Saskia van Laar en Alard Joosten, van De Docentenacademie voor effectief onderwijs, geven tips voor beter lesgeven. Ditmaal Alard Joosten, over effectieve hoorcolleges.
Een deeltijdstudent reageerde op mijn vorige blog over hoorcolleges. Zij wordt bij haar opleiding een hele dag door geconfronteerd met deze collegevorm. Aan het einde van zo’n college is ze gesloopt en ze zet vraagtekens bij het leereffect. Volgens haar wordt in deze colleges weinig rekening gehouden met het niveau en de aandacht van studenten. En daarom begrijpt ze heel goed dat studenten met van alles nog wat bezig zijn, behalve met de les.
Hoe ontwerp je nu een hoorcollege dat wel effectief is? Ik geef je vijf tips.
1. Bepaal de doelstelling van het college.
Wat wil je dat studenten gaan doen met de inhoud die jij aanbiedt? Leg jij een aantal begrippen uit die studenten vervolgens zelf moeten toepassen? Instrueer jij een werkwijze waarvan de studenten de stappen moeten benoemen? Doe jij een praktijkcasus voor, zodat studenten deze daarna zelfstandig kunnen uitvoeren? Als je de functie van jouw college scherp hebt, weet je ook goed wat je wilt bereiken en welke informatie daar wel of niet bijpast.
2. Bepaal jouw rol als docent.
Als je uitgaat van het doel, dan krijg je ook zicht op jouw rol in het college. Ben je vooral een spreker die moeilijke begrippen gaat uitleggen? Ben je een instructeur die heel helder een opdracht toelicht? Of ben je veel meer een inspirator die met mooie voorbeelden en casussen een aantrekkelijke aanvulling op de leerstof presenteert? Helderheid over jouw rol helpt je om duidelijk focus te houden op het doel dat jij met jouw college hebt.
3. Maak contact met de leefwereld van de studenten.
Leg bij een hoorcollege over bijvoorbeeld de Wet op de Privacy een link met Facebook en haal een paar voorbeelden aan van studenten (liefst uit de zaal) die van alles op Facebook zetten en hierdoor risico’s lopen. Vraag hen ook om voorbeelden. Hiermee maak je de leerstof meer begrijpelijk en toegankelijker.
4. Sluit aan bij de voorkennis van je studenten.
Zo kunnen ze aanhaken bij je verhaal. Toets hiervoor aan het begin van het college de voorkennis door een aantal kennisvragen te presenteren (bijvoorbeeld van de vorige les!) of door ze een test te laten invullen. Programma’s/apps als Kahoot of Socrative zijn daarbij harstikke handig en dynamisch.
5. Beperk je inhoud en wissel leeractiviteiten af.
Als je wil dat studenten hun aandacht écht bij jouw les hebben, zorg dan voor inhoudsblokken van maximaal 10 minuten. Daarna verslapt de aandacht. Varieer in wat je van studenten verwacht gedurende 45 minuten: laat ze luisteren, reageren, overleggen, en, in het geval van een kleine groep, ook presenteren. Laat studenten vooral ook zelf actief aan de slag gaan met de inhoud van het hoorcollege, daarvan leren ze veel (meer)!
Ga alvast eens aan de slag met deze tips. In het volgende blog ga ik nog meer in op de uitvoering van deze tips.
Alard Joosten en Saskia van Laar zijn eigenaren van De Docentenacademie. De Docentenacademie voor effectief onderwijs traint en begeleidt docenten en docententeams binnen het hoger onderwijs in les- en begeleidingssituaties.
