Ondanks de enorme toename van het aantal studenten wist de overheid de kosten van studiefinanciering de afgelopen jaren in toom te houden: studenten moesten een steeds groter deel lenen.
In 2009 kostte de studiefinanciering bijna 3,7 miljard euro. Dat is 1,7 miljard euro meer dan in 1997, heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek berekend. Gecorrigeerd voor de inflatie is dat nog steeds een forse toename: 0,9 miljard euro.
Toch is de studiefinanciering niet uit de hand gelopen. Dat is te danken aan de prestatiebeurs, die in september 1996 werd ingevoerd. Die drukt de kosten behoorlijk. In 2009 bestond de helft van de studiefinanciering uit leningen, terwijl dat dertien jaar geleden nog maar een vijfde was.
Zo bezien lijkt de studiefinanciering zelfs goedkoper geworden voor de overheid. De uitgaven aan giften zijn met tweehonderd miljoen euro gedaald. De rest bestaat uit leningen.
Maar er schuilt een addertje onder het gras. Bij die leningen telt het CBS namelijk ook de basisbeurzen op die nog niet in een gift zijn omgezet. Zolang studenten nog geen diploma hebben gehaald, heet hun basisbeurs een lening.
Dat is al jaren zo, dus er zit wel enig evenwicht in het systeem. Ieder jaar worden er basisbeurzen van afgestudeerde hbo’ers en wo’ers in een gift veranderd. Maar al enige tijd neemt het aantal studenten toe. Daardoor zal ook het aantal afgestudeerden groeien en dus ook het aantal giften.
Zover wil de huidige regering het niet laten komen. Die gaat verder dan voorgaande kabinetten en schrapt de basisbeurs voor masterstudenten. Dat zal de uitgaven verminderen. Maar studenten protesteren daar nog tegen en het wetsvoorstel is nog niet door de Tweede Kamer.
In 2010 hadden 463 duizend studenten recht op studiefinanciering, meldt de Dienst Uitvoering Onderwijs desgevraagd. Ruim honderdduizend daarvan hebben een basisbeurs plus een lening.
De gemiddelde lening wordt steeds hoger en kwam in 2010 uit op 378 euro per maand. Bovendien waren er 56 duizend studenten die geen recht meer hadden op een basisbeurs en die gemiddeld 650 euro in de maand leenden.
