De meeste maatregelen in de nieuwe Regeling Verantwoord Alcoholgebruik kunnen rekenen op brede steun. Maar één regel stuit op verzet bij bijvoorbeeld studentbestuurders van de science cafés van de hogeschool: het verbod op het nuttigen van alcohol door vrijwilligers tijdens bardiensten.
Ook sommige studentleden van de Hogeschoolraad (HSR) zijn fel gekant tegen de regel, bleek tijdens de eerste bespreking van de Regeling Verantwoord Alcoholgebruik op woensdag 13 september. ‘Ik denk dat de science cafés binnen een half jaar dicht kunnen vanwege een gebrek aan vrijwilligers’, opperde Charlou de Groot, raadslid van de studentenfractie Vlijmscherp van de HSR. Zij is tot deze week tevens vicevoorzitter van de OSHU, koepel van studieverenigingen van de hogeschool.
Behalve deze ene maatregel is ze tevreden met de regeling, liet De Groot weten. Daarin staat onder meer dat alcoholhoudende dranken duurder moeten zijn dan consumpties zonder. Stapelkorting voor dranken gaat verboden worden en promotie met gratis alcoholhoudende dranken zijn ook niet meer toegestaan.
0.0-pilsje
De Regeling Verantwoord Alcoholgebruik komt boven op de algemene huisregels van de HU. Daarin staat dat er voor 16.00 uur geen alcohol mag worden geschonken en dat consumpties niet meer dan 15 procent alcohol mogen bevatten. Daarnaast mag er alleen gedronken worden binnen de muren van de science cafés of tijdens evenementen van de HU. Voor medewerkers is drank op hun werkplek taboe.
De regeling werd vorige week door het college van bestuur ter goedkeuring naar de HSR gestuurd. En hij komt niet uit de lucht vallen. De Rijksoverheid heeft in 2018 het Nationaal Preventieakkoord opgesteld, met als doel onder meer problematisch alcoholgebruik te verminderen. De Vereniging Hogescholen (VH) heeft dit omarmd en hogescholen gevraagd om in 2021 een preventieplan op te stellen.
Problematisch drinkende studenten
Bij de studenten van hogescholen en universiteiten is veel gezondheidswinst te behalen omdat in verhouding tot de andere onderwijstypen nog weinig preventieve maatregelen worden toegepast, staat in het Nationaal Preventieakkoord. ‘Overmatig en zwaar alcoholgebruik moet in de toekomst een minder vanzelfsprekend onderdeel van het studentenleven worden.’ Het streven is om het aantal problematisch drinkende studenten terug te brengen met 50 procent in 2040.
Corona zorgde voor vertraging, maar vorig jaar vroeg de VH alsnog aan hogescholen om een alcoholbeleid op te zetten. Het team Studentparticipatie van de hogeschool organiseerde vanaf juni vorig jaar brainstormsessies met bestuurders van de science cafés, de koepel van studieverenigingen OSHU, de dienst Bedrijfsvoering en Jellinek, een instelling voor verslavingszorg. Een conceptplan werd besproken met bestuurders van science cafés waarna de nieuwe Regeling Verantwoord Alcoholgebruik ontstond.
De meeste bepalingen in de nieuwe regeling raken de science cafés niet of nauwelijks. Dat betogen Hugo de Vries en Joris Liesveld, tot 1 september van dit jaar respectievelijk voorzitter en penningmeester van café Het Proeflokaal op Padualaan 99. Zo is een alcoholvrij biertje nu al goedkoper dan een gewoon biertje en is de ‘stapelkorting’ op kannen bier enkele jaren geleden afgeschaft. Happy hour bestond ook al niet.
Twee biertjes per uur
Alleen het verbod voor barmedewerkers om tijdens het werk alcohol te mogen drinken, verbaast de bestuurders. ‘De barmensen mogen nu tijdens het werk een biertje drinken als compensatie van de uren achter de bar’, zegt Liesveld. Deze maatregel is niet eerder met hun besproken, zeggen zij. ‘En we zijn het er grondig mee oneens’, stelt De Vries.
In de intentie van de regel kunnen ze zich vinden: dat vrijwilligers niet dronken achter de bar staan. ‘Zij hebben veel verantwoordelijkheid en we verwachten ook dat ze die nemen’, meent Liesveld. Dat barmensen twee biertjes per uur nuttigen tijdens hun shift is te billijken. Zij staan vaak slechts een of twee uur achter de bar, weten zij. Mogelijk dat ze bij een verbod moeilijker aan vrijwilligers komen. ‘De kans is groot dat het werk minder aantrekkelijk wordt’, meent De Vries.
In een van de vorige concepten van de regeling stond dat barmedewerkers tijdens hun dienst twee consumpties (al dan niet alcoholhoudend) mogen nemen. Maar het college ging hier voorliggen en stelde voor om de vrijwilligers na afloop van hun dienst iets dergelijks aan te bieden. Dit werd in de regeling overgenomen. Een ander voorstel van het college was om pas na 17.00 uur alcohol te schenken, net als bij de Universiteit Utrecht. Deze suggestie haalde de definitieve nota niet: de taps blijven open vanaf 16.00 uur.
Eén lijn trekken
De Proeflokaalbestuurders zijn opgelucht dat de laatste suggestie niet is overgenomen in de regeling. ‘Wij hebben dit wel zien langskomen’, vertelt Joris Liesveld. ‘Vier uur is voor ons een goede tijd omdat dan de meeste colleges afgelopen zijn. Tussen vijf en zes uur wordt het doorgaans wat rustiger.’
Lisa Sanders, projectleider van onder andere het alcoholbeleid aan de HU, bevestigt dat het later schenken van alcohol een van de opties was. Vanwege de draagkracht van de regeling is hier niet voor gekozen. Volgens haar zijn de 0.0-dranken nog niet bij alle science cafés goedkoper dan de alcoholhoudende varianten. Om één lijn te trekken is deze regel opgenomen in de Regeling Verantwoord Alcoholgebruik, legt ze uit.
De maatregel dat vrijwilligers geen alcoholhoudende dranken mogen nuttigen tijdens de bardienst is een nieuw element. Dat is inderdaad niet eerder met de besturen van de science cafés en de OSHU besproken, bevestigt zij. Met deze regel wil de HU voorkomen dat vrijwilligers tijdens een twee uur durende bardienst vier speciale bieren achter elkaar drinken.
Het ligt gevoelig
Volgens Sanders hanteren de science cafés nu verschillende regels. Bij de een mag er beperkt alcohol genuttigd worden achter de bar en bij de ander mag speciaal bier gedronken worden. ‘Wij willen dat er geen alcohol wordt genuttigd tijdens de bardienst’, stelt zij. Ook hier moet één lijn getrokken worden. ‘Ik snap dat het gevoelig ligt’, vertelt zij. ‘Maar we willen dat het personeel achter de bar goed de klanten kunnen bedienen. En dat ze kunnen optreden wanneer dat nodig is.’
De Regeling Verantwoord Alcoholgebruik wordt intern binnen de Hogeschoolraad besproken en komt waarschijnlijk over twee weken weer op de agenda.
