De onderwijssector krijgt niet genoeg overheidsgeld om de salarissen dit jaar en in 2010 volgens de cao’s uit te betalen. Dat is ‘pech’, zei minister Bos donderdag 26 maart in debat met gealarmeerde kamerleden.
De salarissen in de cao’s zijn gebaseerd op een schatting van de loonstijging in het bedrijfsleven. Het bedrag dat de sector daadwerkelijk voor de lonen krijgt, hangt echter niet af van de geschatte, maar van de reële loonontwikkeling in de particuliere sector. Bos: ‘Als die hoger is dan destijds geraamd, heeft men mazzel. Dan krijgt men meer geld dan men nodig had. Als de gerealiseerde loonstijging lager is, heeft men pech.’
En pech, dat heeft de onderwijssector. Extra geld om de lonen alsnog volgens afspraak te betalen, kon Bos gisteren niet beloven. Alleen door op andere posten te bezuinigen kan het onderwijs zijn loonafspraken voor dit en volgend jaar nakomen.
Vanaf 2011 gaat de overheid bezuinigen. Dan worden alle publieke lonen bevroren, ‘uit solidariteit’ met de noodlijdende marktsector. Lopende cao’s worden ontzien, maar nieuwe afspraken worden ‘op nominaal nul gezet’. De besparing moet de overheid 3,2 miljard opleveren.
De HBO-raad is echter bang dat de nullijn al eerder wordt ingevoerd. Voorzitter Doekle Terpstra: ‘Op dit moment weten we helemaal niets. We staan in de nacht met grote duisternis om ons heen, op zoek naar het lichtende sterretje.’ De HBO-raad heeft zich verenigd met de koepels voor het voortgezet onderwijs en het mbo: ‘We gaan met z’n drieën kijken wat nu wijsheid is. Dat er iets moet gebeuren, is evident.’
De grootste onderwijsvakbond AOb maakt zich vooralsnog geen zorgen: de gemaakte afspraken voor het hbo en het voortgezet onderwijs worden nageleefd. ‘De afspraken lopen tot en met volgend jaar, en de nullijn gaat pas vanaf 2011 in.’ Over de lonen in het basisonderwijs en het mbo moet nog worden onderhandeld, al gelooft AOb dat ook daar ruimte voor onderhandeling is. Vakbond CNV is ‘verbijsterd’ over het invoeren van de nullijn in 2011 – ‘het valt ons rauw op het dak’ – maar is wel te spreken over de voorgenomen investeringen in onder meer het schoolonderhoud.
Een woordvoerder van OCW zegt dat zijn ministerie de consequenties van het sociaal akkoord voor de diverse onderwijs-cao’s nog onderzoekt. ‘Op dit moment is daar nog niets over te zeggen.’ Het Actieplan Leerkracht van 1 miljard euro komt volgens Bos niet in het gedrang. Dat wordt gebruikt om onderwijspersoneel in hogere loonschalen te zetten.
