Tijdens de opening van het officiële academisch jaar in de Pieterskerk in Utrecht, organiseerden de AOb, #Nietmijnschuld en WOinActie maandag de ‘Ware Opening van het Academisch Jaar’ op het plein buiten de kerk. #Nietmijnschuld demonstreerde tegen het leenstelsel, de AOb en WOinActie vroegen aandacht voor een aantal andere problemen in het hoger onderwijs zoals de hoge werkdruk, tijdelijke contracten en structurele onderfinanciering van het onderwijs.
Leennie de kip, die door het leenstelsel is kaalgeplukt.
De aanwezige partijen presenteren hun demonstratie als ‘De Ware Opening van het Academisch Jaar’. Volgens hen klopt de officiële opening van minister van onderwijs en cultuur Ingrid van Engelshoven niet. Daarom hebben zij hun eigen opening, compleet met afstudeerhoedjes (rode bovenkant), prijzen én alternatieve begroting.
#Nietmijnschuld is een actiecomité van FNV Young & United en LSVb en pleit voor de afschaffing van het leenstelsel. Vice-voorzitter Yasmin Ait Abderrahman legt uit: ‘Het leenstelsel heeft niet alleen gevolgen voor de studieschuld van studenten, maar zorgt ook voor mentale klachten.’ Inmiddels hebben alle politieke partijen, op de VVD na, zich uitgesproken tegen het leenstelsel. Maar het leenstelsel wordt niet genoemd in het opgestelde proeve van het regeerakkoord van D66 en de VVD.
De minister bij de ‘Ware Opening van het Academisch Jaar‘
Bij de demonstratie werd minister Van Engelshoven ook op het podium uitgenodigd. Het protest leek veel op de opening die zij daarvoor net in de Pieterskerk had gedaan. In het publiek zaten mensen met afstudeerhoedjes, met een rode bovenkant in plaats van zwart. Ook kreeg de minister de alternatieve begroting van de demonstranten aangeboden: 1.100.000.000 euro. Volgens de minister liggen er plannen klaar om de tekorten in het onderwijs op te lossen, ‘maar als demissionair minister kan ik die plannen niet uitvoeren. Het volgende kabinet kan dat wel.’
Demonstrant Loes van de Woerdt: ‘De formatie die zo lang duurt, het feit dat D66, de onderwijspartij, het afschaffen van het leenstelsel niet benoemd in hun formatieplannen, dat frustreert mij.’ Net als veel anderen op het plein, is ze sceptisch over de beloftes van de minister. Volgens de berekeningen van de vakbonden heeft het onderwijs 1,1 miljard euro nodig om niet alleen het leenstelsel af te schaffen, maar ook om de studenten met studieschuld te compenseren. ‘Eerst zien, dan geloven.’
De Woerdt (links) en Ait Abderrahman (rechts) op het plein.
Remco Breuker, hoogleraar Koreastudies aan de Universiteit Leiden en aangesloten bij WOinActie presenteerde de Ware Opening. ‘Ik zie bij mijn studenten dat het leenstelsel zorgt voor stress. Ze moeten hard werken om rond te komen en hebben daardoor minder tijd voor hun studie,’ zegt hij. ‘Het was wel fijn dat de minister ons eigenlijk in alles gelijk gaf, maar dat willen we ook weerspiegelt zien in de toekomst.’
Casual Leiden, 0.7, PNN en de AOb vroegen ook aandacht voor de problemen waar docenten en onderzoekers tegenaan lopen door de onderfinanciering van het onderwijs. ‘Dit leidt tot problemen: onveiligheid op de werkvloer, sociale onveiligheid maar ook gezondheidsklachten en de verlaging van de kwaliteit van het onderwijs,’ zegt Breuker.
Toch is er hoop. Ait Abderrahman: ‘We gaan ervan uit dat in het eerstvolgende document van de formatie het leenstelsel wél wordt genoemd. Omdat er een brede consensus tegen dit stelsel is. Wij zullen in elk geval alles blijven proberen om van het leenstelsel af te komen. Maar we zijn afhankelijk van de formatie, dus dat moeten we eerst afwachten.’
Ook interessant: HU-docent aangehouden tijdens de bezetting van het ABP-kantoor
