Columns

Reint Jan Renes bezwijkt onder keuzestress

Reint Jan Renes is lector Crossmediale Communicatie in het Publieke Domein en blogt op deze plek maandelijks over zijn vakgebied. Deze column verscheen eerder in de papieren Trajectum. 

Gefrustreerd staar ik naar mijn scherm. Het is zondagochtend kwart over tien en volgens mijn agenda moet ik morgen een nieuwe column aanleveren. Maar de vakantie zit nog half in mijn hoofd. Ik wil er eigenlijk niet aan dat het allemaal weer gaat beginnen.

Ik blader door mijn notitieboekje. Misschien iets schrijven over Maarten van Rossem die in De Slimste Mens zichzelf vergeleek met Iejoor, de depressieve ezel uit Winnie de Poeh? Leuk om te koppelen aan onderzoek dat aantoonde dat realisten vaak depressiever zijn. Of over mijn stedentrip, waarbij het in iedere stad steeds weer een uitdaging was om het lokale metrosysteem te snappen? Geeft mij mooi de kans iets te zeggen over landscaping en hoe je mensen op een slimme manier de juiste keuzes laat maken. Of toch over het bord met de tekst ‘Vandaag geen netwerk beschikbaar!!’ bij de ingang van mijn faculteit, waar ik op mijn eerste werkdag mee werd verwelkomd? Levert vast een fijn, venijnig stukje op over timing, service en touchpoint-communicatie.

Ik kan niet kiezen.

Keuzestress, een fenomeen dat mooi is beschreven door Barry Schwartz in The Paradox of Choice: Why More is Less. Schwartz stelt dat mensen ongelukkiger worden, naarmate het aantal keuzemogelijkheden toeneemt. Een opmerkelijke stelling in een tijd waarin keuzevrijheid wordt gezien als een van de belangrijkste waarden van onze samenleving.

Toch tonen diverse studies overtuigend aan dat te veel mogelijkheden ons verlammen. Hoe meer keuze, des te groter de kans dat we niet (kunnen) kiezen. Daarnaast leiden te veel opties tot ontevredenheid. Ook al zijn we in staat om te kiezen, dan zorgt de overmaat aan mogelijkheden er alsnog voor dat we minder tevreden zijn met de keuze die we hebben gemaakt.

De reden hiervoor is dat we ons makkelijker kunnen voorstellen dat een andere keuze wellicht beter was geweest. Zelfs nadat we hebben gekozen, blijft de twijfel. Vrijwel alle eerstejaarsstudenten zullen dit gevoel herkennen.

Met een diepe zucht sla ik mijn column op. Misschien had ik toch iets grappigs over Maarten van Rossem moeten schrijven, maar gelukkig is het daar nu te laat voor. |
draaiboek-gedragsverandering-l-lq-f

Boek winnen van Sander Hermsen en Reint Jan Renes? We geven drie exemplaren weg van Gedragsverandering, de psychologie van beïnvloeding begrijpen en gebruiken. Stuur voor 15 oktober 2016 een mail naar trajectum@hu.nl, vermeld als onderwerp ‘Gedragsverandering’ en wie weet ben je een van de winnaars.