’Je bent van harte welkom’, knalt het roodblauwe wervingsaffiche van de Hogeschool Utrecht. Het is reden nummer 64 om te kiezen voor een studie aan de HU. Utrecht is de best bereikbare stad, luidt argument nummer 201. En de beste vriendschappen worden geboren in de studententijd is motief nummer 183.
Het moge duidelijk zijn: er zijn duizend-en-één redenen om je aan te melden. En dat is dan ook niet tegen dovemansoren gericht. Of het nu komt door de reclamecampagnes, demografische ontwikkelingen of niet te traceren redenen: feit is dat de hogeschool dit studiejaar substantieel meer studenten trekt dan het voorgaande jaar. Volgens de laatste vooraanmeldingscijfers verwelkomt de HU bijna 1100 nieuwe studenten. Tien procent meer dan vorig jaar. terwijl zich landelijk een groei van vijf procent aftekent. Maar de studenten moeten wel allemaal les krijgen en daarvoor zijn docenten en lokalen nodig.
Bij de faculteit Economie en Management (FEM) startte een recordaantal van 53 klassen eerstejaars studenten, meldt teamleider Henk Penseel van sports & entertainment marketing. Omdat in de eerste helft van de propedeuse studenten veel aanwezig zijn, is het passen en meten met de beschikbare ruimte. ‘De toewijzing van lokalen verloopt moeizaam omdat veel docenten gebruik willen maken van lokalen met faciliteiten als beamers. Het is niet zo dat we studenten moeten wegsturen omdat er geen plek is’, nuanceert hij, ‘maar we zijn wel een keer uitgeweken naar de universiteit.’
Docenten die een lokaal toegewezen krijgen zonder audiovisuele faciliteiten moeten meer hun organisatietalent aanspreken. Ze regelen zelf een laptop en beamer en sjouwen daar mee naar het lokaal.’
Een ander gevolg van de drukte is, dat studenten meer tussenuren hebben. De eerste lessen beginnen om tien over half negen en de laatste les eindigt om zes uur. ‘Studenten kunnen die tijd benutten door te studeren of aan projecten te werken. Studenten klagen over een ongunstig rooster. Het is een kwestie van gewenning om op school te gaan studeren.’
Remi de Boer, propedeusedocent onderzoeksvaardigheden en beroepsoriëntate aan de FEM vindt lange dagen ongunstig voor studenten. ‘Studenten zijn minder alert, de motivatie vermindert en ze nemen aan het eind van de dag niet zo veel meer op. Uit didactisch oogpunt is dat niet zo handig en strijdig met de gewenste verhoging van de kwaliteit.’
Ook doen volle cursussen een beroep op het talent van docent en student. Zo is de module overheidscommunicatie heel populair onder studenten. Lieke Smits vijfdejaars student volgt de afstudeermodule, omdat die een voorbereiding is op haar afstudeerstage. Doordat de groep nogal groot is, weet de docent volgens Smits niet wat het basisniveau van studenten is, waardoor lesstof, zoals staats- en publieksrecht, die iedereen als het goed is wél gehad heeft, herhaald wordt.
‘Ik was nogal verrast dat er zoveel studenten in deze module zaten’, zegt Nanny Kok, docent communicatiemanagement. ‘Het is natuurlijk leuk dat overheidscommunicatie zo populair blijkt en dat het aantal aanmeldingen op het laatste moment is verdubbeld. Maar het zorgt ook voor praktische problemen.’ Ze geeft in de afstudeermodule overheidscommunicatie twee keer twee uur ethiek. In voorgaande jaren had ze maximaal zeventien studenten in een klas. Ideaal om interactief les te geven. ‘Ik laat de studenten bijvoorbeeld een stuk lezen over een klokkenluider bij Defensie’, vertelt ze. ‘Vervolgens praten we daarover. Hebben ze er zelf ervaring mee? Moet je moedig zijn om klokkenluider te zijn? Wat is moedig? Het doel van zo'n discussie is dat je goed naar elkaar luistert ende ander probeert te begrijpen. Dat is al moeilijk met zeventien studenten maar met zevenendertig is het onmogelijk. Hoe goed iedereen ook zijn best doet. Vierdejaars studenten zijn zich, door stages of minoren, vaak bewust van wat ze nog willen leren. Ze willen zich verdiepen en hun ervaringen toetsen. Als docent probeer je dan de voorwaarden te scheppen waardoor dat kan.’
Bij de faculteit Gezondheidszorg lijken de problemen met de toestroom mee te vallen. Bij de faculteitsraad zijn bij de start van dit jaar geen klachten binnengekomen, mede door de bouw van het tijdelijke Hundertwassergebouw Ook bij de faculteit Maatschappij en Recht zijn er geen majeure problemen. Albert Visser, teamleider van de deeltijdopleiding Personeel en Arbeid meldt een grote instroom in het eerste jaar van de voltijdopleiding personeel en arbeid. 'Dat vangen we op door meer mensen in te zetten', zegt hij. 'We hebben drie groepen in Amersfoort terwijl er twee gepland waren. Maar dat gaat goed, ook wat de roostering betreft. Het enige echte probleem voor de deeltijdopleiding is dat het aantal parkeerplekken niet toereikend blijkt te zijn.'
De toestroom van studenten bij de lerarenopleiding Engels van de faculteit Educatie leidde tot een informele studentenstop, vertelt teamleider Esther Peze. ‘Studenten die zich na 1 september aanmeldden, mochten zich niet meer inschrijven. Normaal loopt de inschrijving tot 1 oktober.’ Wanneer we meer dan de huidige honderd studenten zouden aannemen, hebben een groot tekort aan docenten en lokalen. ‘Het is mooi dat er veel belangstelling is voor het leraarsvak; dat is ook hard nodig’, zegt ze, maar dit vergt zijn tol. ‘Iedereen moet er een schepje bovenop doen. Want de financieringssystematiek is zodanig dat we niet meteen meer docenten mogen aannemen. We hebben het zelf moeten opvangen. Sommige groepen zijn vrij groot.’ Toch mag ze en aantal nieuwe docenten werven, om de grootste nood te lenigen.
De lerarenopleiding biologie verwelkomt dit jaar vijftig procent meer studenten. Cees Visser, teamleider ad interim bij de lerarenopleiding biologie is blij met zoveel animo, maar schrok van de gevolgen. De planning van de docenten op basis van het aantal verwachte studenten klopte niet meer. ‘Ik heb mensen van een uitzendbureau en van de universiteit ingehuurd.’ De zittende docententeam worden maximaal ingezet waardoor er nu geen ruimte meer is om nieuwe contractactiviteiten uit te voeren en docenten onderzoek te laten verrichten bij die lectoraten waar vorig jaar niet uitdrukkelijk rekening mee werd gehouden. Ondertussen blijven de verzoeken om contract- en lectoraatwerkzaamheden op te pakken binnenstromen. ‘Dat frustreert het beleid van de hogeschool om een ondernemende en naar buiten gerichte hogeschool te zijn.’
Het aantal studenten dat voor techniek kiest is met liefst acht procent gestegen bij de faculteit Natuur en Techniek. Studenten en docenten ervaren de gevolgen van het toegenomen aantal eerstejaars aan den lijve. ‘Zowel bij Nijenoord als op de locatie aan de Grebbeberglaan is geen ruimte om te werken’, zegt Paul de Vries, lid van de faculteitsraad en centrale medezeggenschapsraad (CMR). ‘De vijf à zes projectruimtes die er zijn, zijn de hele dag bezet.' ’De faculteit kampt met een dubbele doelstelling’, zegt faculteitsdirecteur Robert Blom. ‘Er zijn de kwantitatieve doelstellingen, geformuleerd door de overheid. Maar ook kwalitatief gezien hebben we ambities. 'Deze combinatie brengt bij zo'n grote instroomvergroting de docenten en studenten in een moeilijke situatie. We kunnen niet kiezen tussen beide doelstellingen. De toekomstverwachting is dat de faculteit alleen maar groter zal worden. De instroom van buiten de hogeschool, voor minors, associate degrees en honoursprogramma's zal eveneens toenemen. We werken er hard aan om onderwijs te bieden, dat recht doet aan het kennisniveau van de verschillende doelgroepen.'
Corine Lodder, tweedejaars culturele maatschappelijke vorming (faculteit Maatschappij en Recht)
Is het druk? ‘Deze week viel het ons echt op dat het drukker is dan vorig jaar. We wilden studeren in een paar tussenuren, maar alle computers waren bezet en overal was het rumoerig. Rustig lezen niet mogelijk.’
Zijn er genoeg computers? ‘Computers zijn moeilijk te vinden. Een plek om te zitten en te leren is er altijd wel, maar bijna altijd zijn alle computers bezet.’
Hoe is je rooster? ‘Mijn rooster is wel goed. We hebben veel tussenuren, maar dan kan ik altijd studeren.’
Maurice van Rossen, eerstejaars communicatie en eventmanagement (faculteit Communicatie en Journalistiek)
Is het druk? ‘Er is weinig plek om te zitten, zeker als je met een groep aan de slag wilt.’
Zijn er genoeg computers? ‘De computerlokalen zitten altijd vol. Gelukkig heb ik een laptop maar dan nog moet je goed zoeken naar een plekje waar je hem in kan pluggen.’
Zijn de klassen te vol? ‘Veel te vol. Wij zitten met 37 man in een klas. De docenten zeggen dat dit over een paar weken minder is omdat er nog veel mensen gaan stoppen. Dat werkt niet echt motiverend. Bij hoorcolleges kan een deel van de studenten niet eens zitten.’
Edward Hato, vierdejaars commerciële economie (faculteit Economie en Management)
Is het druk? ‘Ik vind het wel gezellig al die drukte.. Nu zijn er altijd mensen op de gangen en zitten er overal mensen. Het laat zien dat de HU een plek is waar mensen graag willen studeren.’
Zijn er genoeg computers?‘Nee er zijn nooit computerplekken vrij! Gelukkig heb ik een laptop en is er overal in het gebouw wireless internet.’
Alida de Haan, tweedejaars fysiotherapie (faculteit Gezondheidskunde)
Is het druk? ‘Toen ik de eerste week binnenkwam dacht ik echt wow. Waar komen al die mensen vandaan. Er wordt altijd overal gepraat en in de pauze even snel naar de wc gaan kan niet meer. Er staan altijd files voor de toiletten.’
Zijn er genoeg computers? ‘Op een normale tijd zijn ze altijd bezet. Alleen ’s avonds laat of ’s morgens vroeg is het mogelijk er een te vinden. ‘
Esther van Diggelen, tweedejaars tolk/Nederlandse gebarentaal (faculteit Educatie)
Is het druk? ‘Op de gangen is het veel drukker, maar last heb ik er niet van. Alleen in de pauzes is het moeilijk om een plekje te vinden om te zitten. De eerste lesdag hadden we de eerste vijftien minuten op de gang les.’
Willem van Zessen, tweedejaars intergrated product development (faculteit Natuur en Techniek)
Is het druk? ‘In de kantine wel. Het is moeilijk om een plekje te vinden in de pauzes.’
Zijn er genoeg computers? ‘Je wordt hier bijna genoodzaakt om een computer te kopen. Alleen ’s ochtends vroeg tussen negen en half tien kan je een computer vinden. Als je een computer bemachtigd hebt, wordt je er na een half uur uitgezet door een leraar die het lokaal gereserveerd heeft.’
