Begrip en verontwaardiging
twisten om voorrang. Vakbonden, werkgevers en studenten erkennen dat de
economische crisis ernstig is, maar pleiten ook voor investeringen in hoger
onderwijs en onderzoek.
Nederland moet oppassen geen ‘verloren generatie’ te
creëren, vindt voorzitter Sijbolt Noorda van universiteitenvereniging VSNU: ‘We
moeten juist nu inzetten op de kwaliteit en het succes van het hoger onderwijs
en wetenschappelijk onderzoek. Het is onze stellige overtuiging dat zonder
investeringen in hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek geen duurzame
aanpak van de crisis mogelijk is.’
De HBO-raad
reageert iets milder. Voorzitter Doekle Terpstra verbaast zich vooral over de
kloof tussen ambitie en investeringen. Er zou een half procent van het bruto
binnenlands product per jaar bijmoeten om de internationale top te halen. ‘De
hogescholen realiseren zich dat in deze tijd moeilijk gevraagd kan worden om een
investering van zo’n omvang. Het kabinet mag echter niet dagdromen over een
mondiale toppositie, als de werkelijke investeringen zover achterblijven bij de
door het kabinet zelf geformuleerde ambitie.’
Gerard Oosterwijk van de Landelijke Studenten Vakbond formuleert
het iets steviger: ‘Het is een domme zet van het kabinet dat het hoger onderwijs
niet van bezuinigingen wordt uitgesloten.’ Hij wil studenten wakker schudden nu
het kabinet de studiebeurzen bevriest en op de aanvullende beurs bezuinigt. ‘Als
we nu niet de barricaden opgaan, waar gaan ze straks dan nog meer in snijden? We
moeten alert blijven. Het zal echt ten koste van de kwaliteit gaan.’
Geheel volgens de rolverdeling is het Interstedelijk Studenten Overleg iets
minder radicaal. ‘We snappen dat ook studenten de gevolgen van de crisis moeten
opvangen, net als iedereen’, zegt voorzitter Henno van Horssen. ‘Maar we zijn
bang dat dit niet zozeer de hoogst opgeleide generatie ooit wordt, zoals
Plasterk zegt, maar de goedkoopst opgeleide generatie. Het kabinet wil de schuld
niet aan de volgende generatie doorgeven en gaat daarom bezuinigen. Maar wij zijn die volgende generatie en wij
zeggen: investeer in hoger onderwijs. Wij betalen dat zelf
af.’
Volgens voorzitter Walter Dresscher van de Algemene Onderwijsbond (AOb) zaait het
kabinet onzekerheid door het onderwijs te behandelen als een doodgewone uitgave
in plaats van een investering. ‘We weten allemaal dat iedere euro die we
nu investeren in onderwijs méér oplevert dan het aflossen van die ene euro van
de staatsschuld. Daarom is het wel te prijzen dat het kabinet belooft de extra
investeringen in het Convenant Leerkracht gewoon door te zetten.’ De economische
crisis is niet ontstaan door te hoge onderwijsuitgaven, redeneert de AOb. Waarom
overweegt het kabinet dan om erop te bezuinigen?
Het wetenschappelijk
onderzoek komt er voorlopig nog genadig vanaf, maar extra investeringen zijn ver
te zoeken. Jos Engelen, voorzitter
van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO): ‘Het
kabinet laat hét moment liggen om van Nederland een echt kennisland te maken. Nu
meer aandacht voor kennis en innvotie maakt ons land veel robuuster.’
