Kranten, nieuwssites en sociale media staan er vol mee: verdrietig en negatief nieuws over de oorlog in Oekraïne. Wat doen die berichten met ons? Wat moeten we ermee?
Je opent Instagram. Even kijken hoe het met de nieuwe hond van de buurvrouw is. De berichten stromen voorbij: nieuwe kernbom dreigingen, miljoenen vluchtelingen en bombardementen. Ineens ben je twee uur verder: bezweet, trillend en – net als de vriendinnen van columnist Femke- googelend op ‘schuilkelder in de buurt’. Of schichtig zoekend naar jodiumpillen.
Doomscrolling
Blijven scrollen op je sociale media om steeds te refreshen en het laatste nieuws over de huidige crisis te lezen: dat is doomscrolling. Urban Dictioary omschrijft het als ‘het obsessief lezen van sociale media posts over hoe fucked we zijn’. Het komt steeds vaker voor in een tijd waar we vastgekleefd zitten aan onze telefoon en daar zes tot zeven uur per dag op kijken. Liveblogs houden ons 24/7 op de hoogte, je blijft maar doorlezen en kunt niet meer stoppen.
Slecht nieuws kan invloed hebben op je stemming. Kiki de Bruin is onderzoeker aan de Hogeschool Utrecht en onderzoekt nieuwsmijding. ‘In het begin van een nieuwe crisis gaat men meer nieuws consumeren.’ Dit zag ze ook terug tijdens de coronapandemie. ‘Mensen zijn afhankelijk van media om op de hoogte te zijn van de laatste ontwikkelingen. Die kennis kan onzekerheid verminderen.’ Hoe langer de coronacrisis duurde, hoe meer mensen het nieuws gingen mijden. Ze werden overladen en kregen sombere gevoelens.
Nu er weer een nieuwe crisis is, verwacht De Bruin hetzelfde patroon. ‘We willen meer op de hoogte zijn dan gebruikelijk. Er zijn nog veel nieuwe ontwikkelingen in de oorlog.’ Maar omdat we net uit een andere crisis komen, kunnen we ook sneller denken: wat een ellende, ik stop even met het nieuws.
Machteloosheid
‘Overal waar je kijkt, krijg je updates.’ Sommige mensen worden er verdrietig of boos van. Ze krijgen een gevoel van machteloosheid omdat ze iets horen waar ze niks aan kunnen veranderen.’
Het mijden van nieuws over corona heeft een gunstig effect op ons welzijn, blijkt uit onderzoek van De Bruin. ‘De een is er gevoeliger voor dan de ander. Als je er gestrest, boos, verdrietig of moe van wordt, raad ik je aan om bewuster om te gaan met nieuwsconsumptie.’ Raadpleeg één keer per dag een specifieke nieuwsbron, in plaats van constant updates te lezen.
‘Voor jongeren kan deze tijd extra pittig zijn. Ze leven al twee jaar in een coronacrisis en hebben daar veel last van gehad. Dit kan dan extra hard aankomen’, aldus De Bruin. ‘Natuurlijk hebben oudere mensen ook last gehad van corona, maar die hebben al meer een leven opgebouwd. Misschien ervaren zij deze tijd iets minder onzeker.’
Samen praten over nieuws
Femke Noordhoek is coördinator van het Student Support Centrum (SSC) en begeleidt de training Krachtig Sensitief. Voor studenten die meer dan gemiddeld sensitief zijn en op wie negatief nieuws veel impact kan hebben. Tijdens de laatste bijeenkomst is het onderwerp expliciet besproken. ‘Soms voelen studenten zich gestrest en weten ze niet waar het vandaan komt. De eerste stap is het registreren dat je er gestrest van wordt. Dan kun je gerichter werken aan een oplossing. Bijvoorbeeld het nieuws doseren of mijden.’
(Tekst gaat verder onder de foto).
‘Bespreek je zorgen met een vriend of familielid die je vertrouwt. Dat kan werken als een uitlaatklep. Dan kun je ervaren dat jij niet de enige bent die beïnvloed wordt door het nieuws en dat kan op zich al een geruststelling zijn; je bent niet de enige die dit lastig vindt.’ Je kunt hiervoor ook terecht bij een SLB’er of decaan, of een training volgen bij het SSC, bijvoorbeeld de training Stress Les(s) of Mindfulness.’
Je moet bewust rustmomenten inplannen, volgens Noordhoek: ‘Muziek luisteren, lezen of slapen. Maar het kan ook helpen om naar een feestje te gaan, zodat je echt aan iets anders kunt denken.’
En om doomscrolling te voorkomen is het altijd nog een idee om die smartphone wat vaker weg te leggen. De nieuwe hond van de buurvrouw is ook in real life te bewonderen.
