Student Jonathan koppelde de Bijbel aan ChatGPT. Mensen hebben inmiddels duizend vragen gesteld aan de chatbot, over Bijbelteksten, homoseksualiteit en de rol van vrouwen in de kerk.
Ongeveer acht uur was Jonathan Vollmuller (22) bezig met het maken van BijbelGPT. Daarvoor koppelde hij de complete Bijbel aan ChatGPT. Het taalmodel ‘GPT 3,5’ zorgt er daarbij voor dat alle vragen over de Bijbel zijn te beantwoorden. ‘Het is een experiment. In hoeverre laat je bepaalde interpretaties aan een machine over?’ Jonathan heeft HBO-ICT gestudeerd aan de HU en doet nu de master Human-centered Artificial Intelligence.
Voorbeeld
‘Beschrijf een situatie of vraagstuk’ meldt BijbelGPT. Bij de vraag ‘Hoe oud is de aarde?’, geeft hij dit antwoord:
Volgens Genesis 1:1 werd de aarde ‘in den beginne’ geschapen door God, maar de Bijbel geeft geen specifieke leeftijd voor de aarde. Het is belangrijk om te onthouden dat de Bijbel in eerste instantie bedoeld is om spirituele waarheden over te brengen, niet om wetenschappelijke feiten te presenteren. Wetenschappers hebben echter geschat dat de aarde ongeveer 4,5 miljard jaar oud is op basis van wetenschappelijke bevindingen.
Bijbel in stukjes
‘Ik ben christen. Met de komst van AI en ChatGPT was ik benieuwd naar wat er gebeurde als ik met specifieke extra kennis vanuit de Bijbel het model achter ChatGPT kon verrijken.’ Twee maanden geleden maakte hij de eerste versie, ‘op een vrijdagavondje’.
Jonathan hakte de inhoud van de Bijbel in stukjes en gooide het in een database (lees hier meer over dat proces). ‘Als iemand een vraag stelt aan BijbelGPT, dan zoekt het programma in die database en gebruikt de meest relevante teksten als context om een beter antwoord te geven. In het antwoord verwijst hij dan ook naar de Bijbelverzen die erover gaan.’
Koffie doneren
Wanneer iemand een vraag wil stellen op Jonathans site, moet hij zijn mailadres achterlaten. ‘Dat doe ik niet om mailadressen te verzamelen, maar om er een kleine drempel op te zetten.’ Het kost hem namelijk geld als mensen vragen stellen, een paar cent voor tien vragen. Jonathan: ‘Onderwater wordt het model van OpenAI gebruikt, dat is betaald.’
Onder elk antwoord van BijbelGPT verschijnt de tekst: ‘Het genereren van deze antwoorden kost een klein bedrag per antwoord, doneer een kopje koffie om de kosten te dekken’, met een link naar een open Tikkie. Jonathan: ‘Sommige mensen doneren een paar euro. Tot nu toe zorgt dat ervoor dat de kosten, rond de honderd euro, gelijk zijn aan de donaties.’
Genuanceerd?
Jonathan kan terugzien hoeveel vragen er zijn gesteld (zo’n tweeduizend) en welke vragen het meest voorkomen. ‘Mensen zijn nieuwsgierig naar vragen over gevoelige kwesties binnen het christendom zoals homoseksualiteit en man/vrouw-verhouding. Zulke vragen zien ze als een goede graadmeter voor hoe het programma andere vragen zal beantwoorden.’
Op zo’n vraag antwoordt BijbelGPT in twee delen. Eerst feitelijk, ‘het zwart-witte uit de Bijbel’, en dan een nuance waarin de kennis van het ChatGPT model wordt gebruikt om het antwoord te nuanceren. Dat gebeurt automatisch. ‘Ik gebruik dezelfde techniek als ChatGPT en daar zit al in geprogrammeerd dat hij een feitelijke bron zoekt maar ook een antwoord nuanceert om bijvoorbeeld geen mensen te kwetsen.’ Onder het antwoord verschijnt een vakje met de Bijbeltekst waar de informatie vandaan komt. ‘Zodat mensen kunnen checken dat hij geen onzin uitkraamt, en mensen zelf blijven nadenken voordat ze iets aannemen van BijbelGPT.’
Niet neutraal
AI (Artificial Intelligence) zal steeds meer gebruikt gaan worden. Jonathan: ‘Je kunt niet zomaar aan zo’n slimme machine als ChatGPT vragen wat het ergens van vindt of hoe je iets moet interpreteren. ChatGPT weet heel veel, is goed ‘getraind’, zoals programmeurs dat noemen. Maar het programma heeft ook ongewilde kennis, zoals de inhoud van nazistische boeken.’ Data voor zo’n slim taalmodel kunnen nooit helemaal neutraal zijn. Dat is lastig bij vragen over politiek, geloof en discriminatie.
‘We moeten zelf blijven nadenken over wat we lezen en wat we daarvan vinden. BijbelGPT werkt beter door specifiek Bijbelse context mee te nemen in zijn antwoorden, maar stel je een Bijbelse vraag aan ChatGPT, dan weet je nooit zeker of het antwoord echt uit de Bijbel komt, of van een willekeurig internetblog.’
Jonathan schreef een artikel voor Techthics, een site over technologie, ethiek & religie. Hiermee wil hij anderen informeren over de ethische gevaren. Het experiment deed hij vanuit eigen interesse, maar hij kan het ook gebruiken voor zijn master. ‘We werken met een andere vorm van toetsing, waarbij we ook onze “sideprojecten” mee kunnen nemen in de opleiding. Dit project kan ik tijdens een presentatie laten zien om mijn vaardigheden te tonen.’
Of hij verder gaat met BijbelGPT weet hij nog niet. ‘Voorlopig blijft de site online. Ik vind het interessant om er met mensen over te praten en om inzichten te kunnen geven in deze techniek en de mogelijke gevaren hiervan.’
