Hoewel er hier en daar een laf zonnetje door bruine bladeren priemt, moeten we het toegeven: de zomer is nu ECHT voorbij. Echt. En dat jij niet de enige bent die dit jammer vindt, blijkt uit dat zo’n dertig procent kampt met een herfstdip. Hier bij Trajectum vinden we die herfst allang niet zo duivels. Dit dankzij ons zelfgecreëerd Herfstoverlevingspakket feat. Ype + Willem boordevol tips en bezigheden om de donkere dagen dragelijker te maken. En dit delen we graag. Met jou.
Hihaherfstdip
De herfstdip is ook wel bekend als een winterdepressie, september first syndrom of in psychologiejargon: Seasonal Affective Disorder (SAD). De term wordt voor het eerst in 1981 geïntroduceerd door psycholoog dr. Norman Rosenthal.
De seizoensdip begint wanneer de dagen korter, donkerder en kouder worden. Dit begint ongeveer eind september en duurt –op z’n langst- tot maart. SAD wordt veroorzaakt door een verstoorde biologische klok in combinatie met de vermindering van zonlicht. Bij SADgevoeligen wordt er een grotere hoeveelheid melatonine geproduceerd. Dit stofje veroorzaakt slaap. Mensen met dergelijke klachten hebben dan ook meer behoefte aan rust. Bij gebrek hieraan, zullen zij niet alleen minder energie hebben, maar ook concentratieproblemen, stemmingswisselingen, somberheid en spierpijn ervaren.
Klinkt dit je herkenbaar in de oren? Geen zorgen; je hoeft niet meteen aan de antidepressivacocktail of op de sofa bij een hoofdschuddende therapeut met inlevingsvermogen een luisterend oor. Slechts 2% heeft er dusdanig last van dat het het dagelijkse functioneren verstoord.
Wat doet de HU?
Toch, met 2% zit op 40 duizend studenten is het niet onmogelijk dat je misschien wel wat opbeurende hulp nodig hebt. Wat te doen?! Annelies Weener is studentpsycholoog bij het Bureau Studentenpsychologen. Samen met vijf collega’s helpt ze zo’n 700 studenten met psychische problemen.
Voor een kortstondige herfstdip wordt er overigens zelden aangeklopt. ‘De studenten die hier komen hebben problemen die langer duren dan een seizoen.’ De psychologe heeft het dan ook liever niet over seizoensgebonden depressies. ‘Ik weet dat het wetenschappelijk is bewezen dat minder licht niet bevorderlijk is voor zowel het fysieke als mentale gestel. Die klachten kunnen een tijdelijke depressieve klachten veroorzaken, maar meestal spreek je hier over lichte klachten van korte duur.’
Wel ziet Weener in de herfst meer studenten dan in ‘zonnigere’ maanden. De psychologe geeft hier een andere verklaring voor die niks te maken heeft met donkerte en kou; ‘deze klachten zijn vaak studiegerelateerd. In de zomer ben je niet zo bezig met resultaten en tentamens. Rond oktober zijn de eerste cijfers bekend gemaakt en die kunnen tegenvallen. Als je dan al niet lekker in je vel zit, kun je dit er moeilijk bij hebben.’
Werkwijze
De meeste studenten komen via de decaan bij het Bureau Studentenpsychologen terecht. Daar heb je een intakegesprek en opvolgend acht begeleidende sessies. Mochten de klachten aanhouden, dan verwijst het bureau door naar experts van buitenaf. Weener legt uit: ‘Depressiviteit is een medische klacht, wij mogen bijvoorbeeld geen medicijnen voorschrijven.’ Medewerkers zijn ook welkom in de praktijk, maar deze behandeling blijft beperkt met een intakegesprek waarna er kan worden doorverwezen.
Studenten met tijdelijke herfstdipsymptonen zullen, na een intakegesprek, vaker worden doorgestuurd naar een cursus Grip op je Dip. Deze groepscursus is bedoeld voor studenten die regelmatig last hebben van somberheid of depressiviteit. Aan de hand van praktische vaardigheden leer je in deze groep je gevoelens te overwinnen.
Trajectumtips:
Wel sip, geen psychisch wrak. Voor die overige dertig procent waarvan de gemoedsstemming deze dagen even snel daalt als een vallend eikenblad: TrajectumDIPtips voor een zonniger najaar.
– ‘Rust, ritme, beweging en sociaal contact’ hou die woorden in je achterhoofd. Herhaal het als mantra. Gebruik het in je dagelijks leven en voor je het weet is het weer voorjaar en kleurt dat eikenblad weer groen.
– SPORT! Iedere dag een half uur. Talloze onderzoeken bewezen het al: sporten is gezond. Je krijgt er niet alleen een atletisch lichaam van, maar het bevordert ook je humeur. Een voorbeeld: Professor R Bosscher van de VU Amsterdam onderzocht al in 1991 dat regelmatig hardlopen hetzelfde effect heeft als de traditionele antidepressiva. Dat komt zo: door intensieve beweging komt er een flinke stoot endorfine (het gelukshormoon) vrij. Ook de regelmaat van dagelijkse beweging blijkt bevorderlijk voor sip gedrag. Op www.hardloopschema.nl stel je een eigen schema op. Volleybal je liever? Olympos biedt verschillende cursussen aan tegen gereduceerd studententarief www.olympos.nl
– Slaap. In totaal slapen we eenderde van ons leven. Door te weinig slaap heb je minder energie, het tast het concentratievermogen aan, verhoogt de eetlust en zo kunnen we nog een tijdje doorgaan. Zorg dus dat je genoeg nachtrust hebt. De gemiddelde student (tot 24 jaar) heeft negen uur nodig. Vanaf 25 tot 49 jaar geldt een slaapduur van minimaal zeven uur.
Wist je dat… Koeien staand slapen? Je tijdens het slapen het meeste groeit? Dit en meer slaapweetjes op:
www.teleac.nl/beterslapen/index.jsp?nr=574728#b578294
– Zon- en daglicht geeft ons energie dus… Ga naar buiten. Naar het bos, het strand of, als je het echt zat bent; de andere kant van de wereld. In het zuidelijk halfrond begint nu de lente. Goed, het is een beetje vals spelen en vooral prijzig: maar ga op reis. Op www.kilroytravels.com boek je reizen met studentenkortingen.
– Lichttherapie. Licht speelt een belangrijke rol in het dagelijks leven. Vooral in de donkere korte dagen is het moeilijk om aan de dagelijkse portie (2 uur) daglicht te komen. Een daglichtlamp simuleert daglicht, is rustiger voor de ogen dan een ‘normale’ lamp en kan helpen om meer energie te krijgen. Psychologen zijn verdeeld over de effecten van deze vorm van therapie. Ook HUpsychologe Annelies Weener is sceptisch maar ziet wel een ander voordeel; het ritme. ‘Als je iedere dag vast een uurtje rustig achter de lamp zit, bevordert dit een dagelijks patroon.’
Beweging hoeft niet alleen fysiek te zijn. Zorg dat je in de donkere dagen ook mentaal bijblijft. Een verloren dag is geen verloren dag als je wat geleerd hebt. Op www.learnsomethingeveryday.co.uk leer je iedere dag een nieuw triviaal weetje. Met een geïllustreerd plaatje. Vandaag lazen we dat de gemiddelde chocoladereep zo’n 8 insectenbeentjes bevat. Jammm… Ben je al een wandelende encyclopedie? Dan kun je altijd je typskills testen of verbeteren op www.typelesonline.nl, pool- of gitaarles via youtube
www.youtube.com/watch?v=yBK6oHXo_Oo en www.youtube.com/watch?v=YlA-ECvYX88
– Na de boswandeling zo geïnspireerd dat je het idee hebt dat je er iets mee moet? Wees creatief, laat je handen spreken. Op de site van jaren ’80 televisiehuisschilder en icoon Bob Ross www.bobross.com bestel je hele pakketten en instructiefilmpjes voor prachtige herfstlandschappen.
– Sociaal contact. Na die zoveelste spelletjesavond met je vrienden, brainstormlunch met je collega’s of gezinsuitje heb je misschien wel zin in een nieuw gezicht. Een frisse wind. Ga naar opa of oma. Als je geen zin hebt in kopjes thee en spritsen, neem ze dan een keer mee. Naar de bioscoop bijvoorbeeld. Op www.movieswithgrandmajoy.com is een schattige website van een meisje die films bespreekt met haar tachtigjarige oma. Ook uitermate geschikt voor een feelgoodmoment achter de computer.
– Let op! Mocht je teveel tijd met je oma hebben doorgebracht dan kan het zo zijn dat je sociale isolement ook online zichtbaar wordt en gaat je facebook/twitter/hyvespagina steeds meer iets weg hebben van een leeg Word-document? Geen paniek. Op www.lamebook.com vind je alle lamste facebookberichten verzameld dus jij verlaagt je allang niet meer tot die lamme netwerksites. Tot de zon weer schijnt.
– Niks fijner dan op een lome leesdag te hebben op een regenachtige herfstdag. Op www.goodreads.com kun je een profiel aanmaken waarin je je interesses invult. De site geeft dan boekentips op maat en koppelt je bovendien aan andere leden met dezelfde smaak. Hiermee kun je vervolgens een online boekenclub. Zo kom je die donkere dagen wel door.
– Niet alleen de zomer, ook het festivalseizoen doet een winterslaap. Herbeleef het festival met deze game op www.freearcade.com. Met Festival Sneak moet je binnen in 400 seconden (want dan begint het optreden) het vermomd binnensneaken. Onderweg kom je verschilllende opstakels zoals het hek, de beveiliging tegen. Net echt.
– Ziek? Je bent vast niet de enige. www.google.org/flutrends/ houdt in real time bij hoe een griepgolf zich ontwikkelt. Google analyseert de populariteit van bepaalde zoekopdrachten. Tijdens het griepseizoen worden zoekopdrachten als ‘koorts’, ‘snot’ en ‘hoofdpijn’ namelijk veel vaker ingevoerd. In combinatie met publieke gegevens van het Europees Centrum voor Ziektepreventie en -bestrijding kan zo een schatting gemaakt worden van het aantal mensen met een griepgerelateerde aandoening.
– Op de bank, zie onder.
Op-de-bank tips:
Zeer verslavende series voor een dagje bank:
Comedy
Flight of the conchords
(http://www.youtube.com/watch?v=srcc64JZmPw)
Western
Deadwood
(www.youtube.com/watch?v=RfMSxf6P_AM)
Comedy
Eastbound and Down
(www.youtube.com/watch?v=bgDaVLCaBzQ)
Drama
Breaking Bad
(www.youtube.com/watch?v=–z4YzxlT8o)
Beste serie allertijden
Lost
Speciaal Lost kanaal: www.youtube.com/user/campetin?blend=4&ob=4
HerfstFILMS
Visueel hoogstandje
1. The Fall (regie: Tarsem Singh)
(www.youtube.com/watch?v=iO0LYcCoeJY)
Romantisch (en die wereldberoemde scene)
2. When Harry Met Sally (Nora Ephron)
(http://www.youtube.com/v/GEfbpQsZNIU)
Klassieker
3. Herfstsonata (Ingmar Bergman)
Geen youtube vanwege het hoog-boven-de-pet-gehalte
Arthouse
4. Science of Sleep (Michel Gondry)
(http://www.youtube.com/v/GUCrM5i_W3c)
Fantasy
5. Big Fish (Tim Burton)
(http://www.youtube.com/v/-d-kjzBmz6I)
Weetjes
1. Uit onderzoek is gebleken dat mensen die in de herfst geboren zijn gemiddeld zes maanden langer leven dan mensen die in het voorjaar geboren zijn. Dit komt omdat hoogzwangere vrouwen zomer meer verse groente en fruit eten. Dit heeft een positief effect op de vrouw.
2. Op de kalender begint de herfst op 21 september. Dit is ooit zo afgesproken. Toch is tot nu de astronomisch herfst nog nooit op 21 september begonnen. Pas in 2020 lopen we gelijk.
3. Drie jaar geleden, in 2006, beleefden wij de warmste herfst allertijden. Gemiddeld was het toen 13,6 graden. Dit is 2,4 graden warmer dan normaal.
4. Tijdens de herfst verliezen planten hun bladeren. In de herfst wordt het flink kouder dan in de zomer, hoewel er periodes met warmte kunnen optreden, de zogenaamde nazomer.
5. Tik herfst in op Google en je krijgt Herfst; een Belgische metalband uit Dilbeek. Via Autumn kom je op een zelfde soort band uit Friesland.
6. Het woord herfst wordt beschouwd als een van de moeilijkste rijmwoorden in de Nederlandse taal. Je mag dus blij zijn dat Sinterklaas in de winter belt.
7. Het Nederlandse woord herfst is verwant aan het Engelse woord Harvest. Dit betekent oogst. Herfst is van oudsher de maand waarin van oudsher de oogst wordt binnengehaald.
HerfstdipHITS
1. Guns ’n Roses – November Rain
(www.youtube.com/watch?v=siBoLc9vxac)
2. Phoenix – Sometimes in The Fall
(www.youtube.com/watch?v=I3b6pp-Crmw)
3. Manic Street Preaches – Autumn Song
(www.youtube.com/watch?v=Yn3U0K9pqfA)
4. The mama’s and The papa’s – California Dreaming
(www.youtube.com/watch?v=L6WVjgfT-Go)
5. The Kinks – Autumn Almanac
(www.youtube.com/watch?v=8OQ3hdTqJPA)
6. Nat King Cole – Autumn Leaves
(www.youtube.com/watch?v=9IDUxk9sSXI)
7. Carpenters – Rainy Days And Mondays
(www.youtube.com/watch?v=dPmbT5XC-q0)
8. Gilbert Bécaud – C’est en septembre
9. The Smiths – Heaven Knows I’m miserable now
(www.youtube.com/watch?v=5PHQ5QdNj9U)
10. Billie Holiday – Autumn in New York
(www.youtube.com/watch?v=PS3ZTVeqJjA)
Bronnen: wikipedia, youtube
Omdat we bij Trajectum niet willen dat je in je dip verdrinkt, geven we 5 exemplaren van het ultieme anti-herfstdip medicijn weg: het Ype + Willem boek. Maak kans door een zielig mailtje te sturen naar nieuwsbrief.trajectum@hu.nl
