Het aantal studenten met een tijdelijk huurcontract neemt toe. En dat leidt tot spanningen, meldt NRC. Studenten moeten door die tijdelijke contracten ieder jaar op zoek naar een nieuwe kamer. Ze durven misstanden, hoge huurprijzen en onderhoudszaken niet aan te kaarten en ‘de angst regeert’. HU-student Evie kan daarover meepraten.
De 20-jarige Evie Smits, studente Sociaal Juridische Dienstverlening aan de HU, wilde koste wat kost een kamer. Bij haar ouders in Limburg blijven wonen en dagelijks vier uur reizen, vond ze geen optie. Uiteindelijk kreeg ze een tijdelijk huurcontract bij een studentenwoning, in een dorp buiten Utrecht. ‘Mijn moeder zei nog: “Zou je dit wel doen?” De beschimmelde badkamer was een omgebouwde kledingkast zonder raam of afzuiging en er liepen overal muizen. Maar na vijf maanden te hebben gehospiteerd, was ik er klaar mee. Ik nam het voor lief, want je zegt toch geen nee tegen een kamer van 25 m2 voor 380 euro per maand?’
Tien muizen in je kamer
Fleur van Leeuwen kaart als als projectleider bij Urbannerdam de misstanden in de Utrechtse en Rotterdamse huursector aan. Zij ziet het ook. ‘De angst regeert onder studenten met een tijdelijk huurcontract. Ze durven niet met misstanden, te hoge huurprijzen of onderhoudszaken naar de verhuurder te stappen, uit vrees dat hun contract niet wordt doorgezet.’ Ze ziet dat studenten hoge huurprijzen en schimmelvlekken voor lief nemen.
Evie ving op een gegeven moment tien muizen in haar kamer. ‘Ik had moeten eisen dat er ongediertebestrijding kwam, maar dat is natuurlijk hartstikke duur. Iemand met een contract voor onbepaalde tijd had hier wel iets van gezegd.’
Wat een gek ervoor geeft
Evie hoefde het niet lang uit te houden met de muizen, want ze verhuisde na negen maanden, doordat ze botste met wat huisgenoten. ‘Het voelde niet als mijn thuis.’ Een roomy met wie ze het wel goed kon vinden, wees haar op een andere kamer. Beiden waren enthousiast tijdens de bezichtiging. ‘Uiteindelijk hebben we kop of munt gedaan, waardoor ik de kamer kreeg. Zij moest verder zoeken.’
In Nederland is een tekort aan 22.000 woonruimten. Door de krappe huizenmarkt blijven starters langer in een studentenhuis wonen. Op Facebook ziet Evie veel oproepjes waar huisgenoten van 23 jaar en ouder worden gezocht, in de eindfase van hun studie. ‘Daardoor is het aanbod voor eerstejaars beperkt. Het is wat de gek er voor geeft. Studenten betalen makkelijk 500 euro per maand voor een kamer van 8 m2.’
Elke zes maanden van kamer wisselen
Ze vervolgt: ‘Studenten weten vaak niet goed wat er in het huurcontract staat. Ze weten ook niet dat de huurprijs te hoog is.’ Fleur van Leeuwen geeft advies en kijkt hierbij specifiek naar de huurbescherming. ‘Ik maak situaties mee waarbij huurders wordt gevraagd elke zes maanden te wisselen van kamer. Daardoor hoeven verhuurders geen vast contract aan te bieden en hebben huurders geen recht op huurbescherming.’
De maximale duur voor een tijdelijk huurcontract is vijf jaar, maar in de praktijk lopen deze contracten vaak maar één jaar. Fleur van Leeuwen legt uit dat verhuurders er namelijk na een jaar voor kunnen kiezen of ze tevreden zijn met de huurder. Is de verhuurder niet tevreden, dan kan ‘ie op zoek naar een nieuwe huurder én de prijs voor de kamer omhoog gooien.
‘Dit jaar heeft de overheid bepaald dat de prijzen voor vaste huurcontracten niet omhoog gaan in de sociale sector, maar vorig jaar was dit 5,1% bij een gezamenlijk inkomen lager dan € 43.574.’
Door ieder jaar een tijdelijk huurcontract aan te bieden, hoeven verhuurders geen rekening te houden met de maximale verhoging. Daardoor kunnen ze een veel hogere huurprijs vragen, hetgeen kan betekenen dat studenten ineens 600 euro betalen voor die kamer van 8 m2.
De helft is langer dan drie maanden op zoek naar kamer
In 2016 kwam de Wet doorstroming huurmarkt, die voor meer huurwoningen moest zorgen. Verhuurders mogen studenten daardoor tijdelijke contracten van maximaal vijf jaar aanbieden, waardoor ze niet aan huurders ‘vastzitten’. Voor studenten is het sinds de invoering van de wet juist moelijker om aan een kamer te komen, blijkt uit de Landelijke monitor studentenhuisvesting van 2020. Zo was 53 procent van de studenten vorig jaar meer dan drie maanden op zoek. Een stijging van negen procent sinds 2016.
In de Tweede Kamer werd recent een verruiming van de wet aangenomen, waardoor verhuurders tijdelijke huurcontracten één keer mogen verlengen. ‘Dat is onmenselijk,’ zegt Van Leeuwen. ‘In plaats van dat ze een tijdelijke overeenkomst aanbieden en kijken of ze een vast contract willen aanbieden, krijgen zij nu meer ruimte om tijdelijke contracten aan te bieden.’
Ze geeft een voorbeeld: ‘Stel iemand huurt voor één jaar, dan heeft de verhuurder straks de mogelijkheid om nog twee keer een tijdelijke huurovereenkomst af te sluiten. De huurder wacht vervolgens drie jaar op de mogelijkheid tot een vast contract en kan dan pas kijken of ‘ie de te veel betaalde huur terug kan vorderen.’
Ze vindt dat verhuurders juist perspectief moeten bieden, zodat studenten weten of ze op zoek moeten naar een nieuwe kamer.
De gouden tip
Helaas heeft Fleur geen gouden tip om van een tijdelijk huurcontract een vast huurcontract te maken. Wel adviseert ze te vragen naar de mogelijkheid om bijvoorbeeld twee jaar te huren, zodat je niet meteen op zoekt hoeft naar iets nieuws.
Evie heeft inmiddels een vast huurcontract in Utrecht, waar ze 350 euro per maand betaalt voor een kamer van 14 m2. Hier deelt ze de tweede en derde verdieping met keuken en badkamer samen met twee andere meiden. De onderste verdieping is van haar huisbaas, met wie ze het goed kan vinden. ‘We kruisen elkaar vaak, maken een praatje bij de voordeur en ik kan altijd appen.’
Dit in tegenstelling tot horrorverhalen die ze soms van andere studenten hoort, tijdens haar stage bij Urbannerdam. ‘Dat ze met een reservesleutel ineens in je woning staan. Ik moet er niet aan denken als ik in mijn badjas op de bank zit. Dat is gewoon huisvredebreuk.’
Een vast huurcontract mét een fijne verhuurder, noemt ze dan ook ‘een geluksmomentje’.
Ook interessant, de video: rekenen studenten straks op een koopwoning?
