Ilco van der Linde bedacht op zijn vijftiende Bevrijdingspop, en bracht scholieren Dance4Life. Zijn nieuwe ding: MasterPeace, een wereldwijde vredesbeweging die honderdduizenden mensen in 2014 naar een megaconcert gaat brengen aan de voet van de Egyptische piramides. Ook HU’ers kunnen kaartjes verdienen, want op festival De Beschaving, op 18 juni, wordt het verbond tussen hogeschool en MasterPeace beklonken.
Lange, wapperende haren, goed pak, vrolijk shirt, vlotte tred. Ilco van der Linde (48) komt aangelopen met een zak kroketten en kaassoufflés op weg naar een kantoor in Hoog Catharijne. Binnen werken een man of tien aan zijn nieuwe project: MasterPeace. Ieder krijgt drie zoenen, een praatje en een snack naar keuze. Hoog Catharijne, nou niet de meest inspirerende plek om te werken aan vrede, maar Van der Linde is dolgelukkig. Het hart van het land, de stad waar in 1713 de Vrede van Utrecht werd gesloten, en niet onbelangrijk: hij en zijn tienkoppige team mogen de ruimte gratis gebruiken van de eigenaar van Hoog Catharijne. Dit past helemaal in zijn filosofie om van de grond af, met eigen middelen en gefinancierd door burgers, overal ‘het grootste vredesinitiatief ooit’ op te zetten. Nu nog klein (naast tien in Utrecht werken er nog tien in Caïro) maar zich uitbreidend als een steentje op het water dat steeds meer kringen om zich heen veroorzaakt. Van der Linde wil dat miljoenen mensen overal ter wereld een bijdrage leveren aan MasterPeace met hun eigen kunst- of cultuuruiting en daarnaast geld ingezameld hebben om organisaties, die aan terugdringing van wapens werken, financieel te steunen. Ook Hogeschool Utrecht verbindt zich aan MasterPeace, met een speciale werkgroep die studieopdrachten, stages en projecten organiseert. Op festival De Beschaving, wordt de samenwerking tussen hogeschool en MasterPeace bekrachtigd tijdens een vredesdebat. De eerste grote halte van Van der Lindes bevlogen missie is 21 september 2014: de Internationale Dag van de Vrede. Op deze dag vindt er aan de voet van de Egyptische piramides een groot concert plaats waar artiesten uit conflictgebieden gebroederlijk het podium betreden.
Wat een prachtige droom, maar zeg eens: geloof jij echt in wereldvrede? ‘Grappig genoeg neem ik zelf nooit het woord wereldvrede in de mond, anderen dichten het ons toe. Het staat ook nergens in onze stukken. Ik denk dat het woord wereldvrede in zichzelf zoveel overdaad aan idealisme oproept dat je meteen denkt: dat gaat gewoon niet lukken. En ja, er zal altijd geruzied worden. Wat ik belangrijker vind is dat je probeert conflicten te voorkomen, te zorgen dat ze niet escaleren, en dat mensen in conflictgebieden zich gesteund voelen. Dingen kunnen veranderen en de enigen die dat in gang kunnen zetten zijn wij.’
Hoe dan? ‘Ik wil binnen een paar jaar miljoenen mensen wereldwijd actief betrekken bij vrede. Zorgen dat ze gaan nadenken, praten, er actief een rol in gaan spelen. Je kunt zoiets als vrede onmogelijk alleen maar in handen laten van diplomaten, politici en NGO’s (niet-gouvernementele organisaties, red). Je moet je stem laten horen. Ik ben ervan overtuigd dat het overgrote deel van de mensheid te bewegen is om iets positiefs te doen, als je de vraag maar stelt.’
Wat kunnen studenten en andere HU’ers met MasterPeace? ‘Je kunt op allerlei manieren meedoen om tickets voor het concert te verdienen: vrijwilligerswerk op bevrijdingsfestivals, projecten of een stage via je opleiding. We willen ook vijfduizend clubs betrekken bij MasterPeace die ieder 2014 euro inzamelen. Denk aan sporten met je studiegroep, een dance-event organiseren met de vereniging, een song schrijven, een film maken, noem maar op. Van de week sprak ik HU-studenten die met veertig man magazineconcepten aan het uitwerken zijn. Ze kiezen er daarvan eentje uit die waarschijnlijk gebruikt gaat worden tijdens het concert.’
Een megaconcert in Egypte, bedacht je dat voor of na de opstand? ‘Voor de opstand vroegen mensen mij nog wel: waarom zit je in Egypte? Daarna hoefde ik het niet meer uit te leggen. In 2005 zaten we in Egypte met Dance4Life met een moeilijk onderwerp als aids en seksualiteit in een moslimcultuur. Toen zag ik al hoe veel jonge, hoogopgeleide, positieve mensen daar zin hebben om uit te reiken naar het westen; op hun eigen condities iets moois te ontwikkelen. Zij hebben dat bereikt met sociale media en aanhoudendheid, zonder geweld. Dat systeem barst van de mitrailleurs en de tanks en toch is het gevallen. Ze zijn er daar nog niet. Het echte werk moet nog komen, namelijk: hoe bouw je aan een democratie. Er gaat heus van alles mis, maar het ligt nu wel meer bij de mensen.’
Hoe kom jij zo optimistisch? ‘Omdat ik geloof dat het positieve er bij iedereen zit. Maar als niemand het gebruikt, dan stompt het af. Kijk naar Syrië. Er zit zoveel boosheid in de samenleving. Hoe lang hebben die mensen geleefd in onderdrukking? Heel veel mensen leren te veel te accepteren. We kunnen veel meer dan we denken. Mijn vrienden in Egypte hebben dat laten zien.’
Social entrepeneurship heet met een mooi woord wat Van der Linde doet. Het is niet de eerste keer dat hij iets dergelijks opzet. Op zijn vijftiende, hij woont in Haarlem, ziet hij zijn vader iets voor de voormalige verzetsgroepen organiseren voor 5 mei. Op het programma staat tot zijn grote verontwaardiging niets voor jongeren en vooral geen muziekoptredens. Met honderd gulden van zijn vader organiseert hij het eerste (Haarlemse) Bevrijdingspopfestival, het oudste van de veertien inmiddels landelijke Bevrijdingsfestivals. In 2003 komt hij met Dance4Life, waarbij middelbare scholieren voorlichting krijgen over aids, geld inzamelen voor aidsprojecten, en dat afgesloten wordt met een dansfeest dat in live-verbinding met andere scholen plaatsvindt. Dance4Life vindt sinds 2008 in negentien landen plaats.
Als je kijkt naar die dansende scholieren en naar studenten van nu, vind jij de jonge generatie dan betrokken? ‘Ze zijn niet minder geïnteresseerd en betrokken dan dertig jaar geleden, alleen moet je het anders doen. Jongeren zijn beter geïnformeerd, ze weten meer. Je moet je vragen anders stellen, je moet sociale media een rol geven. Vroeger moest je er eerst een paar honderdduizend bij elkaar hebben geharkt om een beweging te zijn, nu kun je digitaal zoveel meer: mensen met elkaar in contact brengen, steun geven, vriendschappen sluiten, over grenzen heen.’
Waar komt dat idealisme van jou vandaan? ‘Ik kan volstrekt niet accepteren dat er nog steeds ieder jaar meer miljarden worden besteed aan wapens dan het jaar daarvoor. Al dat geld is genoeg om iedereen te voeden in de wereld. Sommige dingen zijn helemaal niet moeilijk, maar er moeten wel genoeg mensen opstaan. Dat is een paar keer gebeurd in de wereldgeschiedenis. Neem apartheid bijvoorbeeld. Toen er voor het eerst gedemonstreerd werd, was het niet beter of slechter dan toen het werd afgeschaft. Maar in de tussentijd is er iets met de wereldopinie gebeurd. Mensen dachten: wacht eens even, apartheid, die bordjes op het strand, dat is absurd, dat kunnen we toch niet gewoon laten bestaan. Toen zijn er veel artiesten actief geworden met liedjes als Ain’t gonna play in sun city, Give me hope Joanna en Something inside so strong. Die laatste is mijn lievelingsnummer.’
Hoe kan het dat juist jij iets constructiefs met je idealisme weet te doen? ‘Ik weet het niet, je kunt toch ook niet toekijken en denken: er moet iets gebeuren, en het dan niet doen. Het komt erop neer dat ik gewoon niet onverschillig kan zijn. Veel mensen denken: ik wil op een trein springen. Maar die trein moet wel gemaakt worden.’ Je zult vast wel eens te maken hebben gehad met cynisme. Hoe ga je hiermee om? ‘Toen ik als vijftienjarige zei: “Bevrijdingspop wordt het grootste evenement van Nederland”, waren er wel wenkbrauwen die omhoog gingen. Bij Dance4Life ook. “We gaan over de hele wereld dansen tegen HIV en Aids, jaja.” Inmiddels denk ik: story of my life. Volgens mij is angst het enige waar je bang voor moet zijn in het leven. Als je daar teveel over nadenkt, ga je het ook niet meer proberen. Wat maakt het uit. Het ergste dat kan gebeuren is dat het niet lukt. Nou, zover was je al toen je begon.’
Waar ben jij op 21 september 2014? ‘In Caïro natuurlijk, bij het MasterPeace-concert. We kunnen zeker 200.000 mensen kwijt. Als dat lukt, zijn we het grootste crowdsourcing-evenement ooit. Op het podium hebben we niet onze Bono, maar wel de Bono van Israël en Palestina, van Noord- en Zuid-Korea, van Rusland en Tsjetsjenië. We hebben een live-uitzending die een miljard mensen bereikt, daar gebeurt het. De meeste mensen weten nog waar ze waren toen die vliegtuigen de Twin Towers invlogen. Laat ze nou ook eens onthouden waar ze waren toen MasterPeace plaatsvond.’
Wil je meer weten over MasterPeace of kijken hoe je mee kunt doen? Kijk op www.masterpeace.org of www.masterpeace.hu.nl
In het kort • Ilco van der Linde (1963) • Kandidaats rechten en geschiedenis • Oprichter Bevrijdingspop Haarlem, Dance4Life en MasterPeace • Passie voor fotografie • Woont met zijn vrouw, kinderboekenschrijfster Anna van Praag, en hun drie dochters in Spanje, in de buurt van Granada
