De ene docent vindt dat je de actualiteit en maatschappelijke thema’s zeker in de klas moet bespreken. De ander zegt dat dit alleen maar polariseert. Docenten over hun keuzes en tips van onderzoeker Saro Lozano Parra over lesgeven bij een ingewikkeld thema.
Bekijk hieronder de video:
Op 6 november publiceerde het Lectoraat Curriculumvraagstukken Funderend Onderwijs van de HU een zestal tips op Linkedin voor docenten om Israël en Palestina in de klas te kunnen bespreken. Senior onderzoeker Saro Lozano Parra heeft ze opgesteld. Hij doet onderzoek naar belonging en frictie in de klas.
‘Als docent heb je een verantwoordelijkheid en een machtspositie waarmee je de richting kunt/mag/moet beïnvloeden’, schrijft Saro.
Leren samenleven
Hij vertelt dat hij juist dit miste in andere lesbrieven en tips. Het is belangrijk om docenten te wijzen op hun ‘positionaliteit’, zoals hij het noemt. ‘Docenten hebben de verantwoordelijkheid om richting te geven in de les, ze hebben een verantwoordelijkheid. Ze moeten over hun eigen gevoel en gedachten denken, die hebben namelijk een belangrijke rol in het klaslokaal.’
‘Democratie is het feit dat we verschillen van elkaar en dat we juist met die verschillen samenleven. Die verschillen zorgen voor spanning, die in verschillende gradaties kan voorkomen, zoals ongemak, botsing of weerstand. In mijn idee is het klaslokaal het speelveld met die verschillende spanningen. Als je die spanningen negeert, dan leer je dus niet van elkaar en leer je ook niet samenleven.’
‘Die spanningen komen gewoon je klas binnen, daar heb je niet altijd controle over’
Saro heeft zelf lang voor de klas gestaan en geeft nu les aan docenten in het voortgezet onderwijs. Hij vertelt dat hij enige vorm van frictie zou toestaan in zijn klas. ‘Die spanningen komen gewoon je klas binnen, daar heb je niet altijd controle over. Leerlingen maken iets mee op het schoolplein of zien iets op hun telefoon.’
Serieus over emoties
Hij heeft het over twee strategieën. Bij de een overkomt het onderwerp je als docent. ‘Dan ben ik een docent die een onderwijsleergesprek voert. Je kent je studenten en probeert zo’n goed mogelijk gesprek te voeren op basis van die spanning. Dat is een complexe kunst. Maar dan is er geen ruimte voor wat ik vind, enkel voor studenten. Het belangrijkste is dat er wordt gedeeld.’
Saro vertelt dat deze gesprekken niet alleen rationeel hoeven te zijn, er is ook ruimte voor emoties. ‘Die worden dan serieus genomen, er is geen ruimte om daarover te grappen.’
Een ander scenario is als een onderwerp niet zomaar de klas binnenkomt, maar dat jij als docent het wil aankaarten. ‘Dat had ik destijds bijvoorbeeld met de aanslagen in Parijs. In zo’n situatie begin ik simpel, met de vraag of leerlingen hier iets over hebben meegekregen. En hoe? Wat dit met ze doet. Aan de hand van hun input kunnen we klassikale gesprekken voeren. Of kiezen voor een actievere werkvorm, waar de docent minder stuurt en de studenten meer vrijheid hebben in groepjes om het onderwerp te bespreken.’
Aanstaande donderdag organiseert de Diversiteit en Inclusie een bijeenkomst voor docenten. Waarbij er wordt gesproken over hoe er over gevoelige onderwerpen kan worden gepraat op de HU.
