Staatssecretaris Zijlstra schrijft de Tweede Kamer dat ‘een fusie van twee universiteiten wettelijk gezien niet mogelijk’ is. Hoogleraar onderwijsrecht Paul Zoontjens denkt daar anders over.
In reactie op kamervragen van de SP over vermeende fusieplannen tussen de twee Amsterdamse universiteiten, stelt de staatssecretaris dat hogeronderwijsinstellingen alleen bestuurlijk kunnen fuseren: het blijven aparte instellingen met een gemeenschappelijk college van bestuur. Maar volgens de Tilburgse hoogleraar kan de staatssecretaris ook redeneren dat ‘de wet geen expliciet verbod bevat en dat het daarom wel kan’.
Er is in beginsel niets op tegen dat de universiteiten van Delft, Rotterdam en Leiden, die sinds dit voorjaar fusiebesprekingen voeren, samen zouden gaan en feitelijk één grote universiteit worden. Om te voorkomen dat onderwijsinstellingen maar blijven groeien moeten ze sinds dit jaar wel bewijzen dat een fusie belangrijk is voor hun voortbestaan en moeten zij toestemming krijgen van de minister. Als ze aannemelijk kunnen maken dat dat zo is, zullen de drie universiteiten die fusietoets ook wel doorstaan, denkt Zoontjens. ‘Een fusie is in beginsel vrij. De instellingen zijn wat dat betreft slimmer dan de staatssecretaris.’
Een volledige fusie tussen een openbare en een ‘bijzondere’ universiteit als de VU ligt overigens wat ingewikkelder. Zoontjens: ‘Mochten de Universiteit van Amsterdam en de Vrije Universiteit willen fuseren, dan zou de UvA moeten privatiseren of de VU openbaar moeten worden en daarvoor is een wijziging van de Wet op het hoger onderwijs nodig.’ Maar de twee Amsterdamse universiteiten hebben voorlopig alleen plannen om een deel van hun onderzoek en masteronderwijs te bundelen. Dat sluit volgens Zijlstra goed aan bij het advies van de commissie-Veerman en bovendien gaat hij er naar eigen zeggen niet over.
