Met de verkiezingen in aantocht, neemt Trajectum een van de meest dringende kwesties voor studenten onder de loep: het kamertekort. Wat zijn volgens expert Jolan de Bie de beste oplossingen tegen de woningnood? En wat willen de grootste politieke partijen eraan gaan doen?
Woonde er acht jaar geleden nog 52 procent van de studenten buitenshuis, inmiddels is dat gezakt naar 44 procent. Studenten noemen de kamerprijzen en het tekort aan kamers als hoofdoorzaak om thuis te blijven wonen. Meer dan 800 euro huur is geen uitzondering, 480 euro huur is tegenwoordig normaal. En van twintig keer hospiteren voor je een kamer bemachtigt trekt ook niemand zijn wenkbrauwen meer op.
We hebben een landelijk tekort van minimaal 27.000 studentenkamers, meldt kenniscentrum studentenhuisvesting Kences. En volgens directeur Jolan de Bie is die nood wegens bevolkingsgroei over zes jaar bijna verdubbeld. Ze meent dat er oplossingen zijn, maar dan moet Den Haag wel even een tandje bij zetten.
De snelste oplossing: meer mensen in 1 huis
Allereerst moet alles wat leeg staat zo snel mogelijk worden opgevuld: kantoorpanden, winkels, scholen, kerken, laat iedereen er gewoon in trekken. Maar de woningen die er staan, zijn soms ook gewoon te groot. Het is noodzakelijk dat er méér mensen tegelijk in gaan leven, meent De Bie.
Dit najaar woont nog maar 4 procent van de studenten bij een host, maar volgens De Bie moet dat aantal komende jaren worden verdubbeld. Studentensteden als Wageningen, Rotterdam en Utrecht richten zich al op het enthousiasmeren van mogelijke hospita’s. Maar het kan beter.
Een andere oplossing om bestaande huizen beter te benutten is dat vergunningen die nodig zijn om je woning te delen worden afgeschaft. De Bie: ‘Als je geluk hebt – zoals in de gemeente Utrecht – mag je vergunningsvrij met drie mensen in een huis wonen. Dit maximum zou los gelaten moeten worden vindt ze. ‘Alle regelgeving is nu gericht op het tegengaan van overlast. Dat hoort niet in deze tijd van woningkrapte.’
En nog iets anders over regelgeving: soms lijkt iets een goed idee, zoals huurinkomsten extra belasten. ‘Niet verstandig’, zegt De Bie. Het werkt in de hand dat veel particulieren hun huizen verkopen. En dat leidt tot nog meer krapte.
Een eigen badkamer en keuken klinkt lekker schoon en rustig, maar uit onderzoek blijkt dat het voor studenten veel beter is om die voorzieningen met elkaar te delen. Studio’s werken eenzaamheid in de hand. En dat voert ons naar de laatste oplossing om het maximale uit onze bestaande panden te halen: met meer studenten op één kamertje. De Bie: ‘Dat is in sommige culturen heel gebruikelijk. Een paar woningcorporaties staan dit al toe en zetten dit in als middel om de piek op te vangen aan het begin van het studiejaar.
Bouwen!
Ondanks de stikstofproblemen en onze liefde voor de natuur, ontkomen we ook echt niet aan het bouwen van extra woningen. Maar dan niet zoals we het gewend waren. De Bie wil vooral efficiënt bouwen. Ofwel: huizen met kleinere kamers of extra verdiepingen op bestaande gebouwen. Zo blijft er genoeg natuur over in Nederland.
Het reguleren van internationale studenten
Ze zijn van harte welkom en verrijken ons onderwijs, maar De Bie ziet graag dat onderwijsinstellingen hun instroom van internationale studenten beter reguleren. ‘Het is belangrijk dat die stroom beheersbaar wordt, zodat we vraag en aanbod op de huisvestingsmarkt beter op elkaar kunnen afstemmen.’
Misschien wel de gekste oplossing…
Studeren in Zeeland? In de Flevopolder? Een noodzaak, als het aan De Bie ligt. Universiteiten en hogescholen zouden volgens haar vaker dependances in de randgemeenten moeten vestigen. Of gewoon in de gemeenten waar genoeg huizen staan. Goed voor de werkgelegenheid in die regio’s en voor het spreiden van de huisvestingsvraag.
Middelburg heeft bijvoorbeeld een gezellig centrum en Lelystad staat ook te popelen, vanwege de vitaliteit en de bedrijvigheid die studenten met zich meebrengen. Kortom, Hogeschool Utrecht: zet ergens een dependance neer waar wél studentenkamers te vinden zijn.
Wat willen de partijen?
Van alle zeventien partijen hebben we ons gericht op de zeven grootste. De meeste partijprogramma’s blijven wat algemeen, maar hierbij geven we je alvast een idee.
De VVD
De VVD wil ervoor zorgen dat het voor kleine verhuurders aantrekkelijk blijft om een huis te verhuren. De partij wil honderdduizenden nieuwe huizen bouwen en de instroom van migranten beperken.
Nieuw Sociaal Contract:
De leden van NSC willen een investering in woningcorporaties om minstens 350.000 huurwoningen te bouwen, ze willen het eenvoudiger maken om woningen te splitsen, het eenvoudiger maken om leegstaande kantoren bewoonbaar te maken, hoge huur tegengaan door het puntensysteem te herzien en ze willen betere mogelijkheden voor hospitaverhuur.
Groenlinks-PvdA:
GL-PvdA wil er jaarlijks 100.000 woningen bijbouwen. De partij wil grote woningen splitsen, panden die leegstaan verbouwen en in dichtbevolkte gebieden bouwlagen op bestaande woningen stimuleren. Ze wil vanwege de woningnood irreguliere migratie verminderen.
De PVV
De PVV wil de stikstofregels laten afschaffen om sneller te kunnen bouwen, minder migranten, en de mogelijkheid voor iedereen om permanent in een vakantiewoning te wonen.
BBB
BBB wil het gemakkelijker maken een woning te delen en het verhuren van kamers in bestaande woningen aantrekkelijker maken. Dit onder andere door het delen van een woning met meer dan twee personen zonder omzettingsvergunning toe te staan. De kostendelersnorm zorgt ervoor dat mensen minder snel samen een woning delen en daarom wil de partij die afschaffen. Ze wil een gedoogregeling voor vakantiehuizen en en denkt daarmee 35.000 woningen te kunnen toevoegen. Ze wil statushouders beperken tot 15.000 per jaar, om de wachtlijsten op de woningmarkt terug te dringen.
D66
D66 wil het verhogen van het aantal studentenwoningen onderdeel maken van de Wet regie op de volkshuisvesting. De partij wil een speciaal fonds om nieuwe woningen te laten bouwen. Ze leggen nadruk op de mogelijkheden voor optoppen, aanplakken en splitsen van bestaande woningen en ombouwen van gebouwen. Minimaal een kwart van de studentenhuizen waarin ze investeren moeten gemeenschappelijke ruimten hebben.
D66 wil ook dat woningdeling gemakkelijker wordt. Belemmeringen vanuit gemeenten, woningcorporaties en hypotheekverstrekkers willen ze afschaffen.
Partij van de Dieren
PvdD wil het tekort aan studentenwoningen oplossen, bij voorkeur in leegstaande (kantoor)gebouwen. Waar een nijpend tekort is, willen ze flexwoningen neerzetten, mits duurzaam en volledig herbruikbaar. De huren willen ze komende vijf jaar bevriezen.
Kences is neutraal en werkt in het algemeen studentenbelang en staat daarmee boven de partijen. De Bie geeft haar politieke voorkeur niet bloot. Maar volgens haar gloort er hoop aan de horizon. ‘De situatie is nu schrijnend. Het is echt erg. Maar als ik zie hoe we samenwerken met verschillende partijen geeft me dat het gevoel dat we dit gaan oplossen.’
