Over iedere opleiding bestaan vooroordelen. Welke zijn dat? Deze week de opleiding Leraar Gebarentaal/Tolk. Op Instagram vroegen we jullie: waar denk jij aan bij deze opleiding? De antwoorden: ‘Hebben dove familie of kennissen’, ‘De nieuwe Irma Sluis’, ‘Houden van stilte’, ‘Verzorgde handen en nagels’, ‘Kunnen goed luisteren en samenvatten’, ‘en ‘Kunnen makkelijker instrumenten leren bespelen’.
Eerstejaars student Fleur Schildkamp (19) reageert.
Heb je zelf doven in je familie of omgeving?
‘Zeker de helft van de studenten kent geen dove wanneer ze aan de opleiding beginnen, net zomin als ikzelf. Ik snap dat mensen denken dat je sneller voor de opleiding kiest als je doven in je omgeving hebt. Je bent dan bekend met gebarentaal. In mijn klas zitten die studenten er ook zeker tussen.’
Wil je de nieuwe Irma Sluis worden?
‘Als ik een euro kreeg voor iedere keer dat iemand vroeg: ‘‘Word jij de nieuwe Irma?’’, had ik geen studieschuld. Op de open dag van de opleiding Tolk zeggen ze dat je er niet vanuit mag gaan dat je op televisie komt. Dat is een uitzondering, je moet daar steengoed voor zijn. Als tolk kom je bij mensen thuis voor feestjes, begrafenissen, bruiloften en op school. Om die reden kiezen studenten voor de opleiding. Er zullen er vast een paar tussen zitten die heel graag tolk voor televisie willen worden, maar het grootste gedeelte kiest de opleiding voor het beroep en niet om naast meneer Rutte te staan tijdens een persconferentie.
Irma Sluis heeft meer bekendheid gegeven aan de opleiding. De meeste mensen staan niet stil bij gebarentaal en tolken, maar tijdens de persconferentie dachten mensen blijkbaar ‘‘dat is iets voor mij!’’’
Houd je van stilte?
‘Ik houd van stilte, maar het is niet per se stil als je met doven werkt. Als doven koken, rommelen ze gewoon met pannen en zetten ze een muziekje aan. De muziek staat alleen iets harder en ze hebben niet door hoe hard ze een pan neerzetten. Dove mensen maken alleen minder geluid tijdens de communicatie. Ik was snel gewend aan de manier van communiceren en vond het niet ongemakkelijk. Ik kan me voorstellen dat andere mensen het awkward vinden, want het is gek om ineens met je handen te communiceren in plaats van met je stem.’
Heb je verzorgde handen en nagels?
‘Als mijn nagellak begint te schilferen, haal ik hem er sneller af dan vroeger. Ik vind het prettig als mijn handen en nagels er verzorgd uit zien, dus ik ben daar onbewust meer mee bezig sinds ik deze opleiding doe. Iedereen kijkt naar je handen.’
Kun je goed luisteren?
‘Je moet de kern van de zin meekrijgen, anders kun je het verhaal niet omzetten in gebarentaal. Op die manier moet je goed kunnen luisteren. Ook dat leer je op de opleiding. We krijgen veel lessen over hoe je luistert en de informatie tegelijkertijd omzet in gebaren.’
Moet je goed kunnen samenvatten?
‘Ik ben nog niet begonnen met de tolkopleiding, dus ik weet het niet zeker, maar ik denk niet dat dat waar is. Als iemand een verhaal vertelt over zijn vakantie naar de de Bahama’s, vat je dat niet samen in twee zinnen. Je vertelt zijn hele verhaal opnieuw, maar dan in een andere taal. Je moet eerder goed kunnen multitasken.
Voor veel zelfstandige naamwoorden zijn gebaren, maar gebarentaal heeft een eigen grammatica. De opbouw van de zinnen verschilt van de Nederlandse taal. Voor werkwoorden bestaat één gebaar. Dus bijvoorbeeld bij het woord ‘‘hebben’’, heb je alleen ‘‘hebben’’ en niet ‘‘had’’ of ‘‘heeft’’. Je moet uit de rest van de zin halen of het tegenwoordige of verleden tijd is, of dat het meervoud of enkelvoud is.
Je hebt ook het handalfabet als je woorden wil spellen. Dat gebruik je als iemand het gebaar niet kent of als er geen gebaar voor het woord is dat je wil gebruiken.’
Kun je makkelijk een instrument leren te bespelen?
‘Die heb ik nog nooit gehoord! Ik heb er zelf geen ervaring mee, ik speel geen instrument. Ik kan me niet voorstellen dat als je gebarentaal leert je ineens heel goed piano kunt spelen. Ik denk wel dat het andersom helpt, dus als je een instrument speelt en je al wat leniger in de vingers bent, je makkelijker gebarentaal kunt leren.’
Waarom heb je gekozen voor deze opleiding?
‘Ik vond gebarentaal altijd al interessant. Mijn zus vroeg op een dag aan mij ‘‘Is daar geen opleiding voor?’’ Ik ben gaan zoeken en kwam bij deze opleiding terecht. Dit is precies wat ik leuk vind.’
Wat ga je doen na opleiding?
‘Ik doe nu alleen de opleiding Leraar Nederlandse Gebarentaal en wil volgend jaar de opleiding Tolk erbij doen. Het zijn twee opleidingen met de mogelijkheid ze allebei tegelijk te doen. Bij de tolkopleiding leer je tolkvaardigheden en bij de lerarenopleiding leer je docentvaardigheden, zoals onderwijskunde en didactiek. Gebarentaal, dovenstudies en psychologie heb je op beide opleidingen.
Als ik een baan heb, wil ik een deel van de week tolkopdrachten doen, een ander deel van de week wil ik kinderen of middelbare scholieren gebarentaal leren.’
Ook interessant: Hoe denken studenten over de sluiting van clubs?
