De opgestapte hoogleraar marketing Dirk Smeesters voelt zich niet schuldig. Hij is ervan overtuigd dat velen in zijn vakgebied bewust data manipuleren om relevante uitkomsten te krijgen.
Dat staat in het rapport van de commissie wetenschappelijke integriteit dat de Erasmus Universiteit Rotterdam zojuist openbaar heeft gemaakt. In drie wetenschappelijke artikelen is volgens de commissie sprake van wetenschappelijke fraude.
Vanmorgen maakte de Erasmus Universiteit bekend dat de Rotterdamse Smeesters wordt beschuldigd van wetenschappelijke fraude, zo meldde NRC Handelsblad.
De data waar Smeesters zich op baseerde waren te mooi om waar te zijn, vond een wetenschapper. Zijn naam is in het rapport weggestreept en ook de namen van de commissieleden zijn geanonimiseerd.
Smeesters kon de data niet meer verstrekken waar hij zijn artikelen op baseerde. Die stonden bij hem thuis op een computer en daarvan is volgens hem de harde schijf gecrasht. Ook op papier waren de data er niet meer; ze waren bij een verhuizing verloren gegaan. De commissie vindt dit niet geloofwaardig.
Er dient onderzoek en regelgeving te komen naar het manipuleren van data in het vakgebied van de marketing en de sociale psychologie, vindt de commissie, alleen al omdat Smeesters gelooft dat hij niet de enige is die zich hieraan schuldig maakt. Binnen de afdeling van Smeesters, ‘maar mogelijk breder binnen de Erasmus Universiteit’, dient bovendien een protocol voor dataverzameling en dataopslag te komen.
De universiteit schrijft in een verklaring dat zij twee artikelen terugtrekt. In het rapport is sprake van drie artikelen, maar één daarvan was volgens een woordvoerder van de universiteit nog niet gepubliceerd. Op dit moment vertelt de universiteit nog niet om welke artikelen het gaat.
De commissie wetenschappelijke integriteit van de Rotterdamse universiteit deed maandenlang onderzoek naar de wetenschappelijke handel en wandel van Smeesters. De hoogleraar marketing publiceerde vooral over consumentengedrag en het effect van reclames.
De universiteit heeft zijn naam al van de website verwijderd, maar via het cache-geheugen van Google is zijn publicatielijst nog te vinden. Hij beweerde onder meer dat consumenten een voorkeur hebben voor producten uit eigen land na nieuwsberichten waar de dood een rol in speelt, omdat zulk nieuws patriotisme aanwakkert. Ook zouden reclames met dikke of juist dunne modellen een ander effect hebben op mensen met overgewicht dan op mensen van normaal gewicht.
Hoe omvangrijk de fraude is, heeft de universiteit nog niet bekend gemaakt. Volgens NRC Handelsblad was Smeesters tot 2007 onderzoeker aan de Universiteit van Tilburg en collega van de frauderende sociaal-psycholoog Diederik Stapel.
