Samen bidden in de moskee tot aan het gezamenlijke verbreken van het vasten, ook wel iftar genoemd. Saamhorigheid staat centraal in de vastenmaand Ramadan. Dit jaar zijn samenkomsten niet mogelijk door de coronamaatregelen. Hoe is het voor moslimstudenten en docenten om de Ramadan door te brengen in quarantaine?
Ramadan is de negende maand van de islamitische maankalender. Tijdens deze heilige maand wordt er niets gegeten en gedronken tussen fajr (dageraad voor zonsopkomst) en maghrib (zonsondergang). Het vasten vormt één van de vijf zuilen binnen de islam en is dus verplicht voor gezonde moslims. Hiervan vrijgesteld zijn onder meer ouderen, zieken en zwangere vrouwen.
Naar de kern
‘Normaal gesproken loop ik steeds naar de koelkast als ik thuis ben’, vertelt Dilayda Göktaş (21) lachend. Ze is derdejaars student aan de docentenopleiding Engels. Wat betekent deze vastentijd voor haar? ‘Meer bezig zijn met het geloof en dichterbij Allah komen. Ik zie het als een periode van rust zoeken, naar de kern gaan. Het is in feite een detox van je gehele welzijn.’
‘Het is een kunst om deze tijd goed te benutten‘
Een aantal van haar beste studievrienden vast deze maand ook. ‘We praten elkaar elke dag bij over hoe het gaat. In eerste instantie was het bedoeld om elkaar te motiveren voor onze studie, maar nu hebben we het hoofdzakelijk over de Ramadan.’
Het thuiszitten in combinatie met het vasten zorgt ervoor dat ze meer moeite moet doen om geconcentreerd te blijven. ‘Ik raak sneller afgeleid. Daarom focus ik me volledig op de Ramadan en staat mijn studie op een laag pitje: dat komt later wel weer. Nu ik ruimte heb om me volledig te verdiepen, lees ik meer uit de Koran waarbij ik de vertaling en interpretaties opzoek. Het is een kunst om deze tijd goed te benutten.’
Ramadan vlogger
Caner Mert (19) is eerstejaars student Journalistiek. Hij maakt deze maand Ramadan vlogs voor RTV Oost. Voor zijn studie moet hij producties maken voor een hyperlocal, maar door de corona maatregelen gaat dat niet door. ‘Daarom mag ik items maken over mijn regio Almelo, ik was er al eerder werkzaam als nieuwscorrespondent. Zo kwam ik op het idee om vlogs te maken over de Ramadan.’ In de vlogs neemt hij de kijker mee in zijn dagelijkse leven en deelt hij zijn betekenissen en ervaringen van de vastenmaand.
‘Ik ben me bewuster geworden van alle dingen in mijn leven waar ik dankbaar voor ben‘
Thuis is Caner de enige die meedoet, aangezien zijn ouders medicatie nemen en daarom zijn vrijgesteld van het vasten. ‘Overdag heb ik minder energie waardoor ik niet veel kan doen, dus kijk ik maar series op Netflix.’ Het vasten verbreekt hij steevast met dadels, een traditioneel gebruik. ‘Na de iftar voel ik me energieker en blijf ik tot vroeg in de ochtend wakker om te werken aan studieopdrachten. Door de Ramadan leef ik in een rustiger tempo. Deze tijd is sowieso een periode van inkeer, maar nu des te meer. Hierdoor is er genoeg tijd voor reflectie. Ik ben me bewuster geworden van alle dingen in mijn leven waar ik dankbaar voor ben, vooral mijn leuke studie en hoe belangrijk mijn vrienden voor me zijn.’
Geen Ramadan vibe
Youssra Dahri (21) behoort tot de vrienden die in één van de vlogs verschijnt. Ze is ook eerstejaars student Journalistiek en komt uit Culemborg. De eerste vijf dagen waren moeilijk en lag ze veelal in bed, deelt ze in de video. Hoe gaat het vasten haar nu af? ‘Steeds lastiger, maar ik houd het nog wel vol. Ik keek eerlijk gezegd tegen deze maand op, aangezien mijn spirituele connectie minder werd. Ik probeer mijn plek binnen het geloof te hervinden.’
Ze mist dit jaar de sfeer van samenzijn. ‘Er is geen echte Ramadan vibe. Er komt geen familie over de vloer en we eten simpele gerechten, terwijl voorgaande jaren de keuken volstond met bergen afwas na de iftar.” Toch ziet ze ook een positieve kant aan de situatie. ‘Ramadan brengt ons als gezin dichterbij elkaar. We zijn altijd druk bezig en eten niet vaak samen, terwijl we daar nu juist alle tijd voor hebben.’
Tijd voor stilstaan
Fatima Kajouj (30) is docent aan de Lerarenopleiding Engels. Haar thuiswerkdagen zitten nu vol met online overleggen en vergaderingen. ‘Ik mis de fysieke onderbreking van naar werk en weer naar huis gaan. Het is een stuk intensiever om online te werken en les te geven. Naast de reguliere lessen zijn we als docenten constant aan het overleggen, terwijl we dit voorheen vaak even bij het koffiezetapparaat deden.’
‘Het is niet erg om een Ramadan te beleven waarbij je niet continu van hot naar her aan het rennen bent‘
Ze geeft ook les aan studenten die moslim zijn. ‘Voorgaande jaren was het makkelijker om te bespreken hoe het ons verging tijdens de Ramadan. Momenteel heb ik door het online lesgeven minder zicht op mijn studenten, waardoor we weinig delen over onze ervaringen.’
Fatima vindt het niet erg om een Ramadan te beleven waarbij je niet continu van hot naar her aan het rennen bent. ‘Ik ben blij met de tijd die ik thuis kan besteden: zo kan ik elke dag gaan wandelen. Aan de andere kant is het een gemis dat we geen gezamenlijke gebeden kunnen doen. In plaats daarvan is nu de adhan, het oproep tot gebed, elke dag hoorbaar in mijn buurt. Dat beschouw ik als een teken van inclusie en acceptatie in deze crisistijd.’
Ook interessant: ‘Als dit zo blijft zoek ik een andere baan.’De keerzijde van digitaal lesgeven
