Studenten blijken massaal te frauderen met de basisbeurs. Sjoemelen met de studiefinanciering is een makkelijke manier om maandelijks honderdzeventig euro extra op je rekening gestort te krijgen.
Onlangs werd bekend dat er voor ongeveer 55 miljoen euro wordt gefraudeerd met de basisbeurs. Van de duizend gecontroleerde uitwondende studenten, bleek meer dan één vierde deel gewoon nog bij pa en ma thuis te wonen.
Steekproef
De Utrechtse student is ook bekend met dit fenomeen. Uit een steekproef van Trajectum, waarbij vijftig studenten zijn ondervraagd, komt naar voren dat ongeveer de helft van de studenten iemand in zijn of haar persoonlijke omgeving kent die sjoemelt met de basisbeurs. Zelf fraudeert natuurlijk niemand. ‘Nee, natuurlijk niet’, zegt Farouk Estanekzay, tweedejaars student recht. ‘Alleen iemand die ik ken.’
Het is blijkbaar niet moeilijk om DUO (voorheen de IB-groep) op te lichten. Hoe gaat dat in zijn werk? Op de site van DUO hoef je alleen aan te geven dat je vanaf een bepaalde datum uitwonend bent. ‘Met een simpele druk op de knop krijg ik zo een uitwonende beurs’, zegt Steven Tjassens, eerstejaars student integrale veiligheidskunde. ‘Ik moet alleen bevestigen dat ik niet meer bij mijn ouders woon.’
Vroeger
Het fraudeprobleem is niet alleen van deze tijd. Twintig jaar geleden werd er door studenten ook al flink gefraudeerd met de basisbeurs. In 1990 controleerde de Informatiseringsbank (nu DUO) of studenten terecht een uitwonende beurs ontvingen. Uit die controle bleek dat drie procent van de studenten die als uitwonend geregistreerd stond, in werkelijkheid bij hun ouders woonden. Het ging toen om een bedrag van 34 miljoen gulden.
Verleidelijk
Voor veel studenten is het kennelijk verleidelijk om te frauderen. Vooral diegenen die weinig geld hebben, spelen extra met die gedachte. ‘Toen ik even weinig geld had, heb ik overwogen om te frauderen’, zegt Niels Tukker, eerstejaars student international business management. ‘Maar ik heb het uiteindelijk niet gedaan. Ik ben te bang om gecontroleerd te worden.’
Een 21-jarige HU-student, die liever anoniem wil blijven, was daar niet bang voor. Een jaar lang sjoemelde hij onbezorgd met zijn studiefinanciering. ‘Ik deed alsof ik bij mijn tante in Utrecht woonde. Ik had daar mijn eigen kamer en zorgde ervoor dat mijn bed rommelig was. Het leek net alsof ik er in had geslapen.’ De getroffen voorzorgsmaatregelen waren niet nodig. De student is nooit gecontroleerd. Maar dat gaat veranderen als het aan de minister ligt.
Wat doet DUO?
DUO is een instantie die regelt dat elke student de juiste studiebeurs ontvangt. Ook controleert de instantie of je in- of uitwonend bent. DUO is verplicht het woonadres te controleren dat is opgegeven voor je studiefinanciering. Dit adres moet gelijk zijn aan het adres waarop je ingeschreven staat bij de gemeente. Ook vergelijkt DUO adresbestanden met het adres van je ouders. Bij twijfel moet een student bewijsstukken leveren, zoals afschriften van huur- of hypotheekbetaling.
Nieuwe wet
Het ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap (OCW), is geschrokken dat de fraude zo omvangrijk is. Deze 55 miljoen kan niet gestoken worden in het onderwijs. Daarom wil het ministerie studenten strenger gaan controleren of zij recht hebben op de uitwonendenbeurs.
Er ligt een wetsvoorstel klaar, waarin staat dat de sociale recherche van de gemeente huisbezoeken mag verrichten. Wanneer je thuis blijkt te wonen ontvang je een boete: je bent verplicht de helft van het teveel ontvangen bedrag terug te betalen. Bij herhaling word je het recht op studiefinanciering ontzegd.
