Bij het Instituut Archimedes en andere partijen bestaan plannen om een bijscholingstraject wiskunde te starten voor vluchtelingen. Zij waren in hun land van herkomst wiskundedocent en hun diploma wordt in Nederland door de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) erkend. Ze willen ook in Nederland weer als wiskundedocent aan de slag. Het is een van de eerste initiatieven van het project ‘Docentvluchtelingen voor de klas’ (DVDK).
Het diploma van de kandidaten wordt weliswaar erkend, maar om goed te functioneren moeten zij zich de Nederlandse taal en het Nederlandse onderwijssysteem eigen maken. Daarom krijgen zij tijdens het traject les in onder meer Nederlands als tweede taal en is er aandacht voor de vakdidactiek en vaktaal. Er zijn vijftien kandidaten in beeld, maar het is nog niet zeker hoeveel er werkelijk gaan starten.
Initiatiefnemer van het project is Marcel Voorhoeve, gepensioneerd wiskundedocent, schoolleider en voormalig lerarenopleider aan de Hogeschool van Amsterdam. ‘De bedoeling is om de veelal Turkse en Syrische statushouders (erkende vluchtelingen) te laten lesgeven in het voortgezet onderwijs. Op die manier werken we mee aan de integratie van vluchtelingen: de schoolomgeving stimuleert de integratie en acceptatie. En zij kunnen van hun passie als docent hier weer hun werk maken. Een tweede pluspunt is dat we het nijpend tekort aan wiskundedocenten tegengaan.’
Whatsapp-groep
Het bijscholingstraject is een direct gevolg van de oprichting van een Whatsapp-groep die docentvluchteling Ömer Saglam in 2020 aanmaakte. Tijdens een ontmoeting van Saglam en Voorhoeve spraken zij af om via de Nederlandse Vereniging van Wiskundeleraren het project te starten. Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers, organisatie voor vluchteling-studenten UAF en VluchtelingenWerk Nederland werken mee aan het initiatief.
De financiering van het bijscholingstraject is nog niet rond. ‘De HU heeft daar geen financiën voor – of heeft het er niet voor over’, zegt Voorhoeve. Volgens Harry Rorije, aanspreekpunt voor dit initiatief bij Instituut Archimedes, is deze uitspraak te voorbarig. ‘Het is op dit moment nog niet bekend wat de kosten van het traject en de financiële bijdragen van de partners zijn’, zegt hij.
Het bijscholingsjaar DVDK wordt waarschijnlijk voor een groot deel gefinancierd met de gelden van het ministerie van OCW voor initiatieven die het lerarentekort moeten verkleinen. Een samenwerkingsverband van schoolbesturen in ‘t Gooi stelt stageplaatsen beschikbaar. Het initiatief wekt de interesse van andere partijen, meldt Voorhoeve. Er is animo bij vakverenigingen van andere tekortvakken als natuurkunde, scheikunde en informatica.
Lerarenopleiding
In een aantal steden bestaan al schakeljaren onder de naam ‘Statushouders voor de klas’. Zij zijn bedoeld voor vluchtelingen die in het land van herkomst hadden gestudeerd en hier willen doorstromen naar een tweedegraads lerarenopleiding. Die zijn er bijvoorbeeld aan de hogescholen van Amsterdam en Rotterdam en de Hogeschool Windesheim. Bij het Instituut Archimedes van de HU liep een vergelijkbaar traject.
De zogenaamde docentenroute van het Instituut Archimedes vormde een onderdeel van de pre-bachelor voor statushouders. Vluchtelingen die in het thuisland diploma’s hadden behaald voor havo of hoger onderwijs konden via de pre-bachelor gaan studeren aan een van de opleidingen van de HU. De pre-bachelor is echter on hold gezet, zoals het online magazine De Omslag schreef. Het is onzeker hij ooit nog doorgaat. ‘DVDK springt in dit gat met het bijscholingstraject wiskunde in de hoop dat andere vakken dit over gaan nemen’, vertelt Voorhoeve.
Eenvoudige vakcolleges
Daarnaast wil Voorhoeve docentvluchtelingen zo vroeg mogelijk in het vizier krijgen om hen de zogenaamde ‘welkom-docent-app’ aan te bieden. Die app bevat taallesjes en eenvoudige vakcolleges waardoor vluchtelingen snel kunnen beginnen om zich de Nederlandse taal eigen te maken en het Nederlandse onderwijs te leren kennen. De Nederlandse Vereniging van Wiskundeleraren zorgt voor een ‘vakmaatje’, een wiskundedocent die de docentvluchteling informeert en alvast een kijkje in school biedt.’
Voorhoeve: ‘Onze droom is dat we na het bijscholingsjaar nog een jaartje extra goed coaching op de werkplek organiseren. Zo komt hopelijk iedere docentvluchteling duurzaam aan het werk. En krijgt elk van onze kinderen tenminste een goede leraar voor de wiskundeles.’
De tekst van dit artikel is op 7 december op enkele punten aangepast.
