Na veertig jaar als docent-onderzoeker op het gebied van milieu en gebiedsontwikkeling, zegt Rien van Stigt de HU vaarwel. Dinsdag hield hij zijn afscheidslezing, gevolgd door toespraken van zijn collega’s, vrienden en bewonderaars: ‘Rien wist overal onderwijs van te maken.’
Rien van Stigt is een begrip binnen het lectoraat Building Future Cities. Als scheikundige probeerde hij zijn kennis over het milieu te combineren met ruimtelijke planning. ‘Duizenden studenten hebben zich laten inspireren’, aldus een van zijn oud-studenten. ‘Hij was bevlogen. Ik werd zo enthousiast dat ik milieukunde ben gaan studeren en nu met gebiedsontwikkeling werk.’
De theaterzaal op Padualaan 99 vult zich met zo’n dertig mensen. Iedereen lijkt elkaar op de een of andere manier te kennen. Hier en daar vinden wat omhelzingen plaats. ‘He, jij ook hier? Lang niet gezien!’ Collega Henk komt naar voren. ‘Wij gaan vanavond luisteren naar de afscheidslezing van Rien. Ik geef hem drie kwartier, maar ik hou hem in de gaten.’ De zaal barst in lachen uit.
Van Stigt komt naar voren. ‘Ik wil allereerst Mieke bedanken, waarmee ik al 25 jaar samen ben. Daarnaast zou ik ook graag mijn zoon willen noemen, met wie ik al veertig jaar samen ben. Helaas staat hij momenteel nog vast op de snelweg. Mijn dochter kon ook niet komen, want zij is bezig met een opgraving in Egypte.’
Eerst de plaatjes, dan het verhaal
De lezing heet ‘De kunst van de leefomgevingskwaliteit’. Op de PowerPoint geen keynotes, maar steeds een ander schilderij dat zijn woorden het beste verbeeldt. Negentig stuks, maar liefst. ‘We hebben geen ruimte voor moderne fratsen als Mentimeter.’ De dia achter hem vertoont een drieluik van een weeshuis. ‘Alle goede dingen bestaan uit drieën, dus ook mijn lezing.’ Elk luik symboliseert een deel van zijn lezing. ‘Op school hameren we erop dat je eerst het verhaal moet hebben en dan de plaatjes erbij moet zoeken, maar deze keer was het andersom. Ik zag een schilderij in het museum, en dat inspireerde mij om dit verhaal te maken.’
Van Stigt vat een groot deel van wat hij gaandeweg heeft geleerd en gedoceerd samen. Het milieu speelt de hoofdrol in zijn carrière. ‘Toen ik van de middelbare school kwam publiceerde de Club van Rome het rapport Grenzen aan de groei. Het enige begrip wat toen nog bestond was ‘vervuiling’, meer had je niet. Ik wilde hier iets aan bijdragen, begon als docent milieuchemie aan de laboratoriumschool.’ Ondertussen zien we schilderijen, variërend van Dalí tot van Gogh. Een aantal laatkomers druppelen binnen, waaronder zijn zoon. ‘Hé, het is je toch gelukt!’
Uiteindelijk moet het publiek toch in actie komen, de online quiz Mentimeter komt in beeld. Als de 45 minuten voorbij zijn, luidt de vraag: ‘Henk, mag ik nog een kwartiertje?’ Henk knikt. Waarop Van Stigt concludeert: ‘Om voor een goede leefomgevingskwaliteit te zorgen moeten we heel veel weten en heel veel kunnen. En je moet met vakstrijdige belangen rekening kunnen houden. Met andere woorden: het is nogal een balanceer-act.’
Borreltijd
Na afloop van de lezing beweegt de stoet zich langzaam naar de borrelruimte. Groepjes oude bekenden vormen zich rond de statafels. Obers lopen rond met kleine hamburgers, onidentificeerbaar groene drankjes, wraps en kommetjes groenten. De ene na de andere oud-collega loopt naar het midden voor een speech. ‘Houdt hier iemand ook de tijd in de gaten?’, fluistert een gast zodra de eerste begint. Op een scherm staat het logo van de HU met daaronder ‘Rien brengt alles samen’.
Hanneke: ‘Ik bewonder zijn energie en enthousiasme. We konden ook heel goed samenwerken, ik zie hem echt als mijn buddy’. Ook Martijn gaat van Stigt missen. ‘Hij heeft een brede expertise. Rien weet overal onderwijs van te maken en de student te enthousiasmeren voor het vak. Er is niemand zoals hij.’
Vol met plannen
Tot slot wordt Van Stigt overladen met cadeautjes, van mosterd (inside joke) tot boeken. Of hij uitkijkt naar zijn pensioen? ‘Zeker! Ik heb niet genoeg van het lesgeven, maar na veertig jaar merk je dat dingen zich gaan herhalen. Ik heb een theorie dat goede docenten mensen zijn die zelf graag leren. Ik merk dat ik nu hier niet meer zo veel kan leren, dus heb ik weinig moeite om weg te gaan.’
Een aantal veranderingen maakte hij wel door gedurende zijn carrière. ‘De lessen waren vroeger veel theoretischer. De stage was de eerste plek waar je kennis maakte met de praktijk, maar mede door mijn inzet begint dat nu al in een vroeger stadium.’ Stilzitten wil Van Stigt in ieder geval niet. Veel reizen en een cursus in de politicologie behoren tot zijn plannen. Wat hij gaat missen? ‘Het contact met de student. En de discussies met jonge mensen die eager zijn om te leren.’
