Hoe vind je als student echte opdrachten waarbij je problemen mag oplossen die er toe doen? Academie van de Stad treedt sinds dit studiejaar op als bemiddelaar. Over een buurthuis zonder subsidie en studenten met echte oplossingen.
In de Utrechtse wijk Oudwijk hebben ze een probleem. De bewoners gebruiken het buurthuis veel, maar de subsidie wordt nu stopgezet. De enige manier waarop het buurthuis verder kan, is door verzelfstandiging, waarbij buurtbewoners hun eigen buurthuis moeten runnen. Maar hoe pak je dat aan?
Het buurthuis zoekt hulp en legt de aanvraag daarvoor neer bij Academie van de Stad, een stichting die sinds een jaar ook in Utrecht als intermediair bemiddelt tussen hogeronderwijsinstellingen en stedelijke organisaties. De Academie zet studenten in om maatschappelijke vraagstukken op te lossen. Daarom zitten op een vrijdagochtend in januari zo’n tien mensen aan een lange tafel in het buurthuis met een gezamenlijk doel: verzelfstandiging van het buurthuis. Aan de ene kant zitten de bewoners, aan de andere kant studenten van de opleiding culturele en maatschappelijke vorming. Academie van de Stad zit, heel symbolisch, in het midden.
BUURTANALYSE
Vijf jaar geleden startte Academie van de Stad in Amsterdam. Sinds 2012 is de organisatie ook gevestigd in De Uithof in Utrecht. Dit jaar komt Den Haag erbij. In Amsterdam hebben studenten al zo’n 350 projecten afgerond, van onderzoek naar vrijetijdsbesteding tot een initiatief om ontmoeting tussen buren en buurtbewoners te bevorderen en van een buurtanalyse tot het voorlezen op basisscholen.
Het zijn vooral gemeentelijke diensten en woningcorporaties die aankloppen bij Academie van de Stad. Dorine Lommen, manager projecten en wijkontwikkeling bij woningcorporatie Portaal, is blij met de intermediair: ‘Zij weten precies hoe een studiejaar van studenten eruit ziet, ze kunnen een praktijkopdracht goed vertalen naar een studieopdracht en ze weten waar ze de opdracht neer moeten leggen’, strooit Lommen met lof.
Zo wilde Portaal dat studenten de wijkeconomie van de Utrechtse wijk Overvecht onderzochten. Vierdejaarsstudent Kirsten Schouten en twee studiegenoten kregen de opdracht in het kader van hun minor Management in de Publieke Sector. Aanvankelijk was de student kritisch over de rol van Academie van de Stad, omdat er dan nog een vierde partij bij betrokken is – naast studenten, docenten en de opdrachtgever. Maar Schouten merkte dat de Academie veel ervaring heeft met het binnenhalen van opdrachten en het contact leggen met opdrachtgevers. ‘Dat maakt het uiteindelijk gemakkelijker’, aldus de student.
ECHTE OPDRACHTEN
Ook HU-docenten zijn nauw betrokken bij de Academie. Hogeschooldocent en projectbegeleider Anita Verstrate ziet de meerwaarde van de Academie vooral in een duidelijk aanwijsbare verantwoordelijke, namelijk de coördinator van de Academie Sara Geerken. En dat komt het resultaat ten goede.
Student Kirsten Schouten vindt het vooral fijn dat Academie van de Stad studenten voorziet van ‘echte’ opdrachten. ‘Portaal had mijn onderzoek nodig, daarom werd Academie van de Stad ingeschakeld. Zonder tussenpersoon krijg je niet snel zo’n echte opdracht.’
Dat beaamt coördinator Geerken. ‘Studenten hebben in deze fase van hun opleiding niet altijd het netwerk om zelf een project binnen te slepen. Daarnaast kost het veel tijd, tijd die er vaak niet is.’
Ook Lommen van Portaal benadrukt de ‘echtheid’ van de opdrachten: ‘De projecten resulteren altijd in een nuttige uitkomst. Sommige kan je meteen gebruiken, andere zijn minder praktisch en die zetten aan tot een volgend onderzoek. We hebben er in ieder geval altijd iets aan.’
De vier derdejaarsstudenten culturele en maatschappelijke vorming die het onderzoek naar verzelfstandiging van het buurthuis in Oudwijk uitvoeren, hopen dat de bewoners van de wijk er echt iets aan hebben. Jeffrey Verkaik, één van de studenten, legt uit dat het gebouw voor de buurt beschikbaar blijft maar dat de gemeente niet meer wil betalen voor het beheer en de exploitatie ervan. Vanaf september moet het zijn eigen broek ophouden.
BRUISEND CENTRUM
Het buurthuis wordt momenteel door verschillende groepen in de wijk gebruikt. Ouderen leggen er een kaartje of doen andere spelletjes. Een theatergroep heeft er zijn thuishonk. De jongerenhulpverlening voert hier gesprekken met hun cliënten. ‘Het is een bruisend centrum, maar om het zelfstandig verder te laten gaan moet er nog veel meer gebruik van gemaakt worden’, zegt hij. ‘Aan ons de taak om te onderzoeken hoe er meer mensen binnen kunnen komen, het netwerk te verbreden en het draagvlak te vergroten.’
Daartoe inventariseren de studenten welke activiteiten de buurt graag georganiseerd zien. Ook wordt bekeken of prijsverhogingen een oplossing zijn. ‘We kunnen bijvoorbeeld niet één maar vijf euro voor de bingo vragen’, oppert Verkaik. ‘Maar blijven er dan nog wel mensen komen?’
Het gebouw kan ook aan externen verhuurd worden: die prachtige gymzaal kan door scholen worden gebruikt. ‘Wij bieden ze hulp om van een gesubsidieerde organisatie te veranderen tot een instelling in eigen beheer.’
Echt concrete oplossingen hebben de studenten nu nog niet voorhanden. Ze wachten eerst de uitkomsten af van de inventarisatie. En ze moeten nog veel met buurtbewoners en gebruikers van het buurthuis praten. Dat heeft allemaal tijd nodig. Verkaik: ‘Wij komen als sociale werkers het buurthuis binnen en we moeten voorkomen dat we de mensen tegen ons in het harnas jagen. Dat ze zeggen: wat weten jullie nou? We moeten eerst een band opbouwen.’
Academie van de Stad heeft een website, speciaal gericht op Utrecht: utrecht. academievandestad.nl
De organisatie belooft elk semester nieuwe projecten te hebben waaraan je kunt meedoen. Wel raadt Academie van de Stad aan om eerst te overleggen met je docent over de mogelijkheden.
