Gemeente, universiteit en hogeschool waren lovend toen Triton dit jaar eindelijk weer roeiwedstrijd Varsity won. Roeien is immers een belangrijke sport in Utrecht, één met een rijke geschiedenis. Toch voelen roeiverenigingen zich niet bepaald gesteund door de instanties. Sterker nog, ze luiden de noodklok. ‘Als er niets aan onze situatie verandert, betekent dat het einde van de wedstrijdroeisport in Utrecht.’
Al jarenlang merken de Utrechtse roeiverenigingen Orca, Triton en Viking dat er simpelweg te weinig ruimte is op het Merwedekanaal. ‘Al sinds 1923 roeien we op dit water’, vertellen Mats Vervoorn en Ross Goorden van studentenroeiverenigingen Triton en Orca op hun honk, ‘De Driewerf’ in de Utrechtse wijk Hoograven. Hier zijn de verenigingen in 1978 vanuit Oog in Al naartoe verhuisd. ‘Destijds waren er lang niet zoveel roeiers als nu, maar het stuk roeiwater is niet langer geworden.’
Ze weten veel van de geschiedenis van hun roeiverenigingen. Grote boeken met zwart-witfoto’s van hoe het er jaren geleden aan toe ging, liggen opengeslagen op tafel. Oude tradities leven nog steeds voort in De Driewerf. Zo zijn de borrels van Orca en Triton, die vroeger een café deelden, nog altijd gescheiden en staat er in het café van Triton een antieke prijzenkast, waar het zilverwerk netjes staat uitgestald.
Toen Orca-voorzitter Ross Goorden in de archieven dook, vond hij een krantenknipsel uit 1981 waarin gesteld wordt ‘dat het nu toch wel erg druk wordt op het kanaal’. De huidige problemen zijn niet nieuw, wil hij maar zeggen. ‘De lengte van het Merwedekanaal is al jaren niet toereikend.’
Maar afgelopen zomer werd eens temeer duidelijk dat er écht iets moet veranderen voor de roeiers. Triton-voorzitter Mats Vervoorn is stellig. ‘Als er niks verandert, betekent dat het einde van de wedstrijdroeisport in Utrecht.’
‘Als er niets verandert, betekent dat het einde van de wedstrijdroeisport in Utrecht’
Triton-voorzitter Mats Vervoorn
Bruggen
Het probleem in het kort: de Merwedekanaalzone is het decor van zes- tot tienduizend nieuw te bouwen woningen. Door de werkzaamheden is een deel van het kanaal afgesloten voor de roeiers. Bovendien moeten er extra bruggen komen, zodat de nieuwe bewoners straks gemakkelijk de stad kunnen bereiken. En juist die bruggen zijn de roeiverenigingen een doorn in het oog.
‘Met name voor de topsporters is het een probleem. Voor recreatieve roeiers is even wachten bij een onderdoorgang nog niet zo’n ramp, maar de topsporters moeten kilometers maken. Het is een wat technisch verhaal, maar de roeiers moeten voor hun training naast elkaar varen en lange afstanden in dezelfde hartslagzone afleggen’, legt Goorden uit. ‘Dat gaat niet met die bruggen. Eigenlijk kunnen wij door alle werkzaamheden en met die nieuwe bruggen niet meer doen wat de kern van onze vereniging is: topsport bedrijven. De ambitie om Olympische atleten af te leveren komt daarmee in gevaar.’
Godswonder
Ook rijzen er bij de verenigingen twijfels over de veiligheid van die extra bruggen voor de recreatieve roeier. In de zomer wordt er, ondanks waarschuwingen van de gemeente, vrolijk gezwommen in het Merwedekanaal bij De Munt en springen kinderen en jongeren – de gevaren niet overziend – van de bruggen af. ‘De gemeente handhaaft het zwemverbod niet. Het is een godswonder dat er nog geen echt ernstige ongelukken zijn gebeurd.’
De roeiers zijn overigens niet de enigen die niet blij zijn met de komst van de bruggen. Bewoners in Rivierenwijk en andere watersportverenigingen maken zich ‘grote zorgen over de impact’ van de zes extra bruggen over het Merwedekanaal. Omwonenden vrezen dat hierdoor veel extra verkeer door hun wijk gaat. Komende zaterdag overleggen belanghebbenden hun bezwaren aan wethouder Kees Diepenveen (GroenLinks).
Polder Rijnenburg
Volgens Vervoorn en Goorden is de oplossing simpel voor een probleem dat al zo lang speelt: alternatief roeiwater in Polder Rijnenburg, ten zuiden van de A12 en ten westen van de A2. De topsporters kunnen daarnaar uitwijken, de recreanten kunnen dan op het Merwedekanaal blijven roeien. ‘Die optie is allang onderzocht, en daaruit blijkt dat dit de oplossing kan zijn’, stelt Vervoorn.
‘Op die manier kunnen we Olympiërs afleveren, maar kunnen we ook groeien in de breedte. Roeien is een sport die namelijk een belangrijke functie voor de regio vervult. Bovendien is roeien bij uitstek een sport die je je hele leven, dus ook als je ouder bent, kunt blijven doen. Binnen een sportieve gemeente past dit perfect. Er is géén reden te bedenken waarom we dit niet nu zouden realiseren. Ja, het kost geld, maar het draagt bij aan een sportieve stad, creëert hier ruimte voor de werkzaamheden en zorgt ervoor dat de wedstrijdroeiers door kunnen gaan. Het is de laatste realistische plek voor ons.’
Tijdelijk
Verschillende lokale partijen zijn begaan met de roeiers. Student & Starter, PvdA, VVD, CDA, CU en D66 eisten vorige maand uitleg van het College over de ‘benauwende situatie voor roeiverenigingen op het Merwedekanaal’.
In een antwoord op hun vragen liet wethouder Maarten van Ooijen weten dat alternatief roeiwater in Rijnenburg onderzocht wordt. Maar, zo was de toevoeging: de werkzaamheden rond de Nelson Mandelabrug en de verwachte overlast zijn ‘tijdelijk en staan los van het onderzoek en besluitvorming van een alternatieve roeibaan’. In het najaar komt de gemeente daarop terug.
Negatieve effecten
Maar bij Orca en Triton gaat het er niet in dat de huidige werkzaamheden losstaan van het belang van alternatief roeiwater in Polder Rijnenburg. ‘Onze wedstrijdroeiers voelen nu al de negatieve effecten van deze werkzaamheden, en straks wordt dat zichtbaar. Dan hebben we het niet over de Olympische Spelen van 2020 – die roeiers zijn immers al klaargestoomd – maar over de Spelen in 2024 en 2028. En vergeet ook de WK’s en EK’s niet. We kunnen niet op de Amsterdamse Bosbaan blijven trainen. Dan kunnen we de U uit U.S.R. Triton en A.U.S.R. Orca wel verwijderen. Dan is er niets meer Utrechts aan ons succes.’
