Johanna Bleumink, begrijpt de actie wel. ‘Hoger onderwijs is belangrijk. Maar ze zijn wel erg vroeg met deze actie. De verkiezingen zijn pas in juni. En misschien komt het met een nieuw kabinet wel goed.’
