Een pilletje om helemaal uit je dak te gaan op een feest, een blowtje om aan de studiestress te ontsnappen. Het is iets wat veel studenten wel eens hebben gedaan en volgens verschillende onderzoeken steeds vaker doen. Trajectum zocht ze op.
Of ze wel eens drugs gebruikt? ‘Nooit!’, zegt een 20-jarige studente stellig. ‘Weet je wel niet hoe ongezond dat is?’ Ze zit met haar mp3-speler op in de kantine van de faculteit Educatie. Na wat doorvragen blijkt ze een geheelonthouder te zijn. Geen drugs, geen drank, niet roken. ‘Dat heb ik niet nodig. Zonder kan je ook lol hebben.’
Dat zal je altijd zien. Ben je op zoek naar mensen die wel eens iets gebruiken, vind je ze niet. Na een oproep in het blad, rondvragen bij vrienden, e-mailen van bekenden en gewoon op de man afvragen, blijkt het drugsgebruik onder studenten wel mee te vallen. Of, dat zeggen ze tenminste.
Uit een vragenlijst van de website Studenten.net bleek dat iets meer dan de helft van de hbo’ers wel eens hasj of wiet gebruikt. Ook harddrugs lijkt zijn weg te hebben gevonden in de collegebanken. Vijf procent zegt wel eens wat te gebruiken. Populaire middelen zijn XTC en cocaïne.
Het taboe
Een vriendin kent nog wel iemand aan de lerarenopleiding die regelmatig wat slikt en blowt. ‘Ik zal het hem eens vragen’, belooft ze. Een paar dagen later vertelt ze me dat hij er geen zin in heeft. Zelfs niet anoniem.
Een 22-jarige feestganger en student heeft wel een idee waarom mensen er niet graag over praten. ‘Het is toch harddrugs die je neemt. Praten daarover is en blijft een taboe. Het wordt door veel mensen gezien als écht heel fout.’
Een journalistiekstudent heeft dezelfde ervaring. Hij vertelde ooit in zijn klas openlijk over zijn structurele drugsgebruik. ‘Iedereen keek me aan of ik iets schokkends deed’, vertelt hij. ‘Terwijl ik het verschil niet zo zie tussen alcohol en drugs. Die eerste is misschien nog wel veel slechter. En blowen, dat is pas verslavend.’
Verslavende middelen
Een verslaving heeft hij niet, denkt hij. Maar zo’n beetje om het weekend blowt de 17-jarige student business management. ‘Gewoon, om te chillen met vrienden.’ Hij doet het al zeker twee jaar. En zijn gezondheid dan? Vanachter zijn laptop kijkt de blonde jongen mij een beetje verbaast aan. ‘Ach, het hoort er gewoon bij’, is zijn antwoord. Het is even stil. ‘Natuurlijk denk je er wel eens over na. Het is wel slecht voor je.’ Aan harddrugs zou hij nooit beginnen. ‘Dat is toch een stapje verder dan blowen. Ik weet niet hoor, maar volgens mij ben je dan zo in een klap verslaafd.’
Harddrugs, softdrugs of alcohol, het is een scheiding die valse verwachtingen wekt. Het zegt namelijk niet zo veel over de kans op verslaving en schadelijkheid. ‘Alcohol is bijvoorbeeld een echte aanslag op je lichaam. Op alle onderdelen ervan’, weet Nathalie Dekker van het Trimbos Instituut. ‘Het is eigenlijk net zo slecht als een harddrugs. De kans op verslaving bij XTC is dan weer niet zo heel erg groot.’
Bij de Drugs en Alcohol Infolijn van het Trimbos-instituut hoort Dekker regelmatig de verhalen van jongeren. ‘Er zijn genoeg studenten die verslaafd zijn’, vertelt ze. ‘Alleen het is niet altijd zichtbaar.’ Als voorbeeld geeft ze studenten die met hun studie moeten stoppen, of enorme vertraging oplopen. ‘Dan wordt er vaak gezegd ‘hij heeft zo’n druk sociaal leven’, maar het kan best zijn dat het niet een feestelijk leven is. Dat er wordt gedronken of geblowd omdat iemand persoonlijke problemen heeft. Omdat hij niet meer zonder kan.’
De recreatieve feeststudent (22), journalistiek:
‘Waarom zou ik een hemelsnaam ooit nog dronken worden? Dat vroeg ik me af nadat ik mijn eerste XTC pilletje slikte. Het was 2,5 jaar geleden op een groot techno feest. Een vriendin van mij had ze bij zich. In het begin twijfelde ik wel. Je hoort van die verhalen van mensen met een slecht hart, bij wie het slecht afloopt. Dat spookte wel even door mijn hoofd. Die gedachte legde ik snel naast me neer, je wilt ook niet in negatieve gedachtes raken, dan kan de XTC het alleen maar erger maken.
Ik begon met éénderde pil. Die sloeg na een halfuur aan. Dat moment is het fijnste, helemaal de eerste keer. We voelden het tegelijk opkomen, ik tikte die vriendin aan, we zagen het bij elkaar gebeuren. De muziek wordt zo fijn. Iedereen houdt van iedereen. Het klinkt stom, maar alle clichés zijn waar.
De volgende dag besloot ik om het zeker een half jaar niet te doen. Het blijft wel harddrugs. Iets in je achterhoofd zegt dat het slecht is om te gebruiken, misschien iets met je opvoeding en de heersende opvatting.
Mijn moeder vroeg ooit of ik iets had geslikt. Toen ik het vertelde was ze vooral heel erg nieuwsgierig hoe het was. Ze keurde het niet af. Dat heeft ook geen zin. Ik ben van mening dat je alles een keer in je leven moet het hebben geprobeerd.
Bijna wekelijks ben ik op dansfeesten te vinden. Dan vermaak ik me ook prima zonder XTC. Dat is misschien wel het gevaarlijkste, als je niet meer een leuke avond zonder kan hebben. Je moet de discipline hebben om het maar heel af en toe te doen. Naast de verslaving is er ook het gevaar dat je steeds meer wil. Het werkt een half uur maximaal, en daarna zwakt het langzaam af. Na twee, drie uurtjes neem je weer een halfje.
De keer dat ik een pil van een onbekende nam, was niet zo ‘heel verstandig’. Het was op nieuwjaarsdag in Berlijn. We hadden de hele nacht en dag gefeest. Het was al weer acht uur ’s avonds en via via werd ons wat aangeboden. Echt heel stom. Je weet niet wat er in zit. Levensgevaarlijk. Op een gegeven moment werd alles me ook teveel. We zijn naar buiten gevlucht, weg van de muziek. Op straat hebben we daarna nog wel een toptijd gehad.’
De verslaafde student (20), journalistiek:
‘Mijn eerste lijntje speed snoof ik toen in 17 was. Het was op een huisfeestje bij ons in het dorp. Een of andere gast legde het op tafel. Ik kende hem niet, maar was er wel erg nieuwsgierig naar het spul. Uiteindelijk deed ik het. Kijk mij eens stoer zijn, dacht ik. In een klap was ik weer helemaal nuchter en vol energie. Geweldig.
De volgende dag had ik een enorme kater. Omdat de speed je het gevoel geeft nuchter te zijn, ga je gewoon door met drinken. Je droogt helemaal uit.
Toevallig of niet, die dag had ik samen met een vriend al afgesproken om voor het eerst XTC te nemen. Als je het nog nooit hebt meegemaakt is het moeilijk om te omschrijven, maar het is een ongelofelijk gevoel.
Nu ben ik bijna 21 en gebruik ik een paar keer per week iets. GHB, speed, XTC en soms wiet. Geen cocaïne, dat vind ik iets voor mensen met te veel geld. Het geeft je heel veel zelfvertrouwen, maar dat heb ik niet nodig. Ik zit lekker ik mijn vel.
Het is niet dat ik verslaafd ben aan drugs. Maar waarom zou ik stoppen? Als ik wil kan ik het zo doen. Met de kerst was ik twee weken bij mijn ouders, dan gebruik ik niets, zelfs geen alcohol. Ook als ik tentamens heb stop ik gewoon. Maar daarna heb je natuurlijk weer wat te vieren.
Het is niet dat mijn studie onder het drugsgebruik lijdt. Het eerste jaar op kamers ging ik helemaal los, nog meer dan nu. Ik volgde misschien acht uurtjes per week lessen, de verplichten. Hoorcolleges sloeg ik structureel over. Toch haalde ik mijn propedeuse, met gemak.
Ik snap niet zo goed het probleem met het gebruiken van drugs. Over alcohol hoor je bijna niemand, terwijl dat misschien nog wel slechter is. Dronken mensen kunnen agressief zijn, of egoïstisch. Op een feest waar de mensen strak staan, heb je dat eigenlijk nooit.
Van de gevolgen van de drugs ben ik mij heel goed bewust. Als ik iets gebruik, accepteer ik het feit dat ik de volgende dag niets doe behalve op de bank hangen. Het is het waard. En op de lange termijn? Een keer heb ik een week lang elke dag speed gebruikt. Dan merk je wel dat het troep is. Je maag knort, maar je kan gewoon niets eten. Je krijgt geen hap naar binnen. Door al dat drugsgebruik gaat ook je weerstand ook naar beneden. Structureel slik ik dus ook vitaminepillen.’
De ex-verslaafde student (28), lerarenopleiding geschiedenis
‘Vrijdagavond vertrok ik van huis en zondagavond kwam ik weer thuis. Ik gebruikte alles. Speed, cocaïne, XTC, MDMA, LSD. Dat laatste was wel het heftigste wat ik heb gedaan. Hoe vaak? Zeker meer dan honderd keer. Ik heb een heftig verleden. Een van de illegale technofeesten in kraakpanden en op industrieterreinen.
Het is een leven wat ik nooit had willen missen. Het was heel tof. Maar na vijf jaar realiseerde ik me dat ik geen stap verder kwam. Ik moest de keuze maken. Ga ik zo door of stop ik er mee. Ik deed het laatste en gooide het roer om.
Het probleem met mijn oude levensstijl is dat je maar door blijft gaan. Een keer ben ik zes nachten wakker geweest. Wat je dan allemaal hoort en ziet. Die waanbeelden zijn erger dan drugs. Het engste waren misschien wel de blackouts. Ik nam een keer LSD en een pil tegelijk. Toen ik weer helder werd, was ik tot aan mijn bovenbenen nat. Ik was een rivier overgestoken. Dat wil ik nooit meer.
Het is een makkelijk leven, heel makkelijk. Je bent altijd vrolijk, hebt schijt aan alles. Als je een lijntje speed neemt heb je geen honger, hoef je ook niet te ontbijten. Heel makkelijk. Je hoeft weinig te slapen en hebt toch veel energie. Tot je inzakt.
Iedereen komt op een punt dat die denkt: is dit het nou waard? Mijn lichaam was vermagerd, ik deed kutbaantjes. Je weet waar het door komt, maar door die shit ben je brak om wat anders te doen. Kappen nou, dacht ik. Ik besloot om te gaan studeren en verhuisde naar Utrecht. Met mijzelf maakte ik de afspraak om nooit meer naar die krakersfeesten te gaan. In het begin hielpen goede vrienden mij om niet terug te vallen.
Misschien dat ik twee keer per jaar nog eens een XTC-pilletje slik op een groot techno of gabber feest. Maar wel altijd officiële feesten, met sluitingstijd zodat ik niet door kan blijven gaan. Dat leven wil ik ook niet meer, het is het niet meer waard. Je kan met een pilletje misschien tien keer leuker hebben, maar de volgende dag ben je ook tien keer brakker. Dan komt er van skaten weinig meer.
Dat is mijn nieuwe drugs, skateboarden. Vroeger deed ik dat al op een hoog niveau en nu weer. Als je ergens mee stopt, moet je een andere bezigheid hebben. De meeste avonden ben ik tegenwoordig van huis, ergens in het land aan het skateboarden.’
De expert
Nathalie Dekker (wetenschappelijk medewerker Drugs en Alcohol Infolijn van het Trimbos- instituut)
‘Wil ik de risico’s lopen? Dat is wat je je moet afvragen als je gaat experimenteren met drugs. Het is natuurlijk het verstandigst om helemaal niets te doen, maar dat vertellen heeft niet heel veel zin. Ons advies dus als je wilt experimenteren is: ga op zoek naar informatie over de risico’s en stel je de vraag of je het echt wil.
Wat je vooral niet moet doen is iets gaan gebruiken als je niet lekker in je vel zit. Dan is de kans groter dat iets verkeerd valt en je er angstig of depressief van wordt. Ook is het slim om aan bekenden te vertellen dat je iets gaat gebruiken en wat het precies is. Voor het geval dat er iets fout gaat.
Het is verstandig om afspraken met jezelf te maken over je gebruik. Bepaal hoeveel tijd er tussen de keren dat je gebruikt moet zitten. En je dan natuurlijk aan die afspraken houden.
Je ziet vaak dat mensen een voorraadje van iets thuis hebben liggen. Dan kan de verleiding groot zijn om doordeweeks iets te nemen, terwijl dat niet jouw afspraak was. Om van spanning of de stress af te komen. Of omdat je de volgende dag geen verplichtingen hebt, dat is gevaarlijk. Het is belangrijk om de controle over het gebruik te houden.
Als je op een gegeven moment denkt dat je die controle niet meer hebt, dan is het tijd om met iemand er over te gaan praten. Ga een gesprek aan met een bekende.
Hoe moeilijk het is om met een middel te stoppen, hangt af van je eigen persoon, je omstandigheden en het middel. Stoppen met XTC of cocaïne kan moeilijk zijn, maar geeft meestel geen grote lichamelijke problemen. bij het stoppen met GHB kan dit wel gebeuren.’
Populaire drugs
Cannabis, hasj en wiet zijn de meest populaire drugs in ons land. De THC (chemische stof tetrahydrocannabinol, red.) die er in zit zorgt er voor dat je stemming wordt versterkt. Ben je vrolijk, dan wordt je nog vrolijker, maar ook andersom. Verder word je ontspannen. Bij dagelijks veel gebruik raakt je lichaam er aan verslaafd, anders is het vooral geestelijk verslavend.
XTC wordt verkocht in pil of poedervorm. De actieve stof is MDMA, dat geeft je een opgewekt gevoel. Je hebt volop energie en je waarnemingen zijn intens. Je gaat iedereen om je heen lief en aardig vinden. Je lichaam raakt niet aan de XTC verslaafd, maar je geest wel. Bij regelmatig gebruik kan je er afhankelijk van worden. Je wil de kick weer.
GHB is meestal een doorzichtige vloeistof die wat zoutig smaakt. Het maakt je ontspannen en geil. De dosering is belangrijk. Te veel GHB en je wordt misselijk of je gaat out. Vroeg werd dit middel ook gebruikt als comamiddel. Bij intensief gebruik kan je er binnen enkele maanden lichamelijk verslaafd aan zijn.
LSD heb je in poeder, tablet of vloeistof en zorgt voor hallucinaties. Het zorgt voor snel wisselende emoties en je waarnemingen veranderen. Zo kan je bijvoorbeeld geluid zien en beelden horen. Maar je kan ook een bad trip hebben, waarbij je angstig en depressief wordt. Aan LSD raakt je lichaam niet verslaafd, maar je geest wel.
Cocaïne is het witte poeder wat ze in de film opsnuiven. Het geeft je energie, maakt je alert en geeft je zelfvertrouwen. Het geeft je het gevoel dat je de hele wereld aan kan, maar dat gevoel is na ongeveer een halfuur al weer uitgewerkt. Regelmatig gebruik kan voor geestelijke verslaving zorgen.
Speed kan je als pil kopen of opsnuiven. Het is een verzamelnaam voor verschillende soorten amfetamine die je oppeppen. Je bent plots je vermoeidheid kwijt, wordt erg scherp en nuchter. Het geestelijke effect wordt beïnvloed door je eigen verwachtingen. De kans dat je lichaam eraan verslaafd raakt is klein, maar je geest wel. Ook heb je steeds meer nodig voor hetzelfde effect.
Meer weten of praten?
Check www.drugsinfo.nl of bel de Drugs Infolijn 0900-1995
De namen van de geïnterviewden zijn bij de redactie bekend
