Op woensdag 22 november zijn er verkiezingen voor de Tweede Kamer. Ook in het hoger onderwijs valt er wat te kiezen. Wat willen alle partijen op dat gebied? Trajectum werpt een eerste blik in de partijprogramma’s. Vandaag deel 3 ( laatste van een serie van 3).
Partij voor de Dieren: weg met de bedrijfscultuur in het onderwijs!
Onderwijs moet voorbereiden op een duurzame toekomst, vindt deze partij. Kennis over natuur en milieu moet in het curriculum. Ook wil het biologische en plantaardige maaltijden op scholen.
De invloed van de fossiele industrie op het onderwijs (bijvoorbeeld via misleidend lesmateriaal) moet uitgebannen. Ook de bedrijfsmatige aanpak heeft in het onderwijs negatief uitgepakt, vindt de PvdD, zowel in het toetsen (‘Scholen moeten de ruimte krijgen om afscheid te nemen van de toetscultuur) als in de onafhankelijkheid van de wetenschap ( ‘Het marktdenken mag niet interfereren met de onafhankelijkheid van wetenschap.’).
Zorgen over geld en tijd wil deze partij bij studenten én docenten wegnemen. ‘Het leenstelsel heeft veel schade aangericht. De Partij voor de Dieren vindt dat er een goede compensatieregeling moet komen.’
Voor docenten moeten de salarissen omhoog . Het overheidsbudget voor onderzoek moet structureel verhoogd.
Ontwerpverkiezingsprogramma-Partij-voor-de-Dieren-Tweede-Kamer-2023.pdf (partijvoordedieren.nl)
Als het aan de ChristenUnie ligt, huur je meteen een kamer voor 5 jaar
Vrijheid van onderwijs vindt de CU essentieel. Logisch ook, de partij wil christelijke scholen natuurlijk handhaven.
Net als veel linkse partijen wil de CU de loonkloof tussen het basis- en het voortgezet onderwijs dichten. De partij heeft daar veel geld voor over.
CU is tegen tijdelijke contracten voor studentenkamers. De partij wil dat verhuurders zich vastleggen voor 5 jaar. Dat klinkt mooi, maar buitenlandse studenten mogen dan wél weer kort huren…
Verkiezingsprogramma Tweede Kamer 2023-2028 – ChristenUnie.nl
Volt: Vergeleken met de landen om ons heen lopen we achter!
‘Het onderwijs lijkt nog sterk op dat van de jaren 70 van de vorige eeuw,’ schrijft Volt in haar verkiezingsprogramma, ‘terwijl leven en werken sinds die tijd sterk zijn veranderd.’
‘Dat betekent dat vooral jongeren minder kansen hebben om in Nederland en in andere landen aan de slag te kunnen.’ Volt wil ons onderwijs verder Europeaniseren en internationaliseren.
Volt laat zich inspireren door Scandinavië. In Finland is er geen toetscultuur, wél goede resultaten en geen overbelasting. En in Zweden krijgen studenten medialessen, waarin ze onder andere ‘leren over nepnieuws.’ Deze goede voorbeelden wil Volt overnemen.
De oriëntatie op landen om ons heen uit zich ook in Volts voorstel om Erasmus+, waarmee universitaire studenten in het buitenland kunnen studeren, ook beschikbaar te maken voor hbo- en mbo-studenten.
Studenten hebben het ontzettend zwaar voor de kiezen gekregen, stelt Volt. ‘We maken ons hard voor een rechtvaardige compensatie van de pechgeneratie van gemiddeld 10.000 euro per student.’
Ook stelt Volt het afschaffen voor van collegegeld voor opleidingen en studies richting cruciale/vitale beroepen en sectoren, en een minimale stagevergoeding van 550 euro voor fulltime stages van zowel mbo, hbo als wo opleidingen.
voltnederland_verkiezingsprogramma_2023.pdf
JA21: ‘pretstudies’ voor buitenlandse studenten tegengaan
JA21 noemt een beter salaris de basis van het onderwijs. ‘Want het is niet een gebrek aan aanbod van hoger opgeleid personeel dat het onderwijs parten speelt, maar de salariëring, onnodige administratie en extra werk.’
JA21 wil af van financiering van het hoger onderwijs op basis van studentenaantallen. Dat maakt internationale studenten, die zich inschrijven voor ‘pretstudies’, te aantrekkelijk als inkomstenbron. JA21 pleit voor een grondige herziening van de instroom van buitenlandse studenten, die nu zorgen voor toenemende druk op de woningmarkt.
De partij wil de positie van jongeren op de huurmarkt verbeteren door regels voor tijdelijke flexwoningen te versoepelen, de bouw hiervan te bevorderen en de groei van internationale studenten een halt toe te roepen. Een studieschuld mag geen invloed hebben op een hypotheekaanvraag.
De toegang tot studies waarvan afgestudeerden zeer gewild zijn, moet vergemakkelijkt. Daarom wil het bijvoorbeeld collegegeld voor verpleegkunde afschaffen.
Concept-verkiezingsprogramma baseline.indd (ja21.nl)
SGP: Onderwijs komt in ons verkiezingsprogramma niet voor
DENK: Heeft nog geen verkiezingsprogramma Loting in plaats van numerus fixus
Het onderwijs staat op nummer drie van het verkiezingsprogramma bij DENK en richt zich naar eigen zeggen, radicaal op gelijke kansen voor kinderen en jongeren.
Onderwijs dient volgens hen niet alleen vakinhoudelijke kennis over te dragen. Leren over elkaars historie vindt DENK belangrijk, zoals migratieverleden en het koloniale verleden. Door dit als kernprioriteit in het onderwijs te stellen, zal dit zorgen voor wederzijds begrip en respect.
Ook willen ze een loting voor numerus fixus studies zodat de studentenpopulatie een eerlijke afspiegeling wordt van de maatschappij.
DENK wil ook betere werkomstandigheden voor docenten en meer salaris voor docenten, te beginnen bij het basisonderwijs. De partij wil de werkdruk verlichten door het verminderen van bureaucratie.
Betaalbaar wonen voor alle Nederlanders, dus ook studenten, wordt gegarandeerd, maar hoe, daar is DENK (nog) niet duidelijk over.
BBB: bevries het collegegeld eenmalig
BBB denkt mee met studenten over kleine kamers die voor een enorm bedrag worden verhuurd. Huurtoeslag moet dan ook gaan gelden voor studentenkamers vindt de partij.
De basisbeurs is vanaf dit schooljaar weer terug. Maar een basisbeurs van €274 is voor de BBB niet genoeg. De partij wil een structurele basisbeurs van €421.
Ook de compensatie voor de generatie die zonder beurs gestudeerd heeft moet hoger. Van €1400 naar minimaal €5294,40. En dan wil de BBB ook nog eens eenmalig het collegegeld bevriezen. Voor de BBB is het duidelijk: studenten hebben het lang genoeg zwaar gehad, tijd om hen te compenseren.
Maar waar komt dit geld volgens de BBB vandaan om studenten te compenseren? Het mag geen verrassing zijn: er moet bezuinigd worden op de stikstofplannen. Ook BBB wil het verdienmodel van universiteiten en hogescholen aanpassen om zo het aantal buitenlandse studenten terug te brengen. In grensregio’s zegt BBB te werken aan goede huisvestingsplannen, samen met universiteiten en hogescholen.
BBB_VERKIEZINGSPROGRAMMA_NOV2023_Corr2.indd (ss-usa.s3.amazonaws.com)
50 Plus Partij : We hebben twee punten en daar houden we het bij
Het is wel duidelijk dat studenten en hogescholen niet in the sweet spot zitten van de 50 plus partij. Hun bijdrage valt uiteen in twee punten, vooral gericht op het tegengaan van internationalisering, nl: ‘de subsidiering van buitenlandse studenten in het hoger onderwijs wordt beëindigd’ en ‘de voertaal onderwijs (hoger- en Universitair onderwijs) is ten minste 50% Nederlands.’
Concept_Verkiezingprogramma_TK2023.pdf (50pluspartij.nl)
Bij1: Het onderwijs moet gedekoloniseerd!
Lessen over koloniale geschiedenis moeten in curricula vindt Bij1. En dat niet alleen, het onderwijs in zijn algemeenheid moet gedekoloniseerd. De partij wil ‘gedekoloniseerde lesmethodes en het erkennen van de waarde van niet-Westerse kennis’. Asielzoekers en ongedocumenteerden moeten tijdens hun procedure een studie kunnen beginnen. En voor studenten moet het makkelijker worden om melding te maken van racisme en discriminatie.
Om het onderwijs toegankelijker te maken, wil BIJ1 het collegegeld afschaffen, de basisbeurs herinvoeren en studieschulden van eerdere generaties kwijtschelden.
En tot slot moeten docenten beter verdienen. BIJ1 wil kleinere klassen waardoor de administratieve lasten worden verlicht en zo ook de werkdruk van docenten.
Nieuw Sociaal Contract: Voor betrokken professionals, tegen te veel Engels
Het Nieuw Sociaal Contract van Pieter Omtzigt bestaat officieel sinds 19 augustus en moet duidelijk nog op gang komen. Pas eind oktober volgt een definitief verkiezingsprogramma. Wel ligt er een document Grondgedachten & Uitgangspunten van de partij en een ‘basisdocument’.
In dat eerste document wordt onderwijs nauwelijks genoemd. In het basisdocument verontschuldigt Omtzigt zich hiervoor en geeft al wel een probleemanalyse: ‘Van de belastingdienst tot de jeugdzorg, van de zorg tot het onderwijs, van de volkshuisvesting tot politie en justitie; overal zijn stelsels verzwakt, die voornamelijk nog overeind gehouden worden door betrokken professionals.’
En hij komt tot een concreet actiepunt, maar dan vooral in het kader van asielmigratie: door verengelsing van het onderwijs en herinvoering van de basisbeurs verwacht hij dat er een grote instroom van buitenlandse studenten ons land in komt. ‘De wet dat Nederlands de onderwijstaal is, moet gewoon gehandhaafd worden’, meldt hij. Concreter wordt het vooralsnog niet.
Grondslagendocument Partij Nieuw Sociaal Contract (storage.googleapis.com)
BVNL: pechgeneratie compenseren en meer geld voor studenten!
BVNL is blij met de terugkeer van de basisbeurs, maar vindt de bedragen (255 euro voor uitwonende studenten en 91 euro voor studenten die thuis wonen) te laag. BVNL vindt dat deze bedragen verhoogd moeten worden.
Hiernaast is de compensatieregeling voor de studenten die in het leenstelsel hebben gezeten ontoereikend ten opzichte van de opgebouwde schulden. Hierdoor wordt het deze groep mensen vrijwel onmogelijk gemaakt om een huis te kopen vindt BVNL. Er moet een fatsoenlijke compensatieregeling komen, waarmee tegen een sterk gereduceerd tarief schulden kunnen worden afgelost. Het meenemen van de studieschuld in de hoogte van de hypotheek moet van tafel.
De basisbeurs moet voor alle studenten gelijk zijn, dus onafhankelijk van het inkomen van de ouders. De OV-jaarkaart bovendien voor iedere student gratis beschikbaar zijn. De instroom van buitenlandse studenten in Nederland is zo groot dat de kwaliteit van het onderwijs daardoor onder druk komt te staan. Het onderwijs heeft het al moeilijk genoeg en daarom wil BVNL dat instellingen wettelijk mandaat krijgen om studenten van over de grens onvoorwaardelijk te weigeren.
Verkiezingsprogramma2023.pdf (bvnl.nl)
Tot zover onze eerste blik in de partijprogramma’s. Wil je een compleet beeld? De vorige edities vind je hier en hier.
