Met 37 zetels in de Tweede Kamer werd de rechts-populistische Wilders de grote winnaar en hadden alle andere partijen het nakijken. Is deze zegetocht van de PVV goed nieuws voor studenten? Krijgen ze straks beter onderwijs? En een ‘beter gevulde portemonnee’?
You can’t always get what you want. Wilders zal moeten samenwerken met collega’s die niet in alles hetzelfde willen als hij. En in ons land is het nu eenmaal de meeste stemmen gelden. Maar met welke ideeën gaat Wilders de coalitievorming in?
Onderwijsvernieuwing, euhm veroudering
Je gelooft het misschien niet, maar het eerste wat Wilders in zijn partijprogramma heeft staan over onderwijs is zijn zelfbedachte term: onderwijsveroudering. De man heeft het land aan onderwijsvernieuwingen. Wat hem betreft komen taal en rekenen weer centraal te staan. Alle andere foefjes, zoals leren in leerteams, gepersonaliseerd leren en educatieve games mogen in de prullenbak. Daarbij strijkt hij hard in tegen de haren van een aantal onderwijsexperts van de HU. Voor hen is vernieuwing juist hard nodig in een tijd van klimaatcrisis, digitalisering en tekorten in de zorg, om maar iets te noemen.
Ook is Wilders niet zo gecharmeerd van wat hij noemt ‘politiek correcte’ clubjes die te maken hebben met inclusie en diversiteit. Hij wil dat 80 procent van de onderwijsbegroting naar het salaris van docenten gaat. Nederland moet stoppen met kunst- en cultuursubsidies en scholen moeten geen geld verspillen aan ‘maatschappelijke modieuze zaken’. Het in 2020 opgerichte netwerk Diversiteit & Inclusie van de HU heeft wat zijn verkiezingsprogramma betreft geen meerwaarde. En in het culturele platform van de HU, Podium, zal hij ook weinig zien. De kans dat hij die clubs kan sluiten is echter nagenoeg uitgesloten: verschraling ervan is met zijn komst wel mogelijk.
Een andere vurige wens van Wilders is, zoals hij het zelf zegt: een einde maken aan ‘de indoctrinatie van onze kinderen’. Ofwel: geen islamitisch onderwijs meer. Hij heeft geen bezwaar tegen streng christelijke – , joodse – of antroposofische scholen. Maar voor streng islamitische scholen maakt hij een uitzondering ‘omdat die onze westerse waarden zouden bedreigen’.
De onderwijscrisis te lijf met…
Volgens de PVV verkeert het Nederlandse onderwijs in crisis, ‘met een alarmerend aantal semi-analfabete leerlingen en nijpend lerarentekort’. In dat laatste geeft iedereen hem gelijk. Er is geen partij die minder docenten voor de klas wil. Maar van Wilders mogen er absoluut geen onbevoegde leraren meer lesgeven. Dat klinkt redelijk, maar in de praktijk is dat mogelijk een probleem, want op dit moment is de nood zo hoog dat veel scholen juist erg geholpen zijn met stagiairs en nog niet gediplomeerde zij-instromers. Wil Wilders dan liever de scholen op vrijdag gesloten houden? Of klassen samenvoegen? Dat laatste in elk geval niet. ‘Kleinere klassen’ is ook een speerpunt van de PVV. Succes.
De oplossing voor bijna alles is voor Wilders: minder immigratie. Minder buitenlandse studenten staat bovenaan op zijn wensenlijstje. Ze zouden te veel woningen bezetten, de colleges door het gebruik van Engels onbegrijpelijk maken en in alle opzichten profiteren van het Nederlandse staatskas. PVV is zeker niet de enige partij die kritisch staat tegenover internationals. De kans is dan ook aanwezig dat je ergens komende vier jaar het aantal internationals op de campus zult zien verminderen. En sommigen betreuren dit zeer, omdat studenten uit andere landen het onderwijs juist zouden verrijken en Nederland uit de brand zouden kunnen helpen met hun expertise.
Armoede onder studenten? ‘Er moet weer wat in die portemonnee’
Goed nieuws voor alle studenten van boven de 21: vanaf 1 januari stijgt het minimumloon met 3,75 procent. De PVV wil het minimumloon nog meer verhogen en het is niet uitgesloten dat Wilders daarin zijn zin krijgt, want veel partijen delen die wens. Voor het handjevol studenten die huurtoeslag krijgen, wil hij hun toeslag verhogen. En voor alle Nederlanders ziet hij het liefst dat het eigen risico (zo’n kleine vierhonderd euro per jaar) uit de zorg gaat. Een peperdure maatregel, die veel collega-partijen om die reden niet zo zien zitten.
Wat vindt Wilders van de huidige studiebeurs van 275 euro per maand voor uitwonenden? Moet die, gezien de inflatie en de hoge kamerprijzen omhoog, zoals studentenvakbonden pleiten? Dat blijft nog even gissen. Zoals wel meer, overigens. In het partijprogramma van de PVV komt het woord ‘studenten’ drie keer voor. En dan altijd in combinatie met de woorden ‘buitenlandse’ en ‘beperken’.
Over compensatie van studenten die tussen 2015 en 2023 studeerden onder het leenstelsel, heeft Wilders zich wel uitgelaten. ‘Het leenstelsel was een slecht idee en ik was altijd al tegen’, pleegt Wilders vaak te zeggen. En hij wil dat de rente op studieleningen voor de pechgeneratie wordt bevroren. Gezien de wensen van zijn collegapartijen zou hij daarin nog wel eens zijn zin kunnen krijgen.
Klimaatstress onder studenten? Wordt dat minder?
Naast onderwijs en studiefinanciering spelen er bij Wilders nog meer relevante zaken voor studenten. Zo ervaart een op de vijf jongeren klimaatstress. Aan de HU dus toch al gauw bijna achtduizend studenten. Kan deze verkiezingsuitslag de jongelui wat geruststellen?
Wilders wil – net als alle partijen – de dijken verhogen, dat wel. Voor de rest vindt hij het voorkomen van de zeespiegelstijging onzin. Hij wil zo snel mogelijk stoppen met de ‘miljarden verslindende reductie van CO2’. Windmolens, zonneparken, vliegtax, vleestax, het VN-Klimaatakkoord: weg ermee.
Sowieso heeft de politicus het niet zo op Europa. De BBC omschreef zijn overwinning als een schok voor de lidstaten, as the Netherlands is one of the founding members of what became the European Union.
Wilders wil is wet?
En tot slot: iedereen is gelijk, maar niet voor Wilders. Hij wil artikel 1 van de Grondwet schrappen, waarin staat dat iedereen gelijk behandeld moet worden. Dat willen de andere partijen dan weer niet, dus dat krijgt hij niet voor elkaar.
Er zijn meer wensen van de PVV die indruisen tegen de grondwet. De VVD zei daarom dinsdag niet onder premier Wilders te willen regeren, en Omtzigt leek de PVV eerder ook uit te sluiten. Wilders bood al aan om grote delen van zijn verkiezingsprogramma te ‘parkeren’. Of dat genoeg is om de weg naar het premier-schap te voltooien, moet de komende tijd nog blijken.
Kijk ook de reactie van deze HU-studenten op de winst van PVV:
