Henk Penseel was (onder andere) docent aan de HU en blogt sinds 2010 voor de Trajectum-site. Ditmaal over mannen in het basisonderwijs, vertrouwen en salaris.
‘Alles moet je vastleggen. Je krijgt gewoon geen tijd om rustig na te denken om een leuke les voor te bereiden,’ zegt een vriendin, die in de onderbouw op een Montessorischool werkt. Ze is getrouwd met mijn vriend met wie ik samen de Gemeentelijke Kweekschool voor onderwijzers en onderwijzeressen in Amsterdam doorliep. Na het behalen van onze hoofdacte konden we direct aan de slag, want als we tekenden voor drie jaar lesgeven op een openbare basisschool hoefden we niet in dienst. Hij ging werken in de Dapperbuurt en bleef op diezelfde school tot aan zijn pensioen. Ik begon in de Indische buurt en kwam na omzwervingen op de Hogeschool Utrecht terecht. We bleven contact houden.
Als we met z’n vieren zijn, gaat het over van alles en nog wat, maar altijd komt het onderwijs ter sprake. Dus ook afgelopen vrijdagavond als ze bij ons komen eten. Ik vraag hoeveel mannen er op hun school werkten toen ze begonnen en nu. Hij noemt de namen en zegt dat vier van de twaalf leerkrachten een man is, al waren het er meer toen hij begon. ‘De enige man op onze basisschool’, vult zijn vrouw aan, ‘is onze directeur, de rest van onze mannelijke collega’s zijn geleidelijk verdwenen.
Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek is maar 13 procent van de leerkrachten man. En al lijkt het aantal mannelijke studenten op de pabo’s toe te nemen, maar 37 procent van hen gaat als ze afgestudeerd zijn voor de klas staan. De Gooi & Eemlander schrijft op 5 oktober ‘De meester dreigt uit te sterven’. ‘Laag salaris jaagt mannen klas uit’, aldus de Algemene Onderwijsbond. En ‘Meester kiest toch liever een ander beroep’ kopt Trouw van 8 oktober.
Ook ik ruilde het onderwijs in voor het bedrijfsleven, maar bleef in de avonduren lesgeven. Toen ik in 1997 besloot terug te keren in het onderwijs, bekeek ik de mogelijkheden. Met een 0,3 fte aanstelling op de HU zou ik bijna net zoveel verdienen als dat ik weer op een basisschool zou beginnen. In die jaren die volgden is mijn aanstelling op de HU steeds uitgebreid, net zoals ook de toenemende administratie naast het lesgeven.
‘En dat is nu zo waardeloos’, zei mijn tafelgenote. ‘Je tijd wordt opgeslokt met het maken van verslagen. Als je leerkrachten goed opleidt, moet je ze vertrouwen.’ Pas met een hoger salaris en vertrouwen geven, krijg je meer meesters in het basisonderwijs.
