Op internet wemelt het van goedbedoelde studietips. Voor manieren om beter te kunnen focussen, valkuilen te mijden en de stof beter op te nemen. Werken ze echt? Frans Meeuwsen, decaan bij de HU Amersfoort, becommentarieert tien veelgenoemde tips.
1. Zorg voor een rustige omgeving (of doe oordopjes in)
‘In het algemeen klopt dit. Het helpt om te focussen. Zeker als de student moeite heeft om zich voor prikkels van buiten af te sluiten, wat in extreme gevallen geldt voor mensen met AD(H)D. Huisgenoten die je kamer binnen komen wandelen en harde muziek die uit de speakers knalt, ze zijn meestal niet bevorderlijk voor de concentratie. Maar wat voor de één geldt, hoeft niet hetzelfde te zijn voor een ander. Het is goed mogelijk dat iemand het liefst studeert met een koptelefoon met muziek op.’
2. Ruim je kamer en bureau op (of ga naar een bibliotheek of flexplek)
‘Dat helpt vaak om je goed te kunnen concentreren. Als je in je ooghoek continu een stapel ongeopende rekeningen ziet liggen, denk je steeds dat die ook nog betaald moeten worden. Dat houdt je af van de studie.’
3. Zet tv, radio, telefoon, tablet, laptop en deurbel uit (muziek, Twitter en bezoek leiden af)
‘Daar ben ik niet zo zeker van. Als het voor jou belangrijk is dat mensen jou kunnen bellen of op bezoek kunnen komen, dan moet je de telefoon en deurbel aan laten staan. Want anders kan het ook door je hoofd spoken dat je niet bereikbaar bent. Wat bijvoorbeeld ook kan werken is dat je anderen vraagt de komende twee dagen niet te bellen of whatsappen.’
4. Permitteer je één ritueel voorafgaand aan de studiesessie (om soggen – studeerontwijkend gedrag – te vermijden)
‘Een grappig idee. Net zoals je bij kinderen zegt: nog één verhaaltje en dan naar bed. Als het bij kinderen werkt, waarom dan ook niet bij studenten? Want studenten hebben vaak tien redenen om niet te studeren en gaan dan van alles en nog wat doen. Ik kan me voorstelen dat het werkt.’
5. Let erop dat je gegeten en gedronken hebt (een rammelende maag leidt tot concentratieproblemen)
‘Dat klopt. Van honger of dorst krijg je een zeurend gevoel. Het is vergelijkbaar met kou: dat kun je niet uitzetten en valt niet te negeren. Dus het is goed om gegeten te hebben en water bij de hand te hebben. Ik hou overigens niet zo van energiedrankjes. Daar krijg je een kortstondige boost van, maar die suikers verbranden snel. Na korte tijd slaat de vermoeidheid veel harder toe. Beter is het om boterhammen en een bak koffie te nemen. Bovendien: als je de avond ervoor met Red Bulls achter de kiezen tot 4 uur ’s nachts hebt gestudeerd, val je in een coma-slaap. Maar als je de volgende dag om 9 uur tentamen moet maken, ben je uitgeput. Beter is het om uitgeslapen en uitgerust aan een tentamen te beginnen.’
6. Studeer strategisch (maak bewuste keuzes wat je wel en niet bestudeert)
‘Ga niet in het wilde weg alles leren. Als je tien hoofdstukken moet stampen en de docent heeft er drie niet behandeld, dan zou je die over kunnen slaan. De kans is groot dat daar niet naar gevraagd wordt. Als een hoofdstuk heel moeilijk is, zou je die over kunnen slaan en je richten op de rest – zodat je daarmee de benodigde punten scoort. Hou rekening met de stokpaardjes van de docent; geheid dat daar vragen over komen. Over het algemeen zijn het eerste en laatste college de belangrijkste. In het eerste wordt het kader geschetst, in het laatste geven veel docenten tips over waar het tentamen over gaat. Dit is geen pleidooi om de tussenliggende colleges niet bij te wonen, integendeel, maar zorg dat je zeker bij de eerste en laatste bent.’
7. Herhaal de stof (herhaal de stof, herhaal…)
‘Net als met reclame. Die wordt vaak herhaald, want dan blijft het hangen. Je kunt op verschillende manieren de stof bestuderen, dat is ook een vorm van herhalen. Colleges volgen, een samenvatting maken, het boek lezen en mindmappen: daarbij maak je een schematische voorstelling van de stof. Ik heb tijdens mijn studie biologie mijn kamer wel eens met behangpapier volgehangen en daarop allerlei begrippen geschreven en getekend die met pijltjes waren verbonden. Daarmee legde ik dan verbanden en kreeg ik grip op het geheel.’
8. Studeer op een andere manier (in plaats van alleen thuis in een groepje in de bibliotheek)
‘Als studeren niet lukt of je zakt steeds voor dezelfde toets, bedenk dan hoe je anders kan studeren. Negeer bijvoorbeeld de samenvatting en maak een grote mindmap. Wees bewust hoe je studeert. Heb het er met anderen over, bijvoorbeeld met medestudenten, de docent of studiebegeleider. Je methode van studeren kan goed gewerkt hebben op de middelbare school, maar op het hbo niet.’
9. Analyseer je studiegedrag (doe een test)
‘Er bestaan tests die door het invullen van een vragenlijst je manier van studeren kunnen analyseren. Wat zijn je sterke en zwakke punten? Google maar eens op de woorden universiteit, Leiden en smart, dan krijg je zo’n test voor je. Ik ken een jongen die elke keer in slaap viel boven zijn boek. Bleek hij in bed te studeren. Dan is het slimmer om aan een bureau te zitten. Laatst kwam ik hem tegen. “Het werkt”, zei hij.’
10. Doe wat voor jou het beste werkt (kies je eigen studiemethode)
‘Ben je ervan bewust hoe je studeert en bepaal zelf hoe je het best studeert. Ieder individu is anders, dus er is niet één juiste studiemethode. Er bestaan algemene tips die voor de meeste studenten zullen gelden, maar misschien werkt het bij jou juist op een andere manier.’
