Het leenstelsel maakt studenten afhankelijker van hun ouders. Dat blijkt uit het Studentenonderzoek 2021 van het Nibud. Daaruit blijkt ook dat de kansenongelijkheid onder studenten toeneemt, omdat niet alle ouders genoeg kunnen bijdragen.
Het is halverwege de maand. Het salaris van je bijbaan is nog niet in zicht, maar de bodem van je betaalrekening wel. Wat doe je dan? Je kunt extra lenen bij ome DUO of je kijkt je ouders lief aan. Veel studenten kunnen rekenen op wat geld van hun ouders, maar dat is niet voor iedereen weggelegd. Studentenorganisaties maken zich daarom zorgen.
Ruim twee derde krijgt geld van ouders
Het Nibud deed onderzoek onder 1.505 hbo- en wo-studenten. Daaruit blijkt dat 68 procent van de studenten geld krijgt van zijn ouders. Gemiddeld krijgen zij 211 euro per maand. In 2017 ging het nog om 58 procent van de studenten, die gemiddeld 165 euro per maand van hun ouders ontvingen.
Dit betekent dat studenten langer financieel afhankelijk zijn van hun ouders. En dat hangt ook samen met de ontwikkeling dat steeds meer studenten thuis blijven wonen. Woonde in 2017 de meerderheid (58 procent) nog op kamers, in 2021 was dat 45 procent. Dit zijn niet alleen eerstejaars, ook onder tweede- en derdejaars woont meer dan de helft thuis. Van de thuiswonende studenten leent nog geen 30 procent bij DUO. Veel studenten maken zich zorgen over de gevolgen van een studieschuld, bijvoorbeeld bij het kopen van een huis.
Financiële achterstand
Doordat studenten langer leunen op de financiële steun van hun ouders, neemt de kansenongelijkheid toe. Niet alle ouders kunnen geld missen. ‘Het leenstelsel gaat ervan uit dat ouders kunnen bijdragen, maar met een inkomen rond anderhalf keer modaal is dat nog heel lastig. Studenten met draagkrachtige ouders kunnen studeren zonder te lenen, anderen beginnen hun loopbaan met een financiële achterstand,’ zegt Nibud-directeur Arjan Vliegenthart in een persbericht van het budgetinstituut.
Daarom pleit het Nibud voor aanpassingen in het huidige studiefinancieringsstelsel. Vliegenthart: ‘Iedereen kan studeren met studiefinanciering, maar er ontstaat na afloop een grotere ongelijke situatie dan noodzakelijk is.’
Studenten Op Eigen Benen
Het Interstedelijk Studenten Overleg (ISO) komt vandaag met een manifest voor een nieuw studiefinancieringsstelsel. Met de titel ‘Studenten Op Eigen Benen’ pleit de organisatie voor de herinvoering van de basisbeurs. Thuiswonende studenten moeten 247 euro ontvangen, uitwonende studenten 460 euro. Ook moet er een aanvullende beurs komen wanneer ouders een bruto inkomen van onder de 70.000 euro hebben.
ISO-voorzitter Lisanne de Roos: ‘We zien dat studenten afhankelijker zijn geworden van hun ouders en daardoor ook minder financieel zelfstandig; inkomensverschillen in de samenleving worden tijdens de studententijd uitvergroot. Met de herinvoering van de basisbeurs én aanvullende beurs kunnen we die verschillen voorkomen.’
#nietmijnschuld
De Landelijke Studentenvakbond (LSVb) en FNV Young & United voeren al twee jaar onder de noemer #nietmijnschuld actie tegen het leenstelsel. Ook zij grijpen het onderzoek van het Nibud aan om hun standpunten te onderstrepen. Voorzitter van FNV Young & United Alina Danii Bijl: ‘Voor het eerst zien we een generatie die voor een groot deel op een sociaal vangnet, zoals ouders, zijn aangewezen om niet met een torenhoge studieschuld opgezadeld te worden. Voor hun toekomst, maar ook die van onze samenleving, moeten we willen investeren.’
Ook interessant: Hogeschoolraad en college zijn het snel eens over de besteding van de ‘coronamiljoenen’
