Achtergrond

Kan je als hbo-student wel een wo-master doen? En 10 andere vragen over doorstuderen

Archieffoto masterdiplomering Engineering/Ed van Rijswijk

Werken? Doorstuderen? Een hbo-master? Of een universitaire master? Wat een keus! Trajectum-redacteur Suzanne Vink vertelt je de opties die zij ook had.

In 2020 studeerde ik af van de opleiding Journalistiek. Ik weet nog goed welke stress dat met zich meebracht. Wat ga ik doen? Wil ik aan het werk? Ga ik wel een baan vinden in coronatijd? Of wil ik nog een master? En welke dan? Kan ik dat betalen? Welke wo-masters kan ik überhaupt doen met een hbo-diploma?

Voor de studenten die nu dezelfde struggles hebben, heb ik het uitgezocht. Ik spreek Anita Mooi, studiekeuzeadviseur bij team Keuzeadvies van Hogeschool Utrecht. Ze begeleidt studenten met twijfels en vragen over hun studie-, minor- of masterkeuze.

Anita, welke opties heb je na je studie?
‘De keuze is groot. Je kunt gaan werken, reizen, een universitaire master of hbo-master volgen, een cursus volgen of een traineeship bij een bedrijf gaan doen. Bedenk wat je het meest aanspreekt en praat er veel over. Vergeet ook de leerteam- of studieloopbaanbegeleiders niet: zij weten vaak nóg beter wat je met de opleiding kunt doen.’

Kun je na je hbo een universitaire master doen?
‘Dat kan, maar niet alle masters zijn mogelijk. Je kunt in de masterkeuze niet teveel van je bachelor afwijken. Kijk daarom goed naar de toelatingseisen. Vaak ben je als hbo-afgestudeerde nog onvoldoende gekwalificeerd om direct toegelaten te worden tot een universitaire master. Je moet dus eerst een schakelprogramma volgen, dat is vaak een premaster. Soms kun je deze premaster al in de profileringsruimte van je hbo-bachelor volgen, maar soms moet je dit een jaar doen voordat je de master kan starten. Voor sommige premasters moet je eerst nog een test maken of een assessment doen.’

Hoe zit het met de kosten van een universitaire master?
‘Als je niet eerder een master hebt behaald, dan betaal je het wettelijke collegegeld, dus niet het instellingscollegegeld dat vaak veel hoger is. Op de site van DUO staat informatie over de bekostiging en waar studenten recht op hebben.’

En kun je alle hbo-masters doen?
‘Let ook bij hbo-masters goed op de toelatingseisen en de kosten. Veel hbo-masters zijn bedoeld voor professionals. Dan word je pas toegelaten als je een paar jaar werkervaring in een specifieke richting hebt. Vaak betaal je voor deze masters het hogere instellingstarief.  Er komen ook steeds meer hbo-masters die je direct na het behalen van je hbo-diploma kunt doen. Die kosten zijn dan vaak een stuk lager: je betaalt dan het wettelijke collegegeld.’

Ik heb een voorbeeld voor jullie uitgezocht. De master Data Driven Design op de HU kost bij voltijd volgens het wettelijke collegegeld 2143 euro. Werkervaring is niet nodig. Dit is dus een master die je gelijk na je bachelor kunt doen. De master Project Management werkt anders. Hier heb je een bachelordiploma en twee jaar werkervaring voor nodig. De kosten zijn een stuk hoger: 20.500 euro.

Kiezen studenten vaker voor een hbo- of universitaire master?
‘Een universitaire master. Aan de ene kant omdat veel hbo-masters in deeltijd zijn en je vaak een paar jaar werkervaring moet hebben, aan de andere kant om ervaring op te doen met academisch onderzoek. Nu er meer hbo-masters komen waar je direct na het behalen van je hbo-diploma mee kunt beginnen, kan het zijn dat meer studenten voor een hbo-master gaan kiezen.’

Volgens de onderwijsinspectie nam het aantal hbo-studenten die een wo-master ging volgen elk jaar af, maar is er nu een lichte toename. Ruim 8 procent kiest voor een wo-master. Minder studenten kiezen voor een hbo-master: in 2019 haalden ongeveer 4000 hun diploma.

Waarom zou je gaan doorstuderen?
‘Ik heb hier geen harde cijfers over, maar volgens mij kiezen studenten eerder om door te studeren als de arbeidsmarkt niet zo gunstig is, omdat je je met een master meer kunt onderscheiden. De laatste jaren was de arbeidsmarkt goed. Nu met het coronavirus weten we nog niet zo goed hoe dat voor de economie gaat uitpakken. Ik kan me voorstellen dat studenten door die onzekerheid eerder geneigd zijn om door te studeren. Aan de andere kant is het nu ook lastiger om je een goed beeld te vormen van een master, omdat de voorlichting en het proefstuderen online is.’

Geven jullie ook weleens als advies om te gaan werken?
‘Als je liever wilt werken, kom je daar tijdens je oriëntatie op het doorstuderen vaak achter. De meeste hbo-studenten gaan overigens ook na het behalen van de bachelor aan het werk.’

Waar moet je op letten?
‘Ik raad aan om écht op tijd te beginnen. Niet een paar maanden van tevoren. Kijk verder goed bij de studies naar de ingangseisen, de kosten en of het bij je past. Bezoek dus de (online)mastervoorlichting van hogescholen en universiteiten en ga (online) proefstuderen.’

Hoeveel studenten komen bij jullie?
‘Ongeveer 400 per jaar. Ze krijgen dan individueel advies of doen mee aan een workshop. Hiervoor hebben we drie keuzeadviseurs, in totaal 2 fte. Studenten weten ons al te vinden, het gaat steeds beter. Maar nog steeds moeten ze er wel naar op zoek gaan.’

Heb je nog andere tips?
‘We hebben meerdere workshops samen met het Student Support Centre. Bijvoorbeeld Masterkeuze en Koersen op je toekomst. Dit kan je helpen bij het maken van loopbaankeuzes.’

Als je meer wilt weten over masterkeuze kun je hier terecht. Je vindt er oefeningen, tips en links naar handige sites. Ook kun je je hier aanmelden voor een workshop of een gesprek met een studiekeuzeadviseur.

Ook interessant: Hoe overleef je de lockdown? Met deze antiwinterdiptips!