Het kabinet zet het mes in een aantal onderwijssubsidies. Regelingen die in het regeerakkoord geen prioriteit krijgen, worden stopgezet of versneld afgeschaft. Dat moet jaarlijks 243 miljoen euro opleveren.
Topstudenten die in het buitenland verder willen studeren, kunnen vanaf 2012 geen Huygensbeurs meer aanvragen. Jaarlijks gaan enkele tientallen studenten met de prestigieuze beurs naar het buitenland om maximaal twee jaar aan een gerenommeerde instelling te studeren. De regeling wordt geschrapt ‘vanwege het beperkte aantal bursalen’, schrijven minister Van Bijsterveldt en staatssecretaris Zijlstra aan de Tweede Kamer.
Ook het Libertas Noodfonds, dat in 2006 werd ingesteld door Mark Rutte, destijds staatssecretaris van hoger onderwijs, wordt opgeheven. Buitenlanders die vanwege hun politieke ideeën of activiteiten niet in eigen land kunnen studeren, kunnen daarmee in Nederland hun studie afronden. Op dit moment maken 42 studenten gebruik van deze regeling.
Het afschaffen van deze beurzenprogramma’s levert samen 11,3 miljoen euro per jaar op. Toch worden niet alle subsidies voor internationalisering stopgezet. Zo blijven de Erasmus- en Socratesbeurzen bestaan, omdat studenten moeten worden voorbereid ‘op een meer internationale arbeidsmarkt’. Maar volgens het kabinet zijn de instellingen in de eerste plaats zelf verantwoordelijk voor internationalisering.
Ook het zogeheten ‘doelgroepenbeleid’ moet eraan geloven. De universiteiten en hogescholen verliezen de twintig miljoen euro subsidie voor het verbeteren van het studierendement van studenten met een niet-westerse achtergrond. Ook het landelijke expertisebureau voor vrouwen en techniek moet het zonder subsidie stellen.
Het kabinet bezuinigt ook op wetenschap, bijvoorbeeld op het NWO-programma ‘Toptalent’, waarin pas afgestudeerden subsidie krijgen om te promoveren op een onderwerp naar keuze. Op deze regeling wordt dit jaar al 2,8 miljoen euro bezuinigd, maar vanaf volgend jaar verdwijnt ook de resterende 1,2 miljoen euro. ‘Het besluit van OCW betekent niet dat NWO het programma Toptalent nu stopzet’, reageert algemeen directeur Cees de Visser, die de bezuiniging betreurt. ‘In de komende maanden zal het algemeen bestuur besluiten of en hoe Toptalent deel kan blijven uitmaken van de talentlijn van NWO.’
Daarnaast vervalt in totaal één miljoen euro subsidie aan Nederlandse wetenschappelijke instituten in het buitenland. De Frans-Nederlandse Academie verliest haar subsidie van ruim een ton en ook het Duitsland Instituut Amsterdam krijgt minder geld.
Het kabinet wil subsidies minder structureel maken. Specifiek beleid ‘is in principe tijdelijk en wordt periodiek geëvalueerd op effectiviteit en doelmatigheid’.
