In het HU GEZOND&WEL Centrum worden patiënten onderzocht en behandeld door een groep studenten, onder toeziend oog van een docent. Om te ervaren hoe dat is, ging redacteur Lucas naar de fysiotherapeuten in spe voor een intake.
Er scharrelen wat groepjes studenten rond op deze woensdagochtend aan de Bolognalaan 101. Ik meld me bij de oranje receptie in de wachtruimte van het GEZOND&WEL Centrum. Terwijl ik plaatsneem, voel ik een zeurende pijn in mijn nek. Ik probeer de spieren een beetje te masseren.
Een van de studenten komt me ophalen en brengt me naar de behandelkamer: een grote ruimte met een ligbank, een whiteboard en wat sportattributen. In de hoek een geïmproviseerde kleedruimte. Tien studenten, bijna alleen maar jongens, zitten tegen de muur met hun laptop op schoot. Ze kijken me bemoedigend aan: ‘Goedemorgen.’
Ik heb mijn kleren nog aan, maar voel me opeens wat bloot. Iedereen draagt een naamsticker. Eéntje kwam te laat, hij mocht niet meer naar binnen. ‘Bij een echte behandeling hoor je ook op tijd te komen.’ De docent, Annabel, zit naast hen.
Wat eraan voorafging…
Na het invullen van een online inschrijfformulier werd ik gebeld voor een afspraak. Toen die eenmaal was gemaakt, werd ik de dag vóór de afspraak nog gebeld door twee studenten. Ik miste het telefoontje, maar via een voicemail werd ik voorbereid. ‘Er zullen maximaal vijftien studenten aanwezig zijn. Sommige mensen schrikken hiervan, daarom zeggen we het vooraf altijd even. Neem sportschoenen, een handdoek en comfortabele kleding mee.’
Vragenvuur
Twee studenten zitten aan de tafel in het midden. ‘Fijn dat je er bent, we beginnen met wat vraagjes.’ Mijn klachten? Nekpijn, af en toe wat rugklachten. Al best lang, zo’n drie jaar. Soms is het drie maanden weg en dan vier dagen weer pittig.
Het ‘vragenvuur’ begint. ‘Wanneer krijg je er last van? Hoe ziet een gemiddelde werkdag eruit? Voel je je beperkt door de klachten?’ Iemand schrijft mijn antwoorden op het whiteboard.
‘Kun je de pijn een cijfer geven?’ Ik denk even na. ‘Ja, niet heel hoog, maar…’
Docent Annabel breekt in. ‘Leg even uit… Die schaal.’
‘O, ja. Een nul is helemaal geen pijn en een tien is ondraaglijk’, zegt de student. Ik geef de pijn een drie en krijg nog meer vragen, want ‘goed doorvragen is key.’
Na het gesprek vatten ze mijn klachten samen. ‘Wat is nou eigenlijk…’ begint de student. ‘Of eh… Dat klinkt raar, dat neem ik even terug.’
‘Wat goed’, complimenteert Annabel. Er is ruimte voor fouten.
‘Met welk idee kwam je hier en wat verwacht je van ons?’ vraagt de student. Ik wil weten waar mijn klachten vandaan komen en hoe ik ze kan stoppen.
Nu mogen de toekijkende studenten ook vragen stellen. ‘Heb je vaker van dit soort klachten gehad? Gebruik je medicatie?’ Ook Annabel stelt vragen. ‘Waar zit je hoofdpijn?’ Ik wijs het aan en ze keert zich naar de klas. ‘Welke vormen van hoofdpijn hebben we, jongens? En wat valt nu al af?’ Migraine en clusterhoofdpijn vallen af.
HU GEZOND&WEL
Het HU GEZOND&WEL Centrum is een leer- en praktijkomgeving van de HU. Studenten in de opleiding voor beroepen in het zorg- en welzijnsdomein verlenen zorg onder toezicht van een docent. Iedereen kan zich aanmelden voor behandelingen bij Optometrie, Orthoptie, Logopedie, Huidtherapie Mondhygiëne en Tandprothetiek. Ook zijn er buurtteams voor klachten als eenzaamheid, (faal)angst, ongewenste zwangerschap, geldzaken of verslaving.
De behandeling bij GEZOND&WEL duurt langer dan normaal omdat dit wordt gedaan door studenten. Daarom is het kosteloos.
Overleggen
Een nieuwe student stelt zich aan me voor. ‘We willen kijken hoe jij achter een bureau zit. Vind je het erg om je vest en shirt uit te doen? Hij wijst naar het kleedhokje.
In mijn blote bast neem ik plaats achter de tafel en laat ik zien hoe ik normaal zit. Soms onderuit, soms geconcentreerd naar voren gebogen. Daarna moet ik op een krukje zitten. Mijn hoofd heen en weer bewegen, kijken hoe ver ik kom. ‘Voel je rek?’ vraagt de student.
‘Waar doet hij dat jongens?’, vraagt Annabel aan de klas. ‘Doet hij dat cervicaal of laag cervicaal?’
Nu zijn de tien paar ogen wat moeilijker te negeren. ‘Laag cervicaal.’ Klinkt als geheimtaal voor mij.
Nog meer termen die ik niet ken -artrogeen, myogeen- vliegen me om de oren. ‘Dan ga ik nu even voelen aan je spieren of ze wat stijver zijn.’ De student begint op mijn schouders te drukken.
‘Trapezius is wat aan de stijve kant… Rechterkant ietsje erger?’
Annabel knikt. ‘Maar wat voelt de patiënt?’
‘O ja, sorry.’ Hij richt zich op mij en glimlacht. ‘Wat voel jij als ik daar palpeer, doet het pijn?’
‘Palperen is eigenlijk een beetje drukken waar de spieren zijn’, voegt Annabel toe. Weer wat geleerd.
Ik concentreer me, maar het is lastig te voelen of het één gevoeliger is dan het ander. ‘Dat is normaal hoor’, word ik gerustgesteld.
‘Superleerzaam’
Bij dit intakegesprek waren tien tweedejaars studenten Fysiotherapie aanwezig: een leerteam. Ze begeleiden twee bezoekers per week, zeven weken lang. De meesten doen dit voordat ze stage gaan lopen. Hoe is dat? ‘In de klas zijn we gewend om een casus uitgebreid voor te bereiden. Nu hebben we vooraf weinig informatie, dus moeten we echt op het moment kunnen schakelen’, zegt één student. Een ander: ‘We zijn gewend om op elkaar te oefenen dus het is spannend om iemand “van buitenaf” te behandelen. Ik wil iemand geen pijn doen.’
‘Superleerzaam’, noemt een ander het. ‘Als we op elkaar oefenen dan hebben we geen echte klacht. Nu leer je te voelen waar iemands pijn zit.’ Het is leerzaam, maar soms ook lastig dat hele groep meekijkt, geeft iemand toe. ‘Bij het stellen van vragen aan de patiënt, ga je minder snel hele persoonlijke vragen stellen. Over iemands geldzaken of zo.’
Ik word verzocht om op de bank te gaan liggen. ‘Pak je een kussentje?’ vraagt docent Annabel. ‘O ja.’ De student legt een kussentje op de hoofdsteun. ‘Massage erbij, toevallig?’ grapt hij. Hij beweegt mijn armen en kijkt hoe ver ze naar boven kunnen. ‘Niet verkort.’
Dit hoort er ook bij in het onderwijs, even overleg tussendoor
De groep overlegt of een schouderonderzoek relevant is. ‘Ik denk het niet, omdat hij vooral spierspanning in zijn nek voelt. En omdat hij geen beperkingen ervaart rond zijn schouders.’ Ze praten verder. ‘TWK? Zou je nog wel de CTO willen zien?’
‘Ja, dit hoort er ook bij in het onderwijs, even overleg tussendoor’, zegt Annabel tegen mij. Er klinkt wat gegrinnik.
De volgende student komt en stelt zich voor. ‘Ik ga jouw arm zo omhoog brengen, waarbij ik voel of de CTO, de overgang tussen de nek- en borstwervels, goed beweegt ten opzichte van elkaar.’ Mijn armen worden in wat richtingen gebogen. De groep kijkt toe, iemand typt soms wat op zijn laptop. ‘Je mag je weer aankleden, Lucas.’
‘Het moeilijkste stuk’
Tijd voor een conclusie. ‘Waar we een beetje op uitkomen is dat er sprake is van toegenomen spierspanning in de nekregio. Met de mobiliteit is niks aan de hand. Dat is gunstig, bij juiste behandeling kan je het oplossen.’
Hoe zou u het nu verwoorden?
Annabel is het niet helemaal eens met de uitspraak over mobiliteit. ‘De conclusie is iets wat we heel veel moeten oefenen. Het meest essentiële en moeilijkste stuk.’
‘Hoe zou u het nu verwoorden?’ vraagt de student aan Annabel.
‘Ik zou zeggen: er is veel spierspanning waardoor je minder mobiliteit in nek en bovenstuk van de rug hebt gekregen. Die spanning bouwt op gedurende de werkdag.’ Aha.
Verder is Annabel erg tevreden. ‘Jullie hebben het fantastisch geprobeerd, maar ik merkte wel dat er wat weerstand was om écht door te vragen. Soms spelen er privé-dingen waardoor de klachten verergeren.’
Advies
Een consult duurt meestal één uur. Aan het eind krijg ik de eerste tips en tricks om mijn klachten te verminderen. Gretig maak ik notities: Tijdens een werkdag elke twintig minuten even opstaan en bewegen. En elke veertig minuten een rondje lopen, koffie halen. Het is slecht voor je nek om steeds voorover te buigen, je hoeft niet perfect rechtop te zitten, als je maar varieert in houding. ‘En niet te veel met je benen over elkaar, want dat zie ik je nu steeds doen!’
Ook word ik geadviseerd om een afspraak te maken bij Optometrie in het GEZOND&WEL Centrum. De hoofdpijn kan ook door iets aan mijn ogen komen.
Terugkomen
Met een vol hoofd loop ik het gebouw uit. Over twee weken heb ik weer een afspraak. Als ik weer achter mijn bureau zit (oeps), rek en draai ik gehoorzaam elke 20 minuten mijn nek. Ik bekijk de site van HU GEZOND&WEL. ‘Met uw deelname draagt u bij aan het opleiden van onze toekomstige zorgprofessionals.’ Nou, dat voelt best goed. Op naar de volgende afspraak.
