Achtergrond

7 mensen in de klas én hartstikke veel werk: weinig studenten kiezen voor de opleiding schrijftolk

Maar zes klasgenoten? Kyara zit op een mini-opleiding aan de HU: AD Schrijftolk. ‘Ik denk dat de opleiding gewoon heel onbekend is. Dat is zonde, want het is hartstikke leuk’, zegt ze. En: er is héél veel werk (en geld) te verdienen. 

Wat is dat eigenlijk, schrijftolk?
‘Het is het makkelijkst te omschrijven als een gesprek live ondertitelen. Mensen die doof of slechthorend zijn, kunnen meelezen met wat er wordt gezegd. Heel weinig mensen weten wat deze studie inhoudt. Ze denken vaak dat we ook vertalen naar andere talen of dat we met braille bezig zijn, maar dat is onzin.’ 

Hoe kwam jij terecht bij deze studie?
‘Ik probeerde eerst het conservatorium. Ik speel dwarsfluit en heb de vooropleiding gedaan. Daarna wilde ik doorstromen naar het eerste jaar. Dat is niet gelukt, maar ik kwam er ook achter dat het niet was wat ik wil. Het conservatorium is mentaal erg zwaar. Ik had geen plezier meer in dwarsfluit spelen en dat vond ik heel jammer. In mijn tussenjaar ging ik op zoek naar een andere studie en toen kwam ik Schrijftolk tegen. Dat leek me leuk.’

Had jij toen al mensen in je omgeving die doof of slechthorend zijn?
‘Nee. Dat hoeft ook helemaal niet voor deze studie. In mijn klas hebben een paar studenten bijvoorbeeld familieleden die doof of slechthorend zijn, maar de meesten niet.’ 

In 2019 deden maar 43 mensen in totaal de opleiding en in jouw klas zitten maar zeven studenten. Waarom zo weinig?
‘Ik denk dat het komt door de onbekendheid. Gelukkig is er steeds meer aandacht voor gebarentaal, onder andere door de corona-persconferenties. Maar gebarentaal is wel totaal iets anders dan schrijftolk. Daar is nog steeds weinig aandacht voor, terwijl het ook een heel leuke studie is. En de opleiding Schrijftolk duurt minder lang: maar twee jaar, in plaats van vier.’’ 

Wat leer je tijdens de opleiding?
‘De hele opleiding volg je lessen in gebarentaal, want het is handig als je ook met de klant kunt communiceren in gebarentaal. Verder krijg je lessen over tolkstrategieën, we hebben lessen over het leren typen op een toetsenbord en nog allerlei vakken over dovencultuur.’ 

Wat voor werk kun je doen na je opleiding?
‘De meeste schrijftolken richten een eigen bedrijfje op. Ze krijgen dan opdrachten binnen om te tolken voor verschillende klanten. Je kunt overal gaan tolken, want overal waar mensen zijn, kunnen ook mensen komen die doof of slechthorend zijn. Je kunt tolken in het onderwijs, op werk, in privésituaties, op bruiloften, maar ook bij tv-programma’s bijvoorbeeld.’ 

Hoe werkt dat tolken precies?
‘Ik heb een laptop mee, met een speciaal toetsenbord. Ik typ dan live mee en de klant kan meelezen op een tablet met wat er wordt gezegd. Ik typ niet met een gewoon qwerty-toetsenbord, maar met een toetsenbord waar lettergrepen op staan. Hierdoor kun je sneller typen. In het begin was het best lastig, omdat het helemaal nieuw is.  Bij de eindtoets moeten we 500 tekens per minuut typen, erg snel.’

Is er veel werk in te vinden?
‘Zeker. Er is een enorm tekort, dus er zijn opdrachten in overvloed. En je kunt er goed geld mee verdienen.’ 

Wat vind je er zo leuk aan?
‘Je bent de brug tussen de mensen die doof of slechthorend zijn en mensen die wél kunnen horen. Je kunt de communicatie makkelijker maken en daar mensen heel erg mee helpen. Dat vind ik bijzonder.’

Iedereen kent ondertussen Irma. Welke opleiding heeft zij dan gedaan?‘Tolk Nederlandse gebarentaal. Dit is een compleet andere studie, maar het lijkt me ook fantastisch. Als ik afgestudeerd ben, wil ik deze opleiding ook doen, zodat ik het in mijn werk kan combineren. De afwisseling lijkt me leuk. De hele week typen gaat denk ik toch vervelen, dus de combinatie klinkt top.’ 

Anderen bekeken ook: de video: Hoe overleef ik de lockdown? Met zingen!