De Eerste Kamer gaat het debat over de langstudeerboete overdoen. Alle kritische vragen passeren opnieuw de revue, alsof er in de Tweede Kamer nog niet over is gesproken.
Juridische vragen, praktische vragen, principiële vragen… ze komen allemaal opnieuw aan bod in de senaat. Staatssecretaris Zijlstra moet ze beantwoorden voordat de wet in stemming kan worden gebracht. Er kan zelfs nog een tweede vragenronde volgen, als de senatoren de antwoorden niet vinden volstaan.
De nieuwe wet bepaalt dat studenten in hun bachelor- en masteropleiding nog maar één jaar mogen uitlopen voordat ze drieduizend euro extra collegegeld moeten betalen. Eigenlijk zou deze maatregel al komend studiejaar ingaan, maar op aandringen van de SGP wordt dit verhoogde collegegeld pas vanaf september 2012 in rekening gebracht. De kleine christelijke partij geldt als de tweede gedoogpartner van het kabinet, die de regering in de Eerste Kamer aan een meerderheid kan helpen.
Het zal Zijlstra weinig tijd kosten om alle vragen te beantwoorden: de meeste heeft hij al vaker voorbij zien komen. Zo willen D66, ChristenUnie en SGP weten hoe het zit met de huidige studenten die de langstudeerboete niet konden zien aankomen: is de invoering niet in strijd met het rechtszekerheidsbeginsel? Moet er geen overgangsrecht in de wet staan?
En hoe lang hebben de ministers en staatssecretarissen van het kabinet zelf eigenlijk gestudeerd? Daar wil de SP graag een overzicht van ontvangen, ‘inclusief de oorzaken waarom deze kort of lang was’. Bovendien wil de partij een ‘eerlijk antwoord’ op de vraag hoe de bewindslieden zelf zouden zijn omgegaan met het vooruitzicht van zo’n langstudeerboete.
De PvdA betwijfelt opnieuw of de langstudeerboete wel helpt om studenten sneller te laten studeren. Ook snapt de partij niet dat dit voorstel losstaat van andere maatregelen die de kwaliteit van het hoger onderwijs moeten verhogen: zouden die niet in samenhang met deze wet moeten worden behandeld? En waarom is de verhoging van het collegegeld eigenlijk drieduizend euro, en geen tweeduizend of vierduizend?
Regeringspartijen zijn een stuk enthousiaster over de wet. Alleen wil het CDA weten of studenten door de mazen van de wet kunnen glippen door strategisch in- en uitschrijven. Daarnaast vinden de christendemocraten dat slechte studenten ook na hun eerste studiejaar weggestuurd moeten kunnen worden. Zijlstra’s eigen partij, de VVD breekt een lans voor goede studievoorlichting.
Zijlstra zal er vaart achter moeten zetten, als hij de wet nog voor het zomerreces door de Eerste Kamer wil loodsen. Er zijn nog maar vier plenaire vergaderingen, waarvan er één wordt gewijd aan de installatie van de nieuwe senatoren.
