Columns

Wat leren we van genocide? 

Huib. Foto: Kees Rutten

Huib de Zeeuw is docent aan de opleiding Journalistiek. Zijn column verschijnt om de week bij Trajectum. 

Wat is genocide? En wat leert het ons? Deze vragen staan centraal in de honours-module Genocide Srebrenica die ik samen met mijn collega Alma Mustafić vanaf februari aanbied. Het is een enorm relevante kwestie. Op dit moment buigt het Internationaal Gerechtshof in Den Haag zich over de vraag of Israël zich schuldig maakt aan genocide in de oorlog tegen Hamas in de Gazastrook.  

Eén van de studenten die zich aanmeldde voor onze HU-brede honours schrijft in de motivatiebrief dat het onrecht tegen de Palestijnen haar ‘diep raakt’. Elke dag staat haar social media er vol mee. Ik herken dat.  

Op Instagram volg ik meerdere Palestijnse journalisten en activisten zodat ik zo direct mogelijk nieuws ontvang vanuit Gaza. De beelden die zij delen, zijn hartverscheurend. Vaak zijn journalisten zelf ongewild onderdeel van het nieuws. Zoals de bekende Al-Jazeera correspondent Wael Al-Dahdouh die eind oktober zijn vrouw, zoon, dochter en kleinzoon verloor bij een bombardement en afgelopen zondag zijn zoon Hamza, ook journalist, moest begraven. ‘Wat heeft Hamza hen aangedaan en wat heeft mijn familie hen aangedaan?’, riep hij richting de verzamelde pers. Voor Palestijnen is het internationale recht de enige hoop op een staakt-het-vuren.  

Als iemand weet hoe een genocide zich ontvouwt dan is het wel mijn collega Alma. Het begint heel klein, zo vertelde ze vorig jaar tijdens een college. Vlak voordat de oorlog begon in Bosnië werd ze zich pas door een vriendinnetje bewust van haar etnische achtergrond. Ze vroeg Alma: ‘wat ben je?’  

Maar wat zit er achter deze op het oog onschuldige vraag? Daar moeten we het over hebben in de veilige omgeving van het onderwijs.  

Vaak is er niet de tijd om ingewikkelde en heftige onderwerpen te bespreken en verschillende perspectieven aan te reiken, terwijl dit enorm belangrijk is voor de opleiding tot kritisch en maatschappelijk betrokken professioneel. Binnen zo’n honours-module lukt dat beter. Zo ontwikkelden vorig jaar een groep eerstejaarsstudenten Leraar Geschiedenis als eindproduct een onderwijsmodule over Srebrenica omdat de kennis daarover onvoldoende op hun middelbare school werd aangereikt. Als docent is het ook gaaf om te zien hoe honours-studenten zich gegrepen voelen hierdoor.