Jongeren moeten meer praten over mentale gezondheid, zeker in deze tijd. Dat is de boodschap van de actie Last Man Standing. Op Heidelberglaan 1 staan komende zaterdag 30 oktober studenten en andere deelnemers drie uur lang op een paal om aandacht te vragen voor dit onderwerp.
Sabina Vissers coördineert het evenement vanuit Stichting MIND.
Hoe gaat het met de mentale gezondheid van jongeren?
‘Niet zo best. Het aantal mentale problemen bij jongeren stijgt. Een op de vier jongeren heeft tijdens de eerste helft van dit jaar geworsteld met psychische problemen. Van slaapproblemen, een burn-out, depressie tot eetproblemen. Tegelijkertijd was er afgelopen jaar weinig mogelijkheid om te ontsnappen uit de drukke wereld en even lol te maken. Bij de uitdrukking work hard, play hard gaat het in dat geval dus alleen om work hard. En dat is niet gezond.’
Wat is het grootste probleem onder studenten?
‘De burn-out springt eruit. De combinatie van prestatiedruk op je studie en financiële druk draagt hieraan bij. Ook het gebrek aan positieve vooruitzichten door de lastige woningmarkt en milieuproblemen stemmen somber. Vanuit een burn-out vallen studenten makkelijk in een depressie. Doordat je geen energie meer hebt, raak je makkelijker teleurgesteld in jezelf en krijg je meer negatieve gedachten.’
’40 procent van de jonge mensen durft niet over hun psychische klachten te praten’
Wat kunnen studenten doen?
‘Op de vraag “Hoe gaat het met je?” geven veel studenten geen eerlijk antwoord. Ze houden de schone schijn op en doen alsof alles prima gaat. Ze hebben geen zin om met hun ouders of vrienden te praten over hun mentale gezondheid. Uit onderzoek blijkt dat 40 procent van de jonge mensen met psychische klachten daar niet over durft te praten. Terwijl dat juist het belangrijkste is: door erover te praten blijf je mentaal gezond en kun je makkelijker hulp vragen. En het is juist fijn als je ondersteuning en hulp krijgt van professionals. Zo leer je ermee omgaan en krijg je handvatten om je studie en werk prettiger te maken.’
We horen bij de rijkste landen ter wereld. We hebben het relatief zo goed. Wat gaat er mis?
‘Dat is een heel goede vraag. Ik kan daar persoonlijk niet direct een simpel antwoord op geven. Ik denk dat er meerdere factoren een rol spelen en we werken iedere dag hard om er een antwoord op te vinden.’
Wat is Last Man Standing?
‘Onze stichting organiseert dit evenement in vier steden. Ook in Utrecht. Drie uur lang staan alle deelnemers op een paal om op deze manier aandacht te vragen voor psychische problemen. Ze laten zichzelf zien en geven zo het signaal dat ze mentale gezondheid belangrijk vinden. Veel van hen weten wat de impact is van psychische problemen doordat ze er zelf mee te maken hebben, of iemand in hun omgeving. Met de actie worden donaties opgehaald voor de stichting.’
HU-student Elias van Mourik staat als initiatiefnemer van het regenboogfietspad achter de komst van Last Man Standing naar deze locatie in Utrecht. Tegen MIND zegt hij: ‘Er rust helaas nog een taboe op mentale thematiek. We oordelen vaak ten onrechte op basis van iemands uiterlijk of andere kenmerken of iemand mentale problemen heeft of niet. Maar het kan iedereen overkomen. Daarom is dit ook een onderwerp wat eenieder aangaat.’
Valt er iets te verbeteren aan de ggz?
‘Bij een hartaanval word je meteen behandeld. Wanneer je depressief en suïcidaal bent, kom je op een wachtlijst van vijf maanden. Daarna kan je pas naar een psycholoog of psychiater. Terwijl je dan ook in een levensbedreigende situatie zit. Dat is toch krom?’
‘De lange wachtlijsten zijn nog steeds een probleem’
‘Last Man Standing is in 2017 begonnen om specifiek aandacht te vragen voor de lange wachtlijsten binnen de ggz. Dit jaar, tijdens de vijfde editie, is dit nog steeds een probleem. Het heeft te maken met het beleid vanuit de overheid, financiële middelen en niet adequate werkwijzen in de ggz. Deze wachtlijst zorgt voor schrijnende situaties: een van de deelnemers, Mirjam Ladenberg, heeft een vriendin verloren aan depressie. Haar vriendin had jarenlang last van meerdere psychische problemen tegelijk en kreeg geen doeltreffende behandeling. Uiteindelijk pleegde zij suïcide.’
‘De ggz moet ook meer doen om de omgeving van mensen met mentale problemen bij de behandeling te betrekken. Want dan kan de omgeving van een cliënt beter opvang verzorgen nadat iemand ‘uitbehandeld’ is en het ‘normale leven’ weer probeert op te pakken. Ook dan is een juiste ondersteuning echt belangrijk.’
Jullie staan drie uur lang op een paal. En dan?
‘In Amsterdam, waar het hoofdprogramma plaatsvindt, is live muziek. Er zijn interviews met deelnemers en er komen gasten, waaronder psycholoog Daisy Veenstra. Zij maakt Nederlandstalige raps met een psychologische boodschap op TikTok. Via een livestream kunnen deelnemers in Utrecht, en andere geïnteresseerden, meekijken en wordt er een live verbinding gelegd vanuit Amsterdam met de deelnemers in Utrecht.’
Reactie van de ggz op dit interview: ‘Het is vreselijk om iemand te verliezen door suïcide. Het klopt dat mensen met acute psychiatrische problemen direct door de crisisdienst van de ggz-aanbieder worden gezien. Daarvoor is nooit een wachtrij. Voor een aantal andere verwijzingen van huisarts naar psychiatrie hebben we helaas te maken met veel vraag én te weinig mensen die al dat werk doen. Dat probleem wordt groter. In de regio’s moet inderdaad nog meer met de naasten en familie worden samengewerkt, en ook met ervaringsdeskundigen, cliëntondersteuners, huisartsen en sociaal werk. Door de ggz, huisartsen en sociaal werk wordt hard gewerkt om zulke uitgebreide samenwerkingsverbanden te organiseren. Dat is een enorme klus, maar het doel is duidelijk en urgent: voorkomen dat hulp te laat komt en ervoor zorgen dat mensen zo snel mogelijk op de juiste plek terecht komen.‘
Worstel jij met zelfmoordgedachten? Neem contact op met 113 Zelfmoordpreventie via 0900-0113 of 113.nl.
Ook interessant: De podcast: Hoe gestresst zijn studenten?
